Кыргыз тили Татаал суйлом

Шарап токсонов

• атындагы орто мектеби

Татаал сүйлөм

5-класс мугалим:Иралиева М

САБАКТЫН МАКСАТЫ:

Окуучулар татаал сүйлөм жана анын түзүлүшүн билишет.

Тема аркылуу сүйлөө кеби ,кол жазма сулуулугу өсөт.

Ынтымактуулукка ,бирин-бири сыйлоого тарбияланышат

• Татаал сүйлөм эки же андан ашык жөнөкөй сүйлөмдөрдөн туруп,бир ойду билдирет.Жаз келип,өрүк гүлдөдү.
• Демек, татаал сүйлөм болуш үчүн анын тутумундагы жөнөкөй сүйлөмдөрдүн ортосунда маанилик байланыш болуш керек:Коңгуроо кагылды, сабак башталды.
• Адамдын көркү-адеп жана сабак башталды деген жөнөкөй сүйлөмдөрдүн ортосунда эч кандай маанилик байланыш жок.Ошондуктан бул жөнөкөй сүйлөмдөрдөн татаал сүйлөм түзүүго мүмкүн эмес.

• Жазууда татаал сүйлөмдүн тутумундагы жөнөкөй сүйлөмдөрдүн арасына үтүр коюлат,ал эми оозеки кепте болсо,тыным менен окулат:Ким досун алдаса,ал өзүн алдайт.
• Бул татаал сүйлөмдүн тутумунда эки жөнөкөй сүйлөм бар: 1)ким досун алдаса , 2) ал өзүн алдайт.

ТАТААЛ СҮЙЛӨМ

ТЕҢ БАГЫНЫҢКЫ

БАЙЛАНЫШТАГЫ БАЙЛАНЫШТАГЫ

• ЖӨНӨКӨЙ СҮЙЛӨМДҮН ТУТУМУНДА БИР ГАНА ГРАММАТИКАЛЫК НЕГИЗ БОЛСО,ТАТААЛ СҮЙЛӨМДӨ ЭКИ ЖЕ АНДАН КӨП ГРАММАТИКАЛЫК НЕГИЗ (БАШ МҮЧӨ )БОЛОТ.
• Чындык жаркырайт,калп калтырайт.
• Жакшы бала тил алчаак,жаман бала уялчаак.
• Жөнөкөй сүйлөм:
• Мээнеткеч адам тынбай иштейт
• Жыгылган оогонго күлүптүр.

• Бышыктоо үчүн суроолор:
• Татаал сүйлөм деп эмнени айтабыз?
• Татаал сүйлөм жөнөкөй сүйлөмдөн эмнеси менен айырмаланат?
• Татаал сүйлөмдүн тутумунда канча грамматикалык негиз болот?
• Татаал сүйлөм канчага бөлүнөт?
• Татаал сүйлөмгө мисал келтиргиле.

• ҮЙГӨ ТАПШЫРМА:
• 172-КӨНҮГҮҮ,ТЕКСТТИ ОКУП, ТАТААЛ СҮЙЛӨМДӨРГӨ АЖЫРАТКЫЛА.
• 174-КӨНҮГҮҮ,КӨП ЧЕКИТТИН ОРДУНА СҮЙЛӨМ ОЙЛОП ТААП,ТАТААЛ СҮЙЛӨМ ТҮЗГҮЛӨ.АЛАР ӨЗ АРА КАНДАЙЧА БАЙЛАНЫШКАНЫН АЙТЫП БЕРГИЛЕ.

Саламатта калгыла: