"Компьютерлік вирустар ж?не антивирусты? ??ралдар"

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Орал Болашақ көпсалалы колледжі

«Бекітемін»

Директордың оқу ісі

жөніндегі орынбасары

______Жаксылыкова Р.И.

«___» ____________2014ж

Информатика пәнінен Ашық сабақ

Мамандығы: «Бастауыш білім беру біліктілігі»

1409 тобы

Тақырыбы: «Компьютерлік вирустар және антивирустық құралдар»

Дайындаған: Орал Болашақ көпсалалы колледжінің информатика пәнінің оқытушысы А.К.Берниязова

Орал- 2014 ж

Сабақтың тақырыбы: «Компьютерлік вирустар және антивирустық құралдар»

Мақсаты: Компьютерлік вирустар түрлерімен және олардан қорғану

әдістерімен таныстыру,антивирусқа қарсы программаларды

қарастыру;

Дамытушылығы: Тапсырмаларды орындата отырып, таным

қабілетін, зейінін, белсенділіктерін дамыту.

Тәрбиелілігі: Өз бетімен жұмыс жасауға, жинақтылыққа,

ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың формасы: дәріс

Сабақтың түрі: топпен жұмыс

Сабақтың әдісі: Жаңа тақырыпты түсіндіру сабағы.

Сабақтың көрнекілігі: Мультимедиа құралдары, компьютер,перезентация,

деңгейлік тапсырмалар.

Сабақтың барысы: 1. Қызығушылықты ояту (тақырыпқа дейін ой қозғау)

2. Мағынаны тану (тақырып)

3. Ой толғаныс (қорытынды)

І. Ұйымдастыру сәті: оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру, оқушыларды түгендеу, сынып журналын толтыру.

ІІ.Өткен сабақты қайталау:

1. Файлдарды архивтеу дегеніміз не?

2. Кең тараған архивтеу бағдарламаларының түрлері қандай?

3. Файлдарды архивке қапай енгіземіз?

4. Файлдарды архивтен шығару жолдары?

5. Архивтеу бағдарламасы не үшін қажет?

6. Win Rar бағдарламасының негізгі түрлері қандай?

ІІІ. Жаңа тақырып. (Қызығушылықты ояту)

Тақырыпқа дейін ой қозғау:

1. Оқушылар күнделікті өмірде жалпы компьютерлік вирустар деген ұғыммен кездесіп жүрсіздер, кімнің қандай ойы бар? Компьютерлік вирус дегенімізді қалай түсінеміз екен? Кәне, ортаға салайық!

2. Компьютерлік вирустармен күресу үшін қандай әрекеттер орындау қажет деп білеміз?

Мағынаны тану. (жаңа сабақты түсіндіру)

Қазіргі уақытта компьютерге кез келген операциялық жүйеден жұғатын және желілер арқылы таралатын көптеген вирустар белгілі. Компьютерік программаларға қатысты «вирус» атауы өздігінен көбею қабілетіне ие белгілері бойынша биология пәнінен белгілі.

Компьютерлік вирус -өздігінен көбеюге қабілетті арнайы программалар, ол компьютер жадысында сақталатын программалар мен файлдарды құртуы, жоюы және компьютерді істен шығаруы мүмкін.

Мекендеу ортасына қарай вирустарды былай бөлуге болады:

Компьютерлік вирустардың әртүрлі типтері бар: жүктелетін, файлдық, макровирустар.

 Жүктелетін вирустар дискеттердің немесе винчестердің жүктеуші секторларын зақымдайды.  Жүктелетін вирустармен зақымдалған жүйені қайта қосқанда басқаруды операциялық жүйенің жүктеуші программалық кодына емес, вирус кодына береді.

 Файлдық вирустар өзінің көбеюі үшін операциялық жүйенің файлдық жүйесін пайдаланады. Файлдық вирустар әртүрлі форматтағы (EXE, COM, BAT, SYS жѕне т.б.) орындалушы файлдарды зақымдайды.

  Барлық жүктелетін және файлдық вирустар резидентті, яғни компьютердің оперативті жадында орналасады және пайдаланушының жұмыс істеу процесінде қауіпті жағдайлар (дискеттегі мәліметтерді өшіріп тастау, аттарын және басқа да атрибуттарын өзгерту және т.б.) тудырады. Резиденттік вирустардан емдеу қиын, зақымдалған файлдарды дискіден өшіргенмен олар компьютердің оперативті жадында қалып қояды және  файлдарды қайта зақымдауы мүмкін.

Вирустардан қорғану үшін компьютерге орнатып және оны оқтын-оқтын жаңалауды қажет ететін вирусқа қарсы арнайы программалар пайдаланылады. Вирусқа қарсы программалардың жұмысы файлдар мен программалардағы вирустарды жою және диагностикадан тұрады.

Қазіргі кезде вирусқа қарсы программаларды төмендегідей бірнеше түрге бөлуге болады.

Детекторлар-вирустарды табатын программалар.   

 Полифагтар. Полифагтардың жұмыс істеу принципі файлдарды, секторларды және жүйелік жадыны және олардағы белгісіз және жаңа (полифагқа белгісіз) вирустарды тексеруге негізделген.

Ревизорлар. Ревизорлардың жұмыс істеу принципі дискіде сақталған файлдардың бақылау қосындыларын есептеуге негізделген. Бұл қосынды, сонымен бірге бұдан да басқа ақпараттар (файл ұзындығы, олардың соңғы өзгертілген уақыты және т.б.) вирусқа қарсы құралдың мәліметтер қорында сақталады.

Компьютерлік вирустармен күресу үшін вирусқа қарсы (антивирустық) программаларды тұрақты жаңалап тұру қажет.

(Электронды оқулықтан мәлімет алу)

ІV. Ой толғаныс (қорытынды)

1. тапсырма: (бос орынды толықтыр)

Компьютерлік вирус -өздігінен ________ қабілетті арнайы ______________, ол компьютер _____________сақталатын программалар мен файлдарды _________, _________және компьютерді _______________ мүмкін.

Компьютерлік вирустармен күресу үшін ______________________________ программаларды тұрақты __________тұру қажет.

1. тапсырма:

Вирус әрекеттерінің олардың түрлеріне сәйкестіктерін тағайындаңдар.

1. тапсырма: Оқулықтың сәйкес тақырыбындағы материалды пайдаланып, кестені толтырыңдар.

4-Тапсырма. Антивирустық бағдарламамен жұмыс жасау (үлестірме тапсырмалар).

1. Drweb - ехе файлы арқылы Doctor Web программасын іске қосындар.

2. Іске қосылғаннан кейін Doctor Web программасы компьютердің жедел жадын
   автоматты түрде тестілейді.

3. Қандайда бір дискінің тестілеуін іске қосу үшін Ғ5 пернесін басыңдар.

4. Пайда болған диалогтік терезеде: А:\ - диск жетектегі дикетті тестілеу үшін; D:\ -
   лазерлік дискіні тестілеу үшін; * (жұлдызша) - винчестерді тестілеу үшін
   теріңдер.

5. ntег пернесін басыңдар.

6. Вирус табылған жағдайда оны емдеу үшін Ctrl+Ғ пернелер комбинациясын
   басыңдар.

1. Пайда болған диалогтык терезеде: А:\ - диск жетегіндегі дискет үшін; *
   (жұлдызшаны) - винчестерді емдеу үшін (D:\ дискі емдемейді, өйткені СD-RОМ
   шығарып оқитын құрылғы сиякты) тереді.

8. Программадан шығу үшін lt+х пернелер комбинациясын басады.

5-тапсырма. Төмендегі тапсырманың толық мәнін ашу:

1. Вирустар, пайда болу себебі, түрлері,зияны

1. Антивирустық программалар,түрлері,қызметі

6-тапсырма: (EasyQuizzy бағдарламасының көмегімен тест тапсырмаларын орындау)

1. Компьютерлік вирус –бұл мынадай программа:

   1. компьютерді бұзатын

   2. «көбеюге» қабілетті және басқа программаларды «зақымдайтын»

   3. Қапшықтар мен файлдарды жоятын

   4. желілер бойымен таралатын

   5. барлығы дұрыс

1. Вирус туралы қай пікір дұрыс:

1. вирус компьютердің жедел жадын азайтады;

2. Вирус компьютер жұмысын тежейді;

3. вирус экранға бөтен ақпараттарды шығарады;

4. вирус компьютердегі ақпаратты жояды;

5. барлығы дүрыс

1. Дұрыс емес пікір:

1. вирустан құтылу мүмкін емес

2. вирус компьютер жұмысын тежейді

3. вирус мәліметтер форматын өзгерту мүмкін

4. вирус экранға бөтен ақпараттарды шығарады

5. вирус компьютердегі ақпаратты жояды

1. Орындалушы файлдар жоятын вирустар түрі:

1. файлдық вирустар;

2. енуші вирустар

3. желілік вирустар

4. макровирустар

5. микровирустар

1. Компьютерлік вирустардан қорғану бұл :

1. вирустардың кіруін болдырмау

2. ДК –ге вирус енсе, оларға қарсы шабуылды болдырмау

3. қиратушылық әрекеттерді болдырмау

4. дұрыс жауабы жоқ

5. а,в.с жауаптары

1. Компьютерлік вирустардың негізгі түрлері:

1. аппараттық, программалық, жүктеуші, макровирустар

2. программалық, жүктеуші, макровирустар, желілік

3. файлдық, программалық, макровирустар, жүктеуші

4. аппараттық, программалық, жүктеуші, желілік

5. дұрыс жауап жоқ

7. Вирустан қорғанудың негізгі әдістері

1. қажет мәліметтердің көшірмесін сақтау

2. кең тараған вирустардың программалық кодтарын салыстыру

3. программалық құралдар

4. программалық ,аппараттық, ұйымдастырушылық құралдар

5. тек ұйымдастырушылық құралдар

8.Вирусқа қарсы программалар

1. Avp, drweb

2. MS-Dos, MS Word, Avp

3. MS- Word, MS Excel, Norton Commander

4. MS-Dos, Norton Commander, drweb

5. MS- Word, MS Excel, Norton Antivirus

9. Детектор бағдарламалардың негізгі міндеті:

1. вирустарды табу

2. Вирустарды көшіру

3. вирустарды көбейту

4. бағдарламаны жүктеу

5. интернетпен қосылу

10. Файлдық вирустар қандай кеңейтулі файлдарға кіреді?

1. doc, exe

2. com, exe

3. bmp, xls

4. doc, dos

5. ppt, exe

Үйге тапсырма: Дәрісті қайталау, интернет беттерінен антивирус программалары туралы мәлімет алу, мәнжазба даярлау.

Оқушыларды бағалау.

Сабақ аяқталды.

Сау болыңыздар!