Клетканын физологиясы

Вставка рисунка

Тема: Клетканын физиологиясы

Практикант: Маматкадыр кызы Гүлзина

Класс: 8-класс

Клеткалар бөлүнүү жолу менен көбөйөт

• АНЫН ЭКИ ЖОЛУ БАР:

Түз же амитоз

Кыйыр же митоз

Адамдын организминдеги клеткалардын көпчүлүгү өтө татаал митоз жолу менен көбөйөт

Амитоз жолу менен бөлүнгөндө клетканын ядросу жана цитоплазмасы экиге бөлүнөт

Митоз төрт фазадан:

профаза

метафаза

анафаза

телефаза

Профазанын убагында

Ядронун көлөмү чоноет,хромосомалар спиралдай буралып,мына ушундай буралуудан ДНКнын жипчелери көп эсеге кыскарат жана жооноет, ошондуктан хромосомалар көрүнүп калат

Метафазада

Иретсиз жаткан хромосомалар клетканын экваторуна жылып жетет да, бир мейкиндикте жайгашат.

Анафаза

Хромосомалардын клетканын уюлдарын көздөй ажырап жылышынын башталышы митоздун үчүнчү фазасы-анафаза деп аталат

Телефаза убагында

Клетканын уюлдарына жакындаган хромосомалардын бурулуусу жазыла баштайт да,алар кайрадан бири-бири менен чырмалышкан узун жиптин формасына ээ болот. Хромосомалардын тегерегинде ядро кабыкчасы пайда болуп, ядрочо калыптанып, цитоплазма болунот, ошонун натыйжасында эки жаны клетка бири-биринен ажырап кетет.Бул клеткалар тузулушу жагынан энелик клеткага толук окшош болушат,андан олчомунун кичине болгондугу менен гана айырмаланат

Клеткалар

• Зат алмашуу
• Кыймылдоо
• Дуулугуу
• Осуу
• Кобойуу ж.б касиеттерге ээ

• Клеткага кан аркылуу келип турган жонокой заттардан майлар,белоктор, углеводдор пайда болуп турат. Бул процессти биосинтез деп аташат

Өсүү

• Жаны клетка осуп отуруп, чон клетканын олчомуно жетет. Бул клетканын осуу касиети болуп саналат
• Дүүлүгүү
• Тируу клеткалар оздорун курчап турган чойронун физикалык жана химиялык озгоруулоруно озундогу зт алмашуунун озгорушу менен жооп берет.Бул кубулуш-клетканын дуулугуу касиети

Тапшырма

• Клетканын митоз жолу менен кобойуусун айтып беруу.
• 2-суротту тартуу