Күні: 13.12
6- сынып
Пәні:Қазақ әдебиеті
Сабақтың тақырыбы: Ілияс Жансүгіров. Домбыра
Сабақтың мақсаты: Ілияс Жансүгіров өмірінен алынған деректермен танысу
1.Ел басынан өткен қиын кезең, ашаршылық туралы оқып болу.
2.Өз ойларын толық жүйелі баяндай білуін қалыптастыру
3.Қиыншылыққа, төзімділікке тәрбиелеу
Үй тапсырмасы
Өткен тақырып бойынша сұрақтар:
1.Мәтінде шүрегей үйректің ұя салу ерекшелігі туралы не айтылғанын ?/ томардың қуысына салып, бетін шөппен бүркейді/
2.«Мұртын тайқита қырып, көзіне сүрме сүртіп төрт көзденіп жүретін» кім екенін белгілеңіз./ молда/
3.Жаз жайлауда суға түскен балалардың ермегі не екенін белгілеңіз./ жұмыртқа іздеу/
4.Түйебайды молдаға оқуға апарғанда әжесі не деп тапсырғанын белгілеңіз./ Өзі өте қорқақ, тым ұра бермессіз»/
5.Түйебайдың үйі неліктен молданы қонаққа шақырмайтын болғанын анықтаңыз./қонақ етуге шама-шарықтары келмегендіктен/
6.Молда неліктен Түйебайды жиі жазалайтынын түсіндіріңіз./ ата-анасы малайлықта жүрген Түйебайдың берері жоқ болғандықтан/
7.Молданың Түйебайды жазалағанда айтатын сөзі қандай ?./ «Ақымақ, хайуан!»/
8.Молданың оқуына шәкірттер неліктен беттегісі келмейтін?./ қатал тәртіп пен мағынасыз оқу болғандықтан/
9.Молданың оқуынан бас тартқан Түйебайдың кейінгі тағдыры қандай болған?/ малайлықта қой соңында күні өтеді/
10.Автордың шығарма бойынша білдірмек ойы қандай? /скі оқудың мағынасыздығын, жоқшылықтың адам құқығын шектейтіндігін көрсету/
11.Әңгімедегі оқиға қай кезеңді суреттейді?/Ерте кезді, жоқшылықты,кедейлікті/
12.Түйебайдың бақытсыз балалық шағына кім кінәлі деп ойлайсың?/сол екздегі қоғам, әлеуметтік теңсіздік/
13.Әңгімені оқып отырғанда қандай сезімде болдың? /аяушылық, көңілсіздік/
14.Жайлау қалай аталған?/Қоржынтомар/
15.Кешіккен балаға молда қандай жаза қолданды?/Арқасына дүре соғады/
16.Кешіккен Түйебай үндемей келіп ненің бетін ашып оқып отырады?/имандық/
17.Түйебайдың сабақтан кешігуіне не себеп болды?/ Әжесі науқастанып,бұзауы кетіп қалады,соны іздеп/
18. «Сен ертең келесіңбе?» деген сөзге Түйебай не деп жауап берді? /Шоқынып кетсемде енді молданың алдын көрмеймін/
19. Оқуын тастап кеткен Түйебайға әкесі не істеді?/ Байдың малын бақтырып қойды/
20.Молданың қатал тәртібімен талабының астарында не жатыр?/Әлеуметтік теңсіздік,әділетсіз қоғам/
21. «Түйебай» әңгімесі неден басталады?/ Балалықтың балдәуренін еркін кешкен ауыл балаларының сол жылы молдаға оқуға баруынан басталады/
22. « Имандық» дегенді қалай түсінесің?/Араб әрпімен жазылған діни оқулық, әліппе/
23.Қой бағып жүрген Түйебайды суретте/ Өзі жаяу, ерні кезерген, тілінген,шоқпыт-шоқпыт шапаны бар/
24.Түйебайдың әкесі кім деген байдың жалшысы болды?/Ермағамбет/
25.Молда оқуының балаға берері, мағыналығы қандай? /Берері аз,мағынасыз
Тірек сөздермен жұмыс. Домбыра, Ілияс, Сығанақ, ақын, Манхан, Қарағанды
Қарама – қарсы сұрақтар:
1.І.Ж. шығармаларының негізгі тақырыбын ата? /өмір шындықтары,тарихи оқиғалар, ұлт тағдыры,/
2.І.Ж. кіндік қаны тамған жері./Алматы облысы, Ақсу ауданы/
3.І.Ж. қай салаларда өзіндік қолтаңбасын қалдырды? /проза, поэзия,драма/
4.І.Ж қай жылы дүниеге келді?/1894/
5.Ақын шығармаларының кейіпкері кім?/адамгершілік қасиетті жоғары ұстаған адам/
6.Сауатын қайдан ашады?/Қарағаш ауылындағы мектепте/
7.7 жылдық мектепті қай қалада бітірді?/Қарағанды/
8.Алғашқы лирикалық өлеңдерін қай кезде жаза бастады?/Қарағанды да оқып жүргенде/
9.1920ж қандай оқу орнын тамамдады?/Ташкенттегі екі жылдық мұғалімдер курсын/
10.Алғашқы өлеңдер жинағы қалай аталады?/Сығанақ/
11Орыс, шетел, классиктерінің шығармаларымен қай кезде танысты./Қарағандыда оқып жүргенде/
12.Көзі тірісінде қаншаға жуық жинақтары жарық көрді?/жиырмаға жуық/
13.1930 ж қандай поэмалары мен романдары жарық көрді?/
14.Ілияс Жансүгіров кім?/көрнекті ақын, қазақ әдебиетінің негізін қалаушы/
15.Ел ішінде кім атанды?/Жансүгірдің акын ұлы/
16.І.Ж. әкесі қандай адам болған?/халық ауыз әдебиетін жинаған сауатты адам болған/
17.1909 жылы көптен күткен кімнің жинағын қолына түсірді?/Абайдың Петербургте шыққан жинағын/
18.Ілияс қандай болған?/дарынды, көкірегі ояу,зерек/
19. «І.Ж- қазақ әдебиетінің жарық жұлдыздарының бірі». Кімнің сөзі?/Ә. Тәжібаев/
20. «Домбыра» өлеңі арқылы жастарды неге шақырады?/Өз ұлтының мәдениеті мен өнерін сүюге/
21.Ағаштан жасалған домбыра алғаш қай жылдары табылды?біздің жыл санауымыздан бұрын V-Viғ/
22.Домбыра табылған үңгірді ата./Кербез тауының қасындағы үңгір/
23.Домбыраны кім тауып алды?/Мұғалім/
24.Домбыраны әрбір қазақ не істеу керек дейді?/қадірлеу керек/
25.І.Ж қай жылы дүниеден озды?/1938/
Сын тұрғысынан сұрақтар:
1.І.Ж. шығармаларының негізгі тақырыбы махаббат-/өмір шындықтары,тарихи оқиғалар, ұлт тағдыры,/
2.І.Ж. кіндік қаны тамған жері./Алматы облысы, Ақсу ауданы/+
3.І.Ж. қай салаларда өзіндік қолтаңбасын қалдырды? /проза, поэзия,драма/+
4.І.Ж 1938 жылы дүниеге келді-/1894/
5.Ақын шығармаларының кейіпкері ауыл молдасы -/адамгершілік қасиетті жоғары ұстаған адам/
6.Сауатын Қарағаш ауылындағы мектепте ашады /+
7.7 жылдық мектепті Жетісуда бітірді-/Қарағанды/
8.Алғашқы лирикалық өлеңдерін қай кезде жаза бастады?/Қарағанды да оқып жүргенде/+
9.1920ж оқу Ташкенттегі екі жылдық мұғалімдер курсын тамамдады+
10.Алғашқы өлеңдер жинағы Күйші деп аталады -/Сығанақ/
11Орыс, шетел, классиктерінің шығармаларымен Қарағандыда оқып жүргенде кезде танысты./ +
12.Көзі тірісінде 100 жуық жинақтары жарық көрді- /жиырмаға жуық/
13.1930 ж қандай поэмалары мен романдары жарық көрді?/Күйші, құлагер, дала, Жолдастар романы/+
14.Ілияс Жансүгіров сәулетші, суретші болған- /көрнекті ақын, қазақ әдебиетінің негізін қалаушы/
15.Ел ішінде кім атанды?/Жансүгірдің акын ұлы/+
16.І.Ж. әкесі қандай адам болған?/халық ауыз әдебиетін жинаған сауатты адам болған/+
17.1909 жылы көптен күткен кімнің жинағын қолына түсірді?/Абайдың Петербургте шыққан жинағын/+
18.Ілияс тұйық,көп сөйлемейтін болған-/дарынды, көкірегі ояу,зерек/
19. «І.Ж- қазақ әдебиетінің жарық жұлдыздарының бірі». Сәкеннің сөзі-/Ә. Тәжібаев/
20. «Домбыра» өлеңі арқылы жастарды күй тартуға шақырады- /Өз ұлтының мәдениеті мен өнерін сүюге/
21.Ағаштан жасалған домбыра алғаш біздің жыл санауымыздан бұрын V-Viғ/
Табылды+
22.Домбыра табылған үңгір /Кербез тауының қасындағы үңгір/+
23.Домбыраны Бақташы тауып алды -Мұғалім/
24.Домбыраны әрбір қазақ не істеу керек дейді?/қадірлеу керек/+
25.І.Ж 1894 жылы дүниеден озды?/1938/-