Кушма сүзләр открытый урок в 5 классе по родному языку

Аягын башын яшерә Таш күлмәк эченә

(ташбака – черепаха)

-Таяк таяк бышында табак, Табак эчендә кибет, Кибет эчендә ике мең егет

(көнбагыш - подсолнух)

-Ак яулыгын ябынган Башына ут кабынган

(гөлҗимеш – үгезкүз)

Ташбака Көнбагыш Гөлҗимеш

Кушма сүзләр

Таш+бака Көн+багыш Гөл+җимеш

- Биектау авылы тирәсендә биек таулар юк .

• -Биектау – бер сорау куела – нәрсә?
• Биек таулар – ике сорау куела – нинди? нәрсәләр?

-Актырнакның төсе кара, алгы тәпиендә генә ак тырнагы бар.

• -Актырнак бер җан иясенең исемен белдерә – эт исеме. Ак тырнагы – ике сүз аерым-аерым мәгънә белдерә. Актырнак – нәрсә? – бер сорау куела Ак тырнагы – нинди? нәрсәсе? Ике сорау куела

Биектау, Актырнак

1. Бер предмет яки төшенчә белдерә

2. Бер басым белән әйтелә

3. Бер сорауга җавап бирә

4. Кушылып языла

Биек таулары, Ак тырнагы

1. Аерым-аерым мәгънә белдерә

2. Ике басым белән әйтелә

3. Һәр сүзгә аерым сорау куела

4. Аерым языла

. . Сыйныф эше. Тема: КУШМА СҮЗЛӘР (СЛОЖНЫЕ СЛОВА)

Самовар Сам о вар Самолет Сам о лет Пешеход Пеш е ход

Әйдүкнең эте кара борынлы. Шуңа күрә Әйдүк аны Караборын дип атый.

• Кара борын

• 1. Аерым-аерым мәгънә белдерә
• 2. Ике басым белән әйтелә
• 3. Һәр сүзгә аерым сорау куела
• 4. Аерым языла

• Караборын
• 1. Бер предмет яки төшенчә белдерә
• 2. Бер басым белән әйтелә
• 3. Бер сорауга җавап бирә
• 4. Кушылып языла

• Өйалдында чиләк белән су тора. Безнең өй алдында нарат үсә.

• Өй алдында
• 1. Аерым-аерым мәгънә белдерә
• 2. Ике басым белән әйтелә
• 3. Һәр сүзгә аерым сорау куела
• 4. Аерым языла

• Өйалдында
• 1. Бер предмет яки төшенчә белдерә
• 2. Бер басым белән әйтелә
• 3. Бер сорауга җавап бирә
• 4. Кушылып языла

1 в

Төн

Уң

Борын

2 в

Кара

Баш

Чыгыш

Кем

Боз

Ике

Һич

Уң

Бил

Баш

Боек

Көн

Борын

Бау

Озын

Оек

Ваткыч

Аяк

Тимер

Ваткыч

Тугыз

3 в

Көн

Төн

4 в

Яулык

Аш

Як

Бер

Ар

Яулык

Еллык

Күп

Кул

Сөяр

Як

Бер

Наз

Ал

Ил

Япчык

Юлы

Гәл

Як

Еллык

Ил

Йөзем

1 вариант Төнбоек Караборын Унике Бозваткыч Билбау Көнчыгыш

2 вариант Башваткыч һичкем унтугыз озынборон оекбаш тимераяк

3 вариант көньяк төньяк ашъяулык аръяк берьеллык алъяпкыч

4 вариант берьюлы күпьеллык кулъяулык Илсөяр Гөлйөзем Илназ

Ике сүз арасында Ь яки Ъ хәрефе куела. Кушма сүзләрдә Я, Ю, Е хәрефләре алдыннан килгәндә аеру билгесе буларак кулланыла.

ГӨЛ Ь НУР

• ГӨЛ Ь НУР Гөл Нур

Нәтиҗә Кушма сүзләр ике сүз белән кушылып ясалалар Бер мәгънә белдерәләр

Өй эше 1 варинат: Гөл гә башланган кеше исемнәрне язып килергә 2 вариант Ил гә башланган кеше исемнәрне язып килергә