Литература . 9 класс. Аткай Аджаматов " Рабият"

1 .Уьйретив мурат:

Поэманы идея, тематика маънасын ачыкъ этип билмек;

2.Яшланы авуз тилин теренлешдирив мурат:

Автор поэманы багъышлагъан СССР-ни халкъ артисткасы Б. Мурадованы яшаву ва яратывчулугъу булан яшланы ювукъдан таныш этмек;

3.Тарбиялав мурат:

Яшланы инче саниятгъа, маданиятгъа, ону вакиллерине бакъгъан сюювюн артдырмакъ.

1. Рашитни атасы ким болуп ишлей

болгъан?

2. Асиятны сюеген,ону булан бирче,

бир институтда да охуйгъан

уланны аты кимдир?

3. Давда Рашит Асиятны суратын

не ерде сакълай болгъан?

4. О суратгъа не болгъан болгъан?

5. Авурбийни миллети?

Сююв дюньяда лап да уллу ва гючлю

гьислерден санала.

Сююв деген таза ва терен гьис лап

арив бийивлени ярата, лап да арив

сарынланы ярата

лап да арив асарланы ярата.

Сююв адамны тарбиялай:

ону яхшы эте, рагьмулу эте,чомарт эте.

Сюеген адамы саялы оьз насибин,

яшавун да къурбан этме бола.

Адабият асарланы белюклери:

поэзия

проза

драма

Драма асарлар

Трагедия-яшавда бар

тюзсюзлюкге,онгайсыз-

лыкгъа,четимликге

къаршы ябуша туруп оьлюп гетеген

игитге багъышлангъан.

Комедия-инсанларда ва жамиятда

Елугъагъан кемчиликлени,

тюзсюзлюклени кюлкюлю

къайдада суратлайгъан драма асар.

Драма-яшавну къайгъылы ва

кюлкюлю янларын къуршап

хабарлайгъан бир жанрдыр .

Темирболат Бийболатов (1879-1942 )

Фото темирбола

Татам Мурадов

Алимпаша Салаватов

Барият Мурадова

Къайгъыны, къыйынлыкъны гёрмей туруп,

Насипни, яшавну татывун тангламас

«Барият Мурадова, биз танышлар тюгюлбюз... Тек мен сизин, Лаураны ролюнда гёргенде даимге сююп къалдым. Шу келпетде сиз, оьзюгюзню асил къылыкълы экенигизни ачыкъдан инандырып гёрсетдигиз. Сиз йыракъ Дагъыстанда яшайсыз, амма бизин аралыкъларыбызны буса, къайнар гьисли чебер саниятыбыз бир-бирибизге бек ювукъ этди»

СССР-ни халкъ артисткасы Л. Орлова

«Мен А. С. Пушкин язгъан «Таш къонакъ» деген спектаклдеги «Лаураны» 50 керен де ойнагъанман. Къумукъ театры Лаурасына къарамагъа буса тартына, гьалеклене туруп бардым. Барият Мурадова, мени, бютюнлей башгъа Лаура булан таныш этди. Перде ябулуп къаравчулар залдан чыкъгъанда да олтургъан еримде, сагьнаны чебер яратывчу къысматы гьакъда, ону гючлю таъсири, бир гьалеклендиреген, бир де асил гьаракатлагъа талпындыргъаны гьакъда терен ойлагъа гирип къалгъан эдим.»

СССР-ни халкъ артисткасы Л. В. Целиковская

СССР-ни оьр Советини Президиумуну Указы булан:

Совет инче саниятын оьсдюрювдеги гёрмекли уьстюнлюклери учун ва Дагъыстанны инче саниятыны, адабиятыны Москвадагъы он гюнлюгю булан байлавлу болуп, Дагъыстанда А. П. Салаватовну атындагъы Къумукъ музыка - драма театрны артисткасы Мурадова Барият

Солтанмежитовнагъа СССР-ни халкъ артисткасы деген гьюрметли ат берилди.

• Аткъай Гьажаматов (1910 – 1998)

Сезлюк иш:

1.Чегюр-агъач къомузну бир тайпасы.

2. Яри-юкъкъа йымышакъ тери.

3. Онлукъ лампа-лампаланы яхшы

ярыкъ береген тайпасы.

Огь,Барият, Барият!

Язбашланы барышында

Ал гюлюбюз Барият,

Сагьналаны ярышында

Бюлбюлюбюз Барият!

Аткъай

Дарсны гьасиллери

Дарс арив эди , тек кеп затны англамадым.

Иржайыгъыз

Дарсны ушатмадым

Къол гётеригиз

Дарс бек арив оьтдю, ушатдым .

Харс уругъуз

К ё п савболугъуз,

К ё п баракалла!