КЫРГЫЗ ТИЛИ | 7-(кыргыз) КЛАСС | ТЕМА: ОФИЦИАЛДУУ ЭМЕС ИШ КАГАЗДАР

Кыргыз тили 7- класс

Кыргыз тили жана адабияты мугалими: Тайыр кызы Нургүл

1

Тема: Официалдуу эмес иш кагаздар

стиль

Кеп

Кеп – бул оозеки же жазуу түрүндө ишке аша турган конкреттүү текст, б.а. тилдин тикеден-тике текст аркылуу берилиши, жүзөгө ашырылышы.

Кеп тилдин жаралып-калыптанышын шарттайт жана өзү ошол тил аркылуу жашайт.

1

Стиль байыркы замандарда жана орто кылымдарда колдонулган учтуу сөөктөн же металлдан жасалган жазуу асбабын түшүндүргөн.

Гректер (таякча) дешкен. Ошол маани кеңейип отуруп, тил илиминде өзүнчө бир тармакты туюндуруп калган.

Стиль- жазууга же кандайдыр чыгармага тиешелүү болгон тилдик каражаттардын колдонуу ыкмасы.

Стилистика- тил илиминин стилин

изилдөөчү тармагы.

1

Монолог-бул бир адамдын ички муңу

Оозеки жана

сүйлөшүү стили

2ге бөлүнөт

Диалог –эки адамдын сүйлөшүүсү

Кеп стили 2ге бөлүнөт

Көркөм стиль

Аңгеме, повест ж.б

Жазма стиль

2ге бөлүнөт

Конспек, реферат ж.б

Илимий стиль

1. Расмий-указ, устав,

мыйзам, программа

Иш кагаздар

стили 2ге бөлүнөт

Журналистерге

мүнөздүү.

Репортаж,

интервью ж.б

Публицистикалык

2. Расмий эмес-арыз,

өмүр баян, тил кат ж.б

стиль

5

Көркөм стиль

• Элестүү:
• Эмоционалдуу;
• Экспрессивдүү;
• Образдуу;
• Көркөм.

Публицистикалык стиль

• Таасирдүү;
• Оперативдүү;
• Так;
• Логикалуу;
• Маалыматтуу.

Тексттерди

түзүүдө

эмнелерди

эске алуу керек.

Илимий стиль

• Логикалуу;
• Илимий;
• Ачык-так;
• Негиздүү;
• Далилдүү,
• Обьективдүү.

Иш кагаздарынын

стили

• Так;
• Кыска;
• Конкреттүү;
• Түшүнүктүү.

Официалдуу иш кагаздардын колдонулуш чөйрөсү:

-Өкмөт үйүндө,

-Жогорку Кеңеште,

-Мекемелерде.

5

Официалдуу иш кагаздарына

1. Мыйзам - мамлекеттик бийликтин жогорку органдар

тарабынан кабыл алынган, жалпы элге милдеттүү жобо, эреже.

2.Программа - алдыда аткарыла турчуу иштин болжолдуу планы. (Бир иш аракетти уюштуруу тартиби, планы. Окуу жайларындагы окуу предметтеринин кыскача мазмуну)

3. Указ - мамлекеттик бийликтин жогорку органдары же

президент тарабынан бекитилип, мыйзам күчүнө ээ болгон токтом.

4. Устав - кандайдыр бир мекеменин түзүлүшүнүн

же иш аракетин жөнгө салуучу эрежелердин,

жоболордун жыйындысы.

5

Официалдуу эмес иш кагаздары:

-арыз,

- мүнөздөмө,

- түшүнүк кат,

аннотация ;

- өмүр баян.

-кулактандыруу,

-ишеним кат,

-чакыруу билети,

-отчёт, рапорт,

-иш план, справка,

-тил кат, адрес,

-телеграмма.

Колдонулуш

чөйрөсү:

-Күндөлүк

турмушта,

-мекемелер

менен

адамдардын

ортосунда.

5

Арыз - бир нерсени сурануу, өтүнүү максатында жазылган билдирме.

Ишеним кат - бир адамдын башка бир адамга кандайдыр

жумушту же буюмду ишенип ыйгаруусу. Биринчи адамдын колу коюлмайын, ишеним кат жараксыз болуп эсептелет.

Мүнөздөмө - студентерге же жумуштарга жетекчилик жактан берилген, алардын оң жана терс сапаттарын мүнөздөгөн жазуу түрүндөгү маалымат.

Өмүр баян - бир адамдын жашоосу жөнүндө толук маалымат.

Тил кат - бир адамдын башка бир адамдан бир нерсе же акча алгандыгы тууралуу күбөлүк.

Справка – адамдын жашаган, окуган, иштеген жери, алган айлык жумуш акысы ж.б

Келишим - бул биринчи тараптын кандайдыр бир жумушту экинчи тарапка аткарып берүүсүнө жана экинчи тараптын ошол тарапка аткарылган жумуш үчүн биринчи тарапка макулдугун жазуу түрүндө түшүрүлгөнү.

Чакыруу - бир адамдын башка бир адамды мааракеге, тойго, чогулушка чакыруусу.

Күбөлүк кат - адамдардын бир жерде окугандыгын, иштегендигин, жашагандыгын далилдөөчү документ. М: паспорт, айдоочунун күбөлүгү, студенттик билет сыяктуу документтер күбөлүк кат болуп эсептелет .

Кулактандыруу (жарыя) - келечекте боло турчу бир иш тууралуу газетага, журналга же маалымат бурчтарына алдын ала берилүүчү кабар.

Ош шаарындагы

Курманжан Датка

лицейинин мүдүрү

Тешебаев Автандилге

ушул лицейдин окуучусу

Төлөнбай кызы Бурулайдан .

Арыз

Окуумду аяктаган соң медицина тармагына тапшыра тургандыгыма байланыштуу, мени физмат группасынан мед группага которуп коюңузду суранам.

10.10.2020 (колу) Төлөнбай кызы Бурулай

5

Өмүр баян 5 реквизиттен турат

• Документтин аталышы.

Өмүр баян

2. Текст

• Өмүр баянын жазган кишинин аты-жөнү, ысымы жана

атасынын аты;

• Туулган күнү, айы, жылы жана туулган жери;
• Ата-энеси, ага-туугандары жөнүндө кыскача маалымат(фамилия,

ысымы жана атасынын аты, иштеген жери)

• Акыркы иштеген жери жана аткарган кызматы;
• Сыйлыктары;
• Коомдук иштерге катышуусу;
• Үй-бүлөлүк абалы жана үй-бүлөсү;
• Үйүнүн дареги.

3. Дата

4. Колу

5. Аты-жөнү

Өмүр баян

Мен, Дөлөкеева Карагыз. 1990-жылы Жалал-Абад облусуна караштуу Чаткал районундагы Айгыр-Жал айылында мугалимдин үй-бүлөсүндө төрөлгөм. Атам-Дөлөкеев Тойту 45 жыл мектепте мугалим болуп иштеген. Апам-Дөлөкеева Салима пенционер. Үй-бүлөдө 11 бир туугандын эң кичүүсүмүн.

1998-жылы Исмайыл уулу Матиш атындагы орто мектепке 1-класска кабыл алынгам, 2009-жылы мектепти ийгиликтүү аяктап, Ош шаарындагы ОГПИнин Кыргыз-Россия факультетине окууга тапшыргам. 2014-жылы Артыкчылык диплом менен аяктагам. 2015-жылы Ош шаарындагы

№ 27 орто мектебинде алгачкы эмгек жолун баштагам. 2018-жылы ОшТУнун мектеп-лицейинде иштесем, 2019-жылдан бери Курманжан Датка лицейинде иштеп келүүдөмүн.

Китептерим: «Орошон ойлор», «Мектеп жана Айтматов 6 бутак 1000 тест».

Ийгиликтерим: «Жаш мугалим-2018» сынагынын жеңүүчүсү.

Учурда үй-бүлөлүү бир кыз, 3 уулдун энесимин.

Ош шаары, Салиева көчөсү 24.

1.04.2020-ж (колу) Дөлөкеева Карагыз

• Мүнөздөмө алып жаткан

Мүнөздөмө

адам жөнүндө жалпы маалымат

10 реквизиттен турат.

Мүнөздөмөнүн 2түрү бар.

1.Өндүрүштүк мүнөздөмө;

2. Мүнөздөмө-жолдомо.

2. Иш кагаздын аты

3. Текст

4. Мекеме

жетекчисинин кызматы

6. Мекеме

5. Мекеме

жетекчисинин колу

жетекчисинин

аты-жөнү

8. Кесиптик

бирликтин

жетекчисинин

колу

7. Кесиптик бирликтин

жетекчисинин кызматы

9. Кесиптик

бирликтин

жетекчисинин

аты-жөнү

10. Дата

М.О

Ош гуманитардык педагогикалык

институтунун 3-курсунун студенти,

1991-жылы туулган, улуту кыргыз

Назарбек Шүкүровго

Мүнөздөмө

Назарбек Шүкүров 2009-жылы Кыргыз-Россия факультетинин биринчи курсу болуп окууга өткөн. Жогорку билим алуу үчүн зор ынтызарлык менен окуп, зиректиги менен окууда өзүн көрсөтө алды. Дарстарга, практикалык сабактарга, лабораториялык иштерге дайым катышып, лабраториялык иштерди жүргүзүүгө аракети зор. 1998-жылы өткөрүлгөн студенттердин илимий-практикалык конференциясына катышып, атайын баяндама жасады. Баяндамасы жогорку мазмундуу, илимий теориялык негизде жана практикалык жагынан алгылыктуу болгондугу жогору бааланып, Билим, илим жана маданият министрлигинин биринчи даражадагы дипломуна акчалай сыйлыкка татыктуу болду.

Курсташтарына, группалаштарына дайыма жардам берүүгө даяр,

аларга камкордук менен мамиледе.

Мүнөздөмө Н.Шүкүровго Президенттик стипендия ыйгаруу жөнүндө берилди.

ОГПИнин ректтору (колу) Б. Зулуев

КРФнын деканы (колу) Ш. Мондошов

Аннотация  ( лат .— макала) — кандайдыр бир  китептин  ( адабий чыгарма , илимий изилдоо ж. б.) мазмунун түшүндүрө турган кыскача  макала .

Мектеп   турмушунда окуучуларга окулган чыгармага аннотация жаздыруу ишине кеңири орун берилип келатат. Бул иш окуучуларды чыгарманын мазмунун түшүнүүгө, ал тууралуу сын пикирлерди айтууга үйрөтөт.

Түшүнүк кат

1.Документ жөнөтүлө турган

8 реквизиттен турат.

мекеменин аталышы же анын

Түшүнүк каттын

жетекчисинин толук аты-жөнү;

2 түрү бар.

1.Ички түшүнүк кат;

2. Тышкы түшүнүк кат.

2.Документти даярдаган кишинин

аты-жөнү же мекеменин толук

аталышы;

3. Документтин аталышы;

4. Текст;

5. Тиркеме(эгерде зарыл болсо);

6. Дата;

8. Түшүнүк кат жазгандын

аты-жөнү.

7. Колу;

«Айгүл» кийим тигүү фирмасынын кесиптик бирликтер уюмунун төрагасы С.Абдувалиевге

фирманын 2-цехинин тигүүчүсү Бейшенкан Арзыкуловадан

Мүнөздөмө

Түшүнүк кат

Баламдын ооругандыгына байланыштуу эмканага дарыгерге көрсөтүү үчүн баргандыктан, ишке жарым саат кечигип калдым.

Тиркеме: балдар эмканасынан берилген маалымкат.

2.04.2020 (колу) Б.Арзыкулова

Бүгүнкү өтүлгөн тема

боюнча эмнелерди

эстеп калдыңар?

Кеп деген эмне?

Стил кайсыл тилден алынган?

Кеп стилдери канчага бөлүнөт?

Оозеки стиль менен жазма стилдин айырмачылыгы эмне?

Стилдердин ичинен эң активдүүсү кайсы стиль?

Иш кагаздар стили канчага бөлүнөт?

Расмий эмес иш кагаздарынан кайсыларды өттүк?

Өмүр баян деген эмне?

Мүнөздөмө кайсыл учурда жазылат?

Аннотациянын турмушта кандай пайдасы бар?

Түшүнүк катты эмне үчүн жазабыз?

Тест

1. Көркөм адабий, публицистикалык чыгармага, ыр жыйнактарына же илимий эмгектерге кыскача, так, конкреттүү мүнөздөмө берүү;

А) сын-пикир; Б) аннотация; В) макала; Г) баяндама.

2. Кептин стилин ан ыкта. Эгерде аарылар бал челектин чоң көзөнөктөрүн ачык калтырышса, анда кыш жылуу болот, кичине көзөнөктөрүн ачык калтырышпаса, кыш аяздуу болот.

А) публицистикалык стиль; Б) көркөм стиль;

В) илимий стиль; Г) оозеки кептин стили.

3. Расмий иш кагаздары ким тарабынан жазылат?

А) мектеп директору, илимий кызматкерлер;

Б) президент жана өкмөт, мекеме жетекчилери;

В) мекеме менен адамдардын ортосунда жазылат;

Г) ишкерлер тарабынан.

Сүрөттөрдү көрөрү менен

кайсы иш кагаздары эсиңерге түштү?

Кайсыл стилге кирет

өмүр баян

Аңгеме

очерк

баяндама

ПОДПИСАТЬСЯ

БОЛУУНУ УНУТБАНЫЗДАР!

Тайыр кызы Нургүл

[email protected]

Көңүл

бурганыңыздар

үчүн рахмат !