Бейімбет Майлин «Шұғаның белгісі» хикаяты

ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ

Бөлімнің тақырыбы

3-бөлім: Адам жанының құпиясы

Сабақтың тақырыбы

Бейімбет Майлин «Шұғаның белгісі» хикаяты

Оқу мақсат(тар)ы

Мақсаты: Б/С 9.3.2. 1 - шығармадағы ұрпақтар сабақтастығы көрінісін заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға беру;

Сіздің білетініңіз:

Бейімбет Майлиннің «Шұғаның белгісі» шығармасы

Сіздің меңгеретініңіз:

«Шұғаның белгісі» шығармасын заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға бересіз.

Бағалау критерийлері

• Хикаятты еркін талдай алады;

• Шығарманы заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға береді.

Бейімбет Майлиннің шығармашылығы туралы қызықты бейнематериал көріп алайық.

Бейімбет Майлиннің шығармашылығына қатысты бейнематериал тамашаладыңыздар. Ал бүгінгі тақырып «Шұғаның белгісі» шығармасы.

«Шұғаның белгісі» - қазақ прозасының шоқтығы биік туындыларының бірі. Мұнда кейіпкер образдары біртіндеп, оқиға желісі бойынша, басынан өткен істердің арқасында анықталып, көрініп отырады. Махаббатқа деген адалдық, ақылдылық, сезімнің нәзік тұстары қазақ жастарына тән әдеп пен иба салт-дәстүрге сіңіріле отырып баяндалған. Жазушы Шұғаның ажарлығымен қоса мінезінің салмақты, ұстамды, ақылды екенін көрсетеді. Өз заманының қыздарымен салыстыру арқылы Шұғаны биікке көтереді. Әрине, бұл көпке күйе жағу емес. Ал «Сол Шұғалар хатты зорға танушы еді. Сонда да осы күнгінің оқыған он қызына бергісіз еді» деу арқылы Шұғаның зеректігінен, білімпаздығынан хабар береді.

№ 1 тапсырма.

Кестені толтырыңыз. Басты кейіпкерлерге сипаттама беріп көрейік. Шығарманы оқу барысында қандай адам болып елестеді?

Кейіпкер

Жас мөлшері

Шұға

Түр әлпеті

Мінезі

Әбдірахман

Әлеуметтік жағдайы

Айнабай

№ 1 тапсырма . Кестені толтырыңыз. Кейіпкерге сипаттама беріп көрейік. Өлең оқу барысында қандай адам болып елестеді?

Дескрипторлар:

• Кейіпкерге сипаттама береді;
• Шығарманы өз бетінше талдап үйренеді.

Өзіңді тексер

Кейіпкер

Шұға

Жас мөлшері

15-16 жас

Түр әлпеті

Аққұба, бұраң бел, қолаң шаш, өте сұлу

Мінезі

Әлеуметтік жағдайы

Нәзік, салмақты мейірімді, кіршіксіз махаббат иесі

Жағдайы жақсы

Адал, уәдеге берік, батыл

Әбдірахман

18-19 жас

Қара торы, сымбатты, бойы ұзын

Өтірікші, айлакер, қу

Қызыл көз, шоқша сақал, қара торы

Айнабай

50-55 жас

Жағдайы төмен

Жағдайы жақсы

№ 1 тапсырма . Кестені толтырыңыз. Кейіпкерге сипаттама беріп көрейік. Өлең оқу барысында қандай адам болып елестеді?

№ 2 Тапсырма.

Венн диаграммасын толтыру. Шығарманың басты кейіпкерлерін қазіргі заманғы жастармен салыстырып, ұқсас жақтарына, жаңашылдығына баға беріңіз.

Шұға

Қазіргі заманауи қыздар

Әбдірахман

Қазіргі заманауи жігіттер

Өзіңді тексер

Ә

Шұға махаббатқа адал, ұстамды, мейірімді, ар-ұятты бірінші орынға қоятын өте ақылды жан.

Заманауи қыздар

Білімді, көздері ашық, еркін, батыл, өз ойларын ашық жеткізеді

Әбдірахман

Білімді, сабырлы, адал, намысқой, уәдеге берік, ақкөңіл, ақын, батыл

Заманауи жігіттер

Еркін, қысылмай өз ойларын айтып, іс-әрекеттерін жүзеге асырады.

Бекіту тапсырмасы.

Шығарманың мазмұнына сәйкес ойымызды мақал-мәтелмен түйіндейік. Қандай мақал-мәтелдердер, ғибратты сөздер шығарма мазмұнына сәйкес келеді деп ойлайсың?

Дескриптор:

Шығарма мазмұнына байланысты мақал-мәтел мен ғибратты сөз жазады;

Өзіңді тексер

• Махаббат молаға да мойымайды.

2. Азапсыз махаббат —

Арзан махаббат.

3. Ғашықтың тілі - тілсіз тіл, Көзбен көр де ішпен біл.

4. Екі жасты қосқанның сауабы бар,

Дос арасын ашқанның обалы бар.

5. Гүл өссе жердің көркі,

Қыз өссе елдің көркі.

6. Қас жүйрікте сын болмас, қас сұлуда мін болмас.

Ққь

Қорытынды

Сіз білдіңіз:

Бейімбет Майлиннің «Шұғаның белгісі» хикаяты

Сіз меңгердіңіз:

«Шұғаның белгісі» шығармасын заманауи тұрғыда салыстырып, жаңашылдығына баға бере аласыз.

Қосымша тапсырма.

«Қазіргі қоғамдағы әйел адамдардың рөлі» тақырыбында өз көзқарасыңызды білдіріп, ойтолғау жазып көріңіз.