Класстык журнал менен иштөөдө сөздөрдү кыскартуунун эрежелери

КЛАССТЫК ЖУРНАЛ МЕНЕН ИШТӨӨДӨ КЫСКАРТЫЛГАН СӨЗДӨРДҮ ЖАЗУУНУН ЭРЕЖЕЛЕРИ

КЫРГЫЗ ТИЛИНИН ЖАЗУУ ЭРЕЖЕЛЕРИ

• КЫРГЫЗ РЕСПУБЛИКАСЫНЫН ЖОГОРКУ КЕҢЕШИНИН 2008-ЖЫЛДЫН 26-ИЮНУНДАГЫ №567 ТОКТОМУНУН РЕДАКЦИЯСЫНА ЫЛАЙЫК ЖҮРГҮЗҮЛӨТ. «КЫРГЫЗ ТИЛИНИН ОРФОГРАФИЯСЫНЫН ЖАҢЫ РЕДАКЦИЯСЫ»ӨЗГӨРТҮЛГӨН ЖАНА ТОЛУКТООЛОР КИРГИЗИЛГЕН.
• БУЛ ЭРЕЖЕ 9 БӨЛҮМДӨН ЖАНА 91 ПАРАГРАФТАН ТУРАТ.

5-бөлүм. КЫСКАРТЫЛГАН СӨЗДӨР ЖАНА АЛАРДЫН ЖАЗЫЛЫШЫ

• 54 -& Башкы тамгаларынан кыскартылган татаал сөздөр баш тамга менен жазылат: Улуттук илимдер академиясы-УИА.
• 55-& Баш тамгаларынан кыскартылган татаал сөздөргө мүчө уланганда,кыскартылган сөздүн айтылышына ылайык мүчө кичине тамга менен жазылат: Кыргыз Республикасынын-КРнын,Усулдук бирикменин-УБнын
• 56-& Биринчи муундарынан кыскартылган жалпы татаал сөздөр кичине тамга менен башталып,бирге жазылат:химиялык факультет-химфак,физикалык приборлор-физприбор

6-БӨЛҮМ. ЭНЧИЛҮҮ АТТАРДЫН ЖАЗЫЛЫШЫ

• 58-& Кыргыз тилиндеги адам аттарыынын аягына ь белгиси жазылбайт:Асель эмес – Асел
• Адам аттарына –лык,-чы,-чыл,-изм мүчөлөрү уланганда, алар жалпы ат катары колдонулат да,кичине тамга менен жазылат: манасчы,лениндик,гегелчил,марксизм
• 64-& 3.Географиялык энчилүү аттарга ошол жердик экендигин туюнтуучу
• -лык мүчөсү уланып айтылса,ал кичине тамга менен жазылат:Ысык-Көл/
• ысык-көлдүк, Ош /оштук
• 69-& Тарыхый окуя,майрамдардын аталыштарынын биринчи сөзү баш тамга менен башталып,калгандары кичине тамга менен айрым-айрым жазылат. Нооруз майрамы,Орозо айт,Басма сөз күнү,1-Май.

8-бөлүм.ТАШЫМАЛ

• 78-& Сөздөр бир саптан экинчи сапка муунга бөлүнүү тартиби боюнча ташылат: бо-ёк,то-ют,тоо-лордо,көнүгүү-лөр
• 82-& Йоттошкон я,ю,е,ё тамгалары менен келген муундар бөлүнүп ташылбайт : ю-билей,чи-е,та-я
• 85-& Кишилердин кыскартып алынган ысымы жана атасынын аты фамилиядан ажыратылып ташылбайт.Т.М.
• Мамбетжунушовдун,Б.Т.Рысалиевдин жана кыскартылган бөлүгүн фамилиядан ажыратып,мурунку саптын аягына же жаңы саптын башына ташууга болбойт.
• Эскертүү: Окуучулардын дептерлеринин адрестерин жазганда ушул эрежеге таянып,ар бир фамилиянын,атынын жазылышына көңүл бөлсөк!

Айрым сөздөрдүн кыскартылып жазылышы

• Кыргыз Республикасы-КР
• Кыргыз-кырг.
• Республика-респ.
• Мамлекеттик-мамл.
• Комиссия-комис.
• Басылышы-бас.
• Академик –акад.
• Профессор-проф.
• Кылым-к.жыл-ж.
• Жана башка-ж.б,башкача айтканда б.а,жана-ж/а,менен-м/н ж.б.у.с.

9-бөлүм.Дефис менен жазуунун эрежелери

• 88-& Эгер иреттик сан цифра аркылуу берилсе,анда дефис –ынчы мүчөсүнүн ордуна цифрадан кийин келсе сөзсүз коюлат : 25-ноябрь
• Рим цифрасынан кийин дефис коюлбайт. Х кылым
• Иреттик сан атоочтордун ордуна № белгиси коюлса,андан кийин дефис белгиси келбейт.Анткени № белгисинин өзү иреттик маанини билдирет.
• № 1 китепкана

Асыл кесиптин ээси болгон мугалимдер

Көңүл бурганыңыздар үчүн чоң рахмат!