Китапхан?д? (б?йл?нешле с?йл?м ?стер? д?ресе).

6нчы сыйныф (рус т?ркеме)

Д?рес максатлары: 1. Фикерл??не ?стер? бел?н б?йле психик функциял?р: логик фикерл??, с?б?п-н?ти?? б?йл?нешл?рен табу, индуктив, дедуктив фикерли бел?.

2. Китапхан?г? й?р?, язылу, китап алу. Китап укуны? файдасы турында диалоглар т?зи, с?йл?ш? бел?. Китапхан?д? с?йл?ш? ?чен лексик минимумны ?зл?штер?.

 3. Китап, журнал, газеталарга карата сакчыл караш т?рбиял??. Китапхан?д? ?зе?не тоту кагыйд?л?рен кабатлау. Китапхан?че хезм?тен? х?рм?т т?рбиял??.

Материал: 1) 6нчы сыйныф ?чен Р.З. Хайдарова,З.Р.Назипова тарафыннан эшл?нг?н “К??елле татар теле”  д?реслеге. - Казан:”Татармультфильм”, н?шрияты, 2014.

?и?азлау: татарча-русча китаплар (А. Алиш, Г.Тукай ?.б.) к?рг?зм?се, мультимеда проекторы, экран, ноутбук, карточкалар.

Д?рес барышы:

1. Мотивлаштыру-ориентлаштыру.
2. Д?ресне оештыру. Ис?нл?ш?, укучыларны? х?лл?рен сорашу, психологик у?ай хал?т тудыру.

- Чы?лады к?меш кы?гырау, Безне д?реск? чакырып. Кызыклы д?ресне башлыйк ?ст?л артына утырып.

-Д?рест? д?рес утыра бел?не тикшер?.

Аяклар? Ид?нд?.                                        

Арка? Туры.                                            

Куллар? Партада.                                    

Терс?кл?р? Парта читенд?.

-Д?рест? ?зе?не ничек тоту кагыйд?л?рен иск? т?шерик:                                                  

-Шауламаска!

-Ипт?ше?не б?лдерм?, ты?лап бетер!

-Урыннан кычкырма, кулы?ны к?т?реп кен? ?авап бир!

-?авабы? т?г?л ??м а?лаешлы булсын!

-Р?хм?т, ?йд?гез бер-беребезг? у?ышлар тел?п д?ресебезне башлап ?иб?рик.                 

Укучылар бер-берсен? карап: “Мин си?а у?ышлар телим” – “Р?хм?т, мин д? си?а у?ышлар телим” – дил?р.

1. Дежур укучы бел?н ??г?м?. 

1. Актуальл?штер?.  ?й эшен тикшер?: “Китапка нич? яшь?” текстын с?йл??.
2. Уку м?сьл?сен кую.
3. Мин сезг? ике шигырь укыйм (шигырьл?р экранда к?рс?тел?).

Китап-хикм?т: битен ачкан саен К??ел к?зем минем ачыла,

К?ндез кояшым ул, т?нл? аем,-

Китап илт? та?нар каршына! (Нури Арсланов “Китап”).

Изгел?рд?н изге бит ул

Китап, китапхан?се.

?зен? тарта к??елне

?лл? китап, ?лл? журнал,

?лл? китапхан?че.   (Эн?е М?эминова “Син ул”).

• Укучылар, бу шигырьл?рне укыгач, б?генге д?ресне? темасын ничек билгели алабыз?

(Укучылар д?ресен темасын билгели)

•  ?йе, б?ген без китапхан?д?. Монда без китапхан?че бел?н аралашырга ?йр?нербез. Я?а китаплар бел?н танышырбыз. Китапхан?д? узебезне тоту кагыйд?л?рен кабатларбыз.

1. Уку м?сь?л?сен ?лешл?п чиш?.
2. Т?р?ем? эше.

- Мин сезг? текст укыйм. Шуны берг?л?п т?р?ем? ит?рбез.

Китап. Китапхан?. Китапхан?че. Бу гади ген? ?ч с?зд? к?пме м?гън?, к?пме сер (тайна). Китап ??р кешене? тормышына кечкен? чагыннан ук килеп кер?. Бала китапны? башта матур р?семн?рен карый, аннары ниндидер с?ер (странный) билге - тамгалар (знаки) кушылудан “?НИ” диг?н яраткан с?зе барлыкка кил?г? га??пл?н? (удивляется). Шуннан башлап китап аны? б?тен тормышы буена: балалар бакчасында, м?кт?пт?, университетта, эшт? д?, к?нк?решт? д? озата бара. Китаптан к?п сорауларга ?авап табып була. Кыскасы, китап ул – х?зин? (клад). Укыса? – табасы? ул х?зин?не, укымаса? – юк!

(т?р?ем? ит?)

• ? х?зер мин сезг? ял итеп алырга т?къдим ит?м.

“Китап” ?ырын ты?лау

• ?ыр н?рс? турында?

• Китап турында м?кальл?рне иск? т?шерик ?ле. Кем х?терли? Берне д?фт?регезг? язып куегыз. (Укучыларга бер с?зе т?шеп калган м?кальл?р ?л?шен?)

Китап – белем чишм?се.

Китапсыз йорт – кошсыз урман.

Китапсыз ?й – т?р?з?сез б?лм?.

Китап – тормыш к?згесе.

Яхшы китап укыса?, тагын бер дусты? артыр.

Китап укымаган кеше – ч?ч?к к?рм?г?н бал корты.

1. Китапхан?че бел?н ??г?м? кору.

• Х?зер мин с?зне китапхан?чебез Г?лсин? Тавгусовнага бир?м. Ул сезг?

татарча с?йл?р. Игътибар бел?н ты?лагыз. Аннары фикер алышырбыз.

(Китапхан?че ?зе?не китапхан?д? ничек тоту турында с?йли, китаплар бел?н сак булырга, пычратмаска, язмаска, ертмаска куша. Укучыларга татарча-русча т?р?ем?ле китаплар т?къдим ит?)

• Чыннан да, укучылар, беренче карашка, китапхан?че ??н?ре – ?и?ел кебек – китаплар биреп кен? утырасы. ? чынлыкта ис? – бу бик авыр ??м ?аваплы хезм?т.

1. Карточкалар бел?н эш.

- ?г?р китап с?йл?ш? белс?, ул ?зене? укучыларыннан нинди кагыйд?л?рне ?т??не катгый тал?п ит?р иде ик?н? Д?фт?регезг? язып, т?р?ем? итегез.

*Китапхан? китапларына исем-фамилия?не ??м башка с?зл?р язма.

*Китапхан?д?н алган китапларны вакытында кайтарып бир. Шуны ист? тот: аны башка укучылар к?т?.

*Китапхан?д?н, ипт?шл?ре?н?н ??м башка танышлары?нан алган китапларны бигр?к т? нык сакла!

*Кара?гы урында укыма: к?зл?ре?не бозарсы?. Укыганда яктылык к?зл?ре?? т?гел, ? китабы?а т?шсен.

*Китапларны? битл?рен б?кл?м?, укып тукталып калган урында карандаш яки тырнак бел?н эз ясама, кыстыргыч куй.

*Китапны? ертылган битл?рен ябыштыр. ?г?р кир?к булса, т?пл?.

*Китапны ашыкмыйча, уйлап укы.

ФИЗМИНУТ ?ТК?Р?.

Бигр?к шаян инде без, Тик тормыйбыз бер д?.

Ч?г?либез, торабыз, Башны у?га борабыз,

Аннан сулга карыйбыз ??м сикер? башлыйбыз

Кулларны к?т?р?без, Аннары т?шер?без,

Шул арада иелеп басарга ?лгер?без.

Тир?н итеп сулыйбыз, Ял ит?рг? туктыйбыз.

1. Д?реслек бел?н эш.

1. К?нег? 2, бит 26. – диалогларны рольл?рг? б?леп укыйбыз.

• Шушы диалогларны файдаланып, ике кеше китапхан?че бел?н диалог т?зи.

1. Икеш?р кеше парлап эшлибез:

К?нег? 3 (а, ?), бит 22.

К?нег? 4 (а, ?), бит 23.

5. Ты?лап а?лау (Аудирование).

      А) Прослушайте и назовите вопросительные предложения.

Мин китапхан?г? барам.

Керерг? р?хс?тме?

Мин алтынчы сыйныфта укыйм

Китапхан?г? язылырга м?мкинме?

Китапны саклап тотарга кир?к.

Син нинди китаплар укырга яратасы??

    Б) Переведите и укажите, что изменено во втором предложении.

   1) Безне? м?кт?пт? китапхан? бар.

   Безне? м?кт?пт? зур китапхан? бар.

   2) Мин китап укырга яратам.

  Мин ма?аралы китап укырга яратам.

  3)Китапхан?г? китаплар кайтты.

   Китапхан?г? я?а китаплар кайтты.

6.Д?фт?рл?рд? эш.

Китапхан?че формуляр тутыру турында с?йли, к?рс?т?.

Д?фт?рл?рд? эш: к?нег? 4, бит 26 – формуляр тутыру.

1. Д?реслек буенча эш.

К?нег? 3, бит 23. – укыйбыз.

1. Рефлексив б?ял??.

1. Д?реск? куелган уку м?сл?се чишелдеме? Н?рс? белдек? Белемн?рне тикшерик: тел?г?н кешел?р ?зл?рен? татарча-русча китаплар ала. (диалог татарча т?зелерг? тиеш)
2. Д?рес сезг? ошадымы? (смайликлар бел?н к?рс?т?) Укучыларга билгел?р кую.

1. Йомгаклау.

     ?й эше. Сайлап алырга: К?нег? 6, 7, бит 24-25. – кыскача с?йл?рг? (3-4 ??мл?).

       К?нег? 1, бит 25 – язып эшл?рг?.

• Балалар, безне? д?рес ахырына якынлашты. ?йд?гез китапхан?чег? р?хм?т ?йтик. Игътибарыгыз ?чен р?хм?т! Кил?се очрашуга кад?р, сау булыгыз!

Файдаланылган ?д?бият:

1.  Х?йд?рова Р.З., Гыйниятуллина Л.?. Рус теленд? т?п гомуми белем бир? оешмаларында татар теле укыту. 6 нчы сыйныф. Укытучылар ?чен методик кулланма. - Казан, 2014.

2.  Х?бибуллина З.Н., Ф?йзрахманова К.Х. Татар теленн?н м?ст?кыйль эшл?р. – Казан, “М?гариф”, 2008.

3. Ш?йхетдинова М.М. Татар теленд? кушма с?зл?р. http://www.teacher-rt.ru/index.php/biblioteka/tatar-tele/1359-tatar_telend_kushma_s_zl_r