Аудиовизуалды ?діс м?селесіні? зерттелуі
?азіргі заманны? талабына сай ?аза? тілі саба?тарында ?олданылып жат?ан жа?ашыл ?діс-т?сілдер к?п. Ата?ты ?алым, ?діскер Ахмет Байт?рсын?лы «?ай ?діс жа?сы?» деген е?бегінде: «Жа?сы дерлік те, жаман дерлік те бір ?діс жо?. Ола?ты?ты? белгісі - бір ?ана ?дісті болу. Шеберлікті? белгісі - т?рлі ?дісті болу, керек орында жо? ?дісті табу да ?олынан келу. М??алім ?дісті к?п білуге тырысу керек, оларды ?зіне с?йеніш, ?ол?абыс н?рсе есебінде ?олдану керек» - деп атап к?рсетті. Сол себепті ?р м??алім ?з саба?ына жауапкершілікпен дайындалып, о?ушыларды? саба??а деген ?ызы?ушылы?ын ояту ?шін ?р т?рлі жа?сы ?діс-т?сілдерді ?олданады. Сондай ?дістерді? бірі - аудиовизуалды ?діс болып табылады.
Елбасы Н?рс?лтан ?біш?лы ?зіні? ?аза?стан хал?ына арнал?ан кезекті жолдауында: «Халы?аралы? т?жірибелерге с?йене отырып, ?аза? тілін о?ытуды? ?азіргі заман?ы озы? ба?дарламалары мен ?дістерін ?зірлеп, енгізу ?ажет. Мемлекеттік тілді тиімді ме?геруді? е? ?здік инновациялы?, ?дістемелік, т?жірибелік о?у-??ралдарын, аудио-бейнематериалдарды ?зірлеу керек» [3] - деп мемлекеттік тілді? о?ыту сапасын арттыру ?ажеттігіне ерекше назар аудар?ан еді.
Аудиовизуалды ?дісті? тарихына келетін болса?, ХХ ?асырды? 50 жылдары Францияда пайда болды. Б?л ?діс Ж. Гугенейма жетекшілігімен француз тілін шетелдерде о?ыту ж?не тарату ?шін ?ылыми-зерттеу орталы?ында, ?діскерлер ж?не тілшілер ?жымында ке? тал?ылаудан ?тті. Сол кезде осы зерттеу орталы?ыны? ??рамына Сен-Клу педагогикалы? институты кірген болатын. Ал?аш рет аудиовизуалды ?дісті тіл ?ылымы ?дістемесіне Поля Ривана мен Петара Губерину енгізген.
Аудиовизуалды ?дісті? мазм?ны мынандай ?станымдар?а негізделеді:
v Ауызша с?йлеуге ба?ыттайтын ?станым. Б?л ?станым бойынша о?ушылар т?рлі та?ырыпта?ы диалогтар ар?ылы ?з тілдеріне жатты?тырылды. М?нда я?ни, ?деби м?тіндер емес, материалдар диалог формасында беріледі.
v Ауызша о?ыту негізі ?станымы. Онда о?ыту негізін ауызша с?йлеу тілі ??райды. О?ушылар е? алдымен тілді т?сінуге, естуге жатты?ады, сосын с?йлеу да?дысын ?алыптастырады, кейін ?з ойын ауызша ж?не жазбаша формада жеткізе алу?а машы?танады. Ауызша с?йлеу ?станымына с?йкес, аудиовизуалды? ?діс ж?мысы мына т?ртіп бойынша ?йымдастырылады: ты?далым – с?йлесім – о?ылым – жазылым.
v Жа?даяттар ?станымы. О?у материалы к?нделікті ?мірде болып жат?ан жа?даяттарды бейнелейтін диалогтардан т?рады. Б?л диалогтар о?ушыларды? саба??а, о?у?а деген ?ызы?ушылы?тарын арттырады.
v Функционалды? ?станым. Б?л ?станымны? негізгі ба?ыты грамматикалы? та?ырыпты практика ж?зінде ?йрету болып табылады. О?ушылар?а та?ырыпты ме?герту ?шін ?р т?рлі ?лгідегі тапсырмалар ?сынылады.
v Жа?анды? ?станым. Б?л ?станым бойынша тілдік материалдарды игеру есту ар?ылы ж?зеге асады. Б?л ?станымды кейде ??рылымды? – жа?анды? ?станым деп те атайды.
v К?ру мен есту ?абілеттеріні? ?станымы. М?нда саба?та к?ру (фильм) мен естуге (аудио таспа) арнал?ан к?рнекі ??ралдарын пайдалану ?арастырылады. Б?л ?діс ?алымдарды? пікірінше, бір уа?ытта суреттер мен дыбыстарды ?атар ж?ргізу, к?ру мен есту ?абілеттерін ?те жа?сы дамытады. Сол себептен, жа?а материалды? ма?ынасы суретті? к?мегімен ашылады, ал дыбысты? м?тін жа?даятты жа?сы т?сінуге к?мектеседі.
Аудиовизуалды ?діс – к?ру мен есту к?рнекі ??ралдарын ?олдану к?мегімен ж?зеге асатын ?діс. Б?л ?діс жа?а материалды ты?дау ар?ылы ?абылдау?а ж?не оны? м?нін бейне ??ралдарды? к?мегімен ашуда тиімді. Аудиовизуалды ?діс тіл ?йренушіні? ойлау ?абілетін дамытады, ?з ойын жина?тап, суретті т?рде бейнелеп беруге талпындырады. Сонымен ?атар жа?а материалды тез есте са?тау?а м?мкіндік береді.
204
161 971 
