Кыргыз тили. Синонимдер 2 болук

Сабактын темасы: Синонимдер жана анын турлору

Сабактын тиби: аралаш

Предмет аралык байланыш: адабият,сурот

Сабактын журушу:

Музжаргыч “Создорду топтоштуруу “ 1)журок,суу журок,коен журок,коркок,оз колокосунон уркуу. 2).ич,курсак,карын;ич,астар,буудай. 3).Ат адамдын канаты.Жаш келсе ишке.

1. Уюштуруу

-Балдар,быйылкы жыл кандай жыл деп жарыяланды?

2018-жыл-региондорду(аймактарды) онуктуруу жылы.

2.Уй тапшырмасын текшеруу

Омонимдер

3.ЖАНЫ ТЕМА МЕНЕН ТААНЫШТЫРУУ

Биринчи февраль.Первое февраля.1^st of February(Бирдин айынын бири)

темасы: Сабактын Синонимдер ЖАНА АНЫН ТУРЛОРУ

Синонимдер жана анын турлору

Айтылышы ар башка келип,бирдей же бири-бирине жакын тушунукту билдирген создор синонимдер деп аталат.

Синонимдердин муноздуу белгилери томонкулор:

а) СЕМАНТИКАСЫ БИРДЕЙ ТУШУНУКТУ ЖЕ БИРИ-БИРИНЕ ЖАКЫН КУБУЛУШТУ,КОРУНУШТУ, НЕРСЕЛЕРДИН,БУЮМДАРДЫН АТТАРЫН БИЛДИРЕТ ;

Б)МОРФОЛОГИЯЛЫК ЖАКТАН БИР СОЗ ТУРКУМУНО ТААНДЫК БОЛОТ;

В)ТЫБЫШТЫК ТУЗУЛУШУ ЖАНА МОРФЕМАЛЫК КУРАЛЫШЫ БОЮНЧА АР БАШКА БОЛОТ;

Г)СИНТАКСИСТИК ЖАГЫНАН БИРДЕЙ СУЙЛОМ МУЧОСУНУН МИЛДЕТИН АТКАРАТ; ЖОГОРУДАГЫ СИНОНИМДЕРГЕ КАРАТА АЙТЫЛГАН ТОРТ БЕЛГИНИ ДАЛИЛДЕШ УЧУН АНАЛИЗДЕЙБИЗ:

МИСАЛЫ: АдАМ-КИШИ

АДАМ СОЗУНОН СЫНАТ, УЙ МУЙУЗУНОН СЫНАТ.

АРТЫБЫЗДАН АТЧАН ТЕБЕТЕЙ КИЙГЕН КАРА МУРУТ КИШИ КЕЛДИ.

1)МААНИСИ БОЮНЧА БИРДЕЙ ТУШУНУКТУ БИЛДИРЕТ

2)МОРФОЛОГИЯЛЫК ЖАКТАН ЗАТ АТООЧ СОЗ ТУРКУМУНО КИРЕТ ДА,КИМ?ДЕГЕН СУРООГО ЖООП БЕРЕТ

3)МОРФЕМАЛЫК ТУЗУЛУШУ БОЮНЧА АР БАШКА

4)СИНТАКСИСТИК ЖАГЫНАН АЛГАНДА АТАЛГАН СУЙЛОМДО’’АДАМ ‘’ЭЭЛИК МИЛДЕТТИ АТКАРЫП ТУРАТ ,БАШКАЧА АЙТКАНДА БУЛ ЭКИ СОЗ БИРИ-БИРИН СИНТАКСИСТИК ЖАКТАН АЛМАШТЫРА АЛАТ ЖАНА СУЙЛОМДО БУЛАРДЫН ОРДУН БИРИН ЭКИНЧИСИ МЕНЕН АЛМАШТЫРСАК,СУЙЛОМДУН МААНИСИ ГРАМАТИКАЛЫК ЖАКТАН ЭЧ КАНДАЙ ОЗГОРУУГО УЧУРАБАЙТ.

САКТА-КОРГО

АТАЛАРЫ МЕНЕН УЛУУ АГАЛАРЫНЫН ЫЙЫК МУРАСТАРЫН КОЗДУН КАРЕГИНДЕЙ САКТАШАТ.ОЗУЛОРУНУН АТА ЖУРТУН КОКУРОКТОРУ МЕНЕН КОРГОШТУ.

1)СЕМАНТИКАСЫ БОЮНЧА БИРИ-БИРИНЕ ЖАКЫН ТУШУНУКТУ БИЛДИРЕТ;

2)МОРФОЛОГИЯЛЫК ЖАКТАН ЭТИШ СОЗ ТУРКУМУНО КИРЕТ ДА,КЫЙМЫЛ-АРАКЕТТИ БИЛДИРИП,ЭМНЕ КЫЛАТ? КАНТЕТ? ЭМНЕ КЫЛ? ДЕГЕН СУРООЛОРГО ЖООП БЕРЕТ;

3)МОРФЕМАЛЫК ТУЗУЛУШУ БОЮНЧА АР БАШКА;

4)СИНТАКСИСТИК ЖАКТАН БАЯНДООЧТУК МИЛДЕТТИ АТКАРАТ.

СИНОНИМДЕРДИН ТУРЛОРУ

1.МААНИСИ ЖАНА ОТТЕНКАСЫ БОЮНЧА АЙЫРМАЛАНГАН СИНОНИМДЕР

ЧАКА,ЧЕЛЕК,БАКЫР,КОНОК

2.ЭКСПРЕССИВДУУЛУГУ БОЮНЧА АЙЫРМАЛАНГАН СИНОНИМДЕР

СОКУР,АЗИЗ,КОР,ОЛОК

3)СТИЛИСТИКАЛЫК ЖАКТАН АЙЫРМАЛАНГАН СИНОНИМДЕР

СТИЛИСТИКАЛЫК СИНОНИМДЕР БЕЛГИЛУУ ЧОЙРОДО ГАНА КОЛДОНУЛАТ,ОШОНДУКТАН НУКУРА ТУРУНДО СЕЙРЕК КЕЗДЕШЕТ.КОБУНЧОСУ ЭКСПРЕССИВДИК СИНОНИМДЕР МЕНЕН КОШО КЕЛЕТ

ЖАКШЫ-АЯЙ,ЖАМАН-БЫКЫЙ-КЫХЫ

Конугуу иштоо

Кылычтын корку –курчунда,Кундуздун корку –сыртында(Токтогул).Канжардын откур мизи анын он кулагын шылып тушту(Сыдыкбеков).

Иним ачуусу чукул, курч жигит эле(Жантошев).Откур жигит ойдо отот,Жургон жерин гулдотот(Умоталиев).Тайманбас журогундо кайраты бар, Мамбет да озунчо бир сырттан белем(Турусбеков).Табылды эл таламын талашкан кайраттуу азамат боло баштайт(“ Эр Табылды“).Орт журоктуу-курч кайрат,октон кайра качпаган(Осмонкул).Орт жигит.

( 1.Курчутулган буюм 2.Эр журок,кайраты бар,чечкиндуу,тайманбаган)

4.Бышыктоо (карточкалар менен иштоо)

Карточка№1,№5,№4

5.Жыйынтыктоо

Карточка№2,№3

Кайтарым байланыш тузуу

6.Уйго тапшырма беруу

7.Баалоо