Коррупция зыяндуу корунуш

Сабактын темасы: Коррупция токто!!!

Кумушту коруп конулу бузулбаса,

Ал киши, периште бир пейили таза.

Сабактын максаты:а)Окуучулар коррупция тууралуу кенири маалымат алышат

коомго тийгизген кесепеттерин талдашат,КРнын беренелери

менен таанышышат.

б)Коомго карата сынчыл ой жугуртуулору калыптанат,

чынчылдыкка адамдык сапаттарды ыйык тутууга

тарбияланышат.

Сабактын тиби:Тарбиялык саат

Сабактын формасы:Талкуу сабак

Сабактынжабдылышы:ТСО,ватман,маркер,тараза,тараза таштары,суроттор,доска.

Сабактын журушу: Уюштуруу

Саламатсыздарбы урматтуу коноктор,«Коррупция токто»! Телеберуубузго кош келипсиздер. Бугун биздин берууздун коноктору мектеп окуучулары жана эксперт катары Корея мамлекетинде коп жыл иштеп келген байкебиз Руслан Култайбекович.

Менин он тарабымдагы окуучулар коррупцияны жок кылса болот,ал учун окуп билим алыш керек деген ойду кармагандар,ал эми сол тарабымдагы окуучулар коррупция кан жаныбызга синип калган,арылуу мумкун эмес деген окуучулар.Коррупцияга барчу жол акчадан башталат.Коп акчаны коргондо ким болбосун жолдон адашат,кайда барба ким менен суйлошпо акча жетпейт,ак жок деген гана создорду коп угабыз. Чын эле акча маанилубу?Акчага баардык кыялдарыбызды орундата алабыз

Он тарабымдагы конокторго суроо бергим келип жатат:

Акчага эмнени сатып ала албайбыз ал эми силерге:Эмнени сатып алабыз акчабыз коп болсо?Эки тарапка ватман берилет,ойлорун талкуулашат.

Мугалим: Албетте баарын сатып алса болот,бирок,бул эн оной жол эмеспи?

Окуучуларга айтарым, «Аз эле каражатына топук кылып, сабырдуу жашаган адам бактылуу,ал эми жашооно каражатын жетиштуу туруп,жан дуйнон суз болсо,бакыттын изи да болбойт»-деп акылмандар туура айткан. Оной оокатка азгырылбай жан дуйнобузду билим менен байыталы. Билим-акылдын машыгуусу жана азыгы. «Билимсиз акыл эч нерсеге жарабайт». Анда эмесе коноктор назарыныздарды видеого бурмакчымын. Видео корсотулот.

Мугалим: Бул видео баарын сатып алса болот деген ойду кармангандарга жооп болду окшойт . Коррупцияга барчу экинчи жол- бул пара беруу, пара алуу.

Пара алуу бул оз пайдасын коздоп жасалган кандайдыр бир мыйзамсыз иш аракеттин акысы.Биз кимди катуурак жазалоого тийишпиз?

Топ алгач оз ойлорунарды тараза ташын койгула.Анда эмесе талкууга отолу.

Пара алуу, пара беруу-бул кылмыш. КРнын кылмыш- жаза кодексиндеги 313-314 беренеси боюнча кылмыш иши козголуп, пара алуучунун мулку конфискациялоо менен 7 жылдан 20 жылга чейинки моонотко эркинен ажыратылат. Пара беруучу 3 жылдан 8 жылга чейинки моонотко эркинен ажыратылат.

Келечек силердин колунарда . «Адам- билбеген нерсесинен гана коркот». «Билим болсо ар кандай коркунучту женип чыгат». –деген созду айткым келет. Акча,пара коррупцияга шарт тузуп жатат.

Коррупцию бул мамлекеттик органда иштеген адамдардын оз кызматтык ордунан же абалынан пайдаланып мыйзамсыз акча талап кылуусу же кызматтык ордун оз кызыкчылыктарына пайдалануусу.

Анда видеого конул бурабыз.

Окуучулар коррупция боюнча оз ойлорун талкуулашат.

КР кылмыш жана жаза кодексинде коррупция иштер 303-беренеде мулкун конфискациялоо менен 15 жылдан 20 жылга чейинки моонотко эркинен ажыратууга же болбосо 3 жылга чейинки моонотко белгилуу кызматты ээлого же иш жургузуу укугунан ажыратылат.

Японияда чиновник жеке ишкер менен алектене албайт. Мамлекеттик кызматтагы адамдар, башка тармактарга жетектоочу окул,кенешчи катары озунун жеке ишин жургузууго, соода коммерциялык иштерди жургузууго тыюу салынган. Кызматтан кеткенден кийин да 2 жылга чейин озу жетектеген тармакта коммерциялык иштерди жургузо албайт. Японияда корррупцияга каршы курошуунун эн негизги багыты- кадр саясаты. Эгер чиновник куноосу далилденип коррупция иштери боюнча кылмыш иши козголсо, уй мулку конфискацияланып, эн зор олчомдо айып толошот, эркинен узак моонотко ажыратылат. Уй булосу уяткарылып, мамлекеттик жакшы жумуштарга кабыл алынбайт.

Сингапур 1950-жылдын ортосунда Британдыктар колониясы Сингапурдан кетишкенде ал жердин атуулдарына алсыз мыйзамдарды, кат сабаты жоюлбаган эли, аз айлык акы, комуско экономикасы онуккон коррупция, булбулдогон келечек гана калган. Элдик кыймылдын жетекчиси Ли Куан Ю премьер болуп келиши анын «Коррупция женгин келеби?- анда темир тордун аркасында дос, тууганынды жонотконго даяр бол»!!! – деген урааны коррупцияга каршы куроштун символу болуп калган.

1989-жылы коррупцияга каршы айыптын олчому 10 минден 100 мин Сингапур долларына чейин которулгон. Пара менен кармалган чиновник гезиттердин биринчи бетинен тушпой, баатырга аййланган.

Эстония 175 олконун ичинен Эстония 26 чы орунда Франция жана Катар олколору менен бир тизмекте турат. Откон жылы 28чи орунда болсо,2012-жылы 176 олконун ичинен 32 орунда турган.

Монголия мыйзамдары дагы жогоруда айтылган мамлекеттердикиндей эле.

2008-жылы рев. б/п. 2009 жылы Намбара бийликтен тушкон ошондон кийин бул жакта онугуу башталат.

Демек, мыйзамдуулук сакталса тартип онугуу болот.

Билим же акча тууралуу ойлорун тараза ташы менен аныкташат.

Мугалимдин созу: Турмушта маанилуусу узак жашаганда эмес, туура таза жашаганда. Кумушту коруп конулу бузулбаса, ал киши,периште бир пейили таза.

Демек, баарыбыз периште болбосок да адам бойдон калалы.

-Менин оюмча жаны муун гана Жаны Кыргызстанды куралат, демек Кырыгызстандын гулдоп осушу келечектеги жаштардын колунда, деп ойлойм.

Мисал катары: Коррупциясы жок мамлекеттерге Сингапур,Эстония, Монголия, Японияларды алсак болот.

-Бул мамлекеттерде жаш лидерлер бийликке келип жаны реформаларды жургузушуп, коррупцияны туп тамыры менен жок кылууга курошуп гулдоп онугуп осушуно чон салымын кошушкан………..

-Демек «Турмушта маанилуусу- узак жашаганда эмес, таза жашаганда»

- Анда эмесе телеберууну «Кумушту коргондо конул бузулбаса,пекриште болбосок да адам бойдон калайлы» деген создор менен жыйынтыктагым келет.

-Конул бурганыздарга чон рахмат!