Физикалык кече
Тема: «Кванттык механика»
Кеченин максаты:
Окуучулар кванттык механика болуму боюнча тушунукторун калыптандырат,квант физикасынын туптолушуно салым кошкон окумуштуулар жонундо билет.Физикага болгон кызыгууларын арттырат.
Программа
1 .Саламдашуу (командалар атын коргойт).
2 .Окумуштуулар жонундо суроо- жооп.
3 . Физика боюнча табышмактар.
4. Физикалык маанидеги макал –лакаптар.
5. Крассворд
6. физикалык фокус.
Кеченин журушу:
Кутмандуу кунунуздор менен урматтуу кесиптештер жана окуучулар!
« Кванттык механика» аттуу физикалык кечеге куш келиниздер.Бугунку кечеде сиздер .Квант физикасынын пайда болушу, анын калыптанышы жана микродуйнодогу ( атом, млекула алардын болуктору) закон ченемдуулуктор менен таанышасыздар.Окумуштуулар жонундо кызыктуу маалыматтарга ээ боло аласыздар.
Класстар Электрон жана фотон болуп эки коммандага болунот.
1-Электрон командасы.
Билимге корк берген, жашоого дем берген.
Кызыктуу физика окуйбуз дайыма.
Чыгарабыз татаал эсептерди.Физика--- айыл чарбада
Физика --- техникада, физика биздин турмушта.
Эн керек жалпыбызга!
Электрон электрон ,электрон онун кандай
Жытын кандай билинбеген
Ток булагы жана чынжыр болбосо эгер
Бир калыпта такыр эле жугурбогон.
1-окуучу Кванттык механиканын ачылышында электрондун ээлеген орду бар (эки электрон чыгып,ядрону айланып, томонку ырларды окушат).
-
Электрон Башка атомдун терс зарядын кобойтуп
Терс ионго айланта алам кучтуумун
Тенелгенде он менен терс кезигип
Зарядсыз атом менен бутчумун.
-
Электрон Заряды массасы бар олчонгон,
Электрон эн кичине болкчо.
Де-бройл окумуштуу ойлогон,
Электрон кееде толкун комуско.
-
Окуучу Кошуп койсо ток булагын чынжыр менен
Озу кетип козоноктор кала берет
Коздорун бажырайтып козоноктор
Тез-тез жылып катодко бара берет.
Фотон командасы чыгат : Юнг , Гюгенс, Ньютон, Френель жана Эйнштейндин кейпин кийген фотондун электромагниттик жана болукчо турундо тартылган суротун которуп алган.
-
Окуучу Юнг ,Гюгенс ,Френель мени
Толкун дешип караган.
Ньютон бабам баш болуп,
Мени болукчо деп санаган .
2-окуучу Атомдун татаал экендигин кайсыл тажрыйбалар
корсотот?
-
Фото эффект кубулушу
-
Радиоактивдуулук
-
Газдардагы электр тогу.
3-окуучу Атом татаал аны кимдер корушкон
Фотоэффект деп электронду болушкон
Альфа , бетта, гамма нурлар атомдон
Оз алдынча учуп чыгып конушкон.
2-окуучу Атомдун татаал экендигин ким далилдеген?
Резерфорд!
Нильс Бор!
4-окуучу Резерфорд коп тажрыйба жургузуп
Далилдеген атомдордун тузулушун
Нильс Бордун постулаты айкындайт го
Атомдогу нурлардын узулушун.
2-окуучу Атомдун татаал экендиги жана анын болунушу кванттык
механиканын башаты.
Салыштырмалуулук теориясын ким ачкан ?
Альберт Эйнштейн
Фотоэффект кубулушушунун теориясын ким тузгон?
Альберт Эйнштейн
5-окуучу Фотон толкун фотон кееде болукчо,
Бири чагылып бири бири кетет комуско
Жутулат ал тушуп металл бетине,
Электронго энергиясын беришке.
Алгалай бер физиктер
Квант мехтин жолунда .
Тынчтык учун иштеткин атом сенин колунда.
6- окуучу Заманында улуу окумуштуу аталып,
Атак данкы бут ааламга таралып.
Балким бизден чыгат дагы Эйнштейн,
Илим учун бул дуйного жаралып.
2-окумуштуулар боюнча суроо жооп.
-
Физиктерден эн алгач нобель сыйлыгын алган окумуштуу.
( Вильгельм Рентген)
-
Электронду ачкан окумуштуу.
(Томсон)
-
Жер баари бир айлана берет деген окумуштуу.
(Галилео Галилей).
4 . Эки жолу нобель сыйлыгын алган окумуштуу.
(Мария Кюри).
5. Электромагниттик толкунду экспериментте далилдеген окумуштуу.
(Генрих Герц)
6 . Атомдун планеталык моделин киргизген окумуштуу.
(Эрнест Резерфорд)
7. Жарык бул корпускулалардын агымы деп айткан окумуштуу.
(Ньютон)
8. 20- кылымдын генийи деген атка конгон окумуштуу.
(Альберт Эйнштейн)
9. Жарыктын толкундук касиетин жактаган окумуштуу.
(Гюгенс)
10 . Атомдун тузулушу боюнча2 постулатты киргизген окумуштуу.
( Нильс Бор)
Физика боюнча табышмактар
Абадагы кош жолу,кабар берип иш кылат.
Алыскыны заматта, суйлоштуруп тындырат.
(телефон)
Бурганына конбогон,жалгыз багыт билгени.
Озу бирок корбойт да,жол корсотот дуйнону.
(компас)
Эки булут жакындап,сузушушсо не болот.
Алар алган заряддан,тарс жарылып куйот от.
(чагылган)
Аталышы ар кандай ,адамзат тан калгандай.
Нурданат жана жутулат,тынч абалда жашабайт.
(фотон)
Металдардын ичинде жугурушкон,
Ток булагы кошулса чынжыр менен
Зарядка эн кичине массага ээ
Кай болукчо экенин айтчы кенен.
(электрон)
Озу жука айнек сындуу жупжук,.кееси томпок кееси иймек тузулуп
Кее биринен жарык отсо бурулуп, кеебиринин изи калат узулуп
(линза)
Физикалык маанидеги макал-лакаптар.
-
Бир кумалак бир карын майды чиритет.
( диффузия )
-
Баш иштебесе буттун шору.
(механикалык кыймыл)
-
Шибегени капка ката албйсын.
(басым)
-
Шамал болбосо чоптун башы кыймылдабайт.
(термелуу)
-
Аш адамдын кубаты.
(энергия)
-
Боксо чайнек катуу кайнайт.
(жылуулук саны)
-
Алма сабагынан алыс тушпойт.
(Оордук кучу)
-
Акылдуу отту карайт акмак казанды карайт.
(жылуулук саны)
1.Томирис ким болгон?
А) перстердин башкаруучусу. В) хундардын шануйу.
Б) усундардын кун багы. Г) сактардын башкаруучусу .
2.Сактардын негизги кесипчилиги.
А) карапа жасоо. В) кооздук буюмдарды жасоо
Б) жер иштетуу. Г) кочмондуу малчылык
3 . «Турк» этноними кайсы тарыхый булакта биринчи айтылган?
А) индиялык В) Гректик
Б) Персиялык Г) Кытайлык
4. Даван мамлекети качан кайсы аймакта пайда болгон?
А) б.з.ч.1- мин жылдыкта, Фергана ороонундо
Б) б.з.ч. 7-8- кылымдарда Туштук Сибирде
В) б.з.ч. 7-6-кылымдарда Орто Азияда
Г) б.з.ч. 6-4- кылымдарда Чыгыш Тян -Шанда
5. 751-жылы кытай жана араб аскерлери кайсы жерде салгылашкан?
А) Энесайдагы Сунга токойунда
Б) Борбордук Азиядагы Ордо- Балыктын жанында
В) Талас суусунун жанындагы Атлах шаарынын жанында
Г) Улуу Кытай сепилинде.