Клетка тирүү организмдердин түзүлүшү жана тиричилик бирдиги

Тема: Организмдин клеткалык түзүлүшү жөнүндөгү илим-цитологиянын өнүгүшү.

Мектеп: К. Чаргынов атындагы орто мектеби

Практикант: Маматкадыр кызы Гүлзина

План:

• Клетка жөнүндө түшүнүк
• Роберт Гук
• Клетка теориясы
• Клетка теориясынын мааниси

Клетка

Роберт Гук

1665-жылы клетканын чел кабыгын биринчи жолу ачкан

Бул....????

А. Левенгук

Эң жөнөкөй жаныбарлар дүйнөсүн ачкан (1632-1723)

Н. Грю жана М.Мальпиги

• Өсүмдүк менен жаныбар ткандарын изилдеп алардын клеткалык түзүлүштө экендигин көрүшкөн.
• Узак убакыт бою окумуштуулар клетканын сырткы чел кабыгын клетка деп эсептеп келишкен.

Окумуштуулардын ачылыштары

• 1825-жылы чехия илимпозу Я. Пуркинье клетканын ичиндеги былжыр суюктукка көңүл бөлүп, протоплазманы ачкан.
• 1831-жылы англиялык ботаник Р.Броун өсүмдүк клеткасындагы ядрону ачкан.
• 1835-жылы поляк окумуштуусу Валентин жаныбарлар клеткасынын ядросун ачкан.

Клетка теориясы

Т.Шванн 1839-жыл

Рудольф Вирхов

1858-жыл клетка теориясына маанилүү кошумча киргизген.

Карл Бэр

Сүт эмүүчүлөрдүн жумуртка клеткасын ачкан.

Клетка теориясынын мааниси.

Бардык организмдер клеткалык түзүлүштө болот, клетка алардын тиричилик аракетин, көбөйүшүнүн жана өрчүшүнүн бирдиги.

Текшерүү үчүн суроолор

• Клетка теориясынын мааниси кандай?
• Клетка теориясын ким ачкан?
• Биринчи микроскоп качан пайда болгон жана ким тарабынан?
• Р. Броундун эмгеги
• А. Левенкугтун теориясы