"Манас таануу" сынагынын суроолору

. Командаларга 7ден суроо:

1.Кеймен шаанын кызы Ойсалкын Урбудон эмнени талап кылат? (Кеймендин кызы Ойсалкын озу келип, Урбудон Эки-Кеминдин элин сурап алат да,Урбуго турмушка чыгат).

2. Манасты Козкамандар ууландырганда Серек менен Сыргак кайда эле? (Тоодон бугу коргон Серек менен Сыргак тан эрте ууга чыгып кетет).

3. Эмне себептен Бозуул ууланбай калган? ( Мендибайдын созу эсинде калган Бозуул кымыздан бир аз ичип, аттардын жанына барып, мас болумуш болуп жатып калып ууланбай калган).

4. Чыйырдынын тушу. (Канымжандын «Алжыган как баш» деген созуно ыза болгон Чыйырды ыйлап жатып козу илинип, уктап кетет. Тушундо ак селдечен ак сакалдуу адам жанына келип,жашын коруп, боору ооруп аяктай алма берет,кызыл алма кыз депдагы бир алма карматат.Алтымыш кулач ажыдаарга ат ордуна мин дейт. Алма жеген Чыйырдынын ичинен ажыдаар чыгып , ай-ааламды сорот, байбиченин бою бир жуз отуз кез болуп узарат.)

5. Манастын батышка болгон жортуулу кандайча отот? ( Бекер жатып эриктик деп кырк чоро Манаска айтпай уу кылып жер чалып, ыгы келсе душман менен беттешип, олжо алып келели деп батыш тарапка бет алышат. Каныкей кырк чорону сарамжал кам менен узатат. Аны билген Манас коп кол алып артынан барат. Аары деген эл менен уруш болуп, аларды женишип, олжо алып кайтышат).

6. Манас менен Каныкейдин уйлонуу окуясында ким унутта калат? Себеби? ( Элди конокко алып жайгаштырганда дурболон менен Манас кошто унутулуп калат. Атемир айткан мал-мулкун алда канча ашыра алып, Кейип шаарына тушушот. Эки кун дегенде Ажыбайды ээрчитип Манас озу барат)

7. Бакдоолоттун уйуно бара жаткан Жакыптын кулагына кандай добуш угулат ? (« Атаке мал учун кайгырып, алганынды неге капа кылдын?» деген сырлуу добуш угулат)

8. Баймат менен Бозуулга Мендибай эмнени эскертет? ( Оттогу аттарга бараткан Баймат менен Бозуулга Мендибай жолугуп, Кокчокоздун аш-тамагын татпагыла деп эскертет)

9. Манастын атасы Жакыпка койгон дооматы ( Каныкейге уйлоноор алданда) (« Малынды аяп журуп кайындап катын алып бербедин, Кайыпдандын Караборкту согушта колго тушуруп алдым. Шооруктун кызы Акылайды атасынын айыбы учун тартууга алдым, жашым отузга жетти , катын алып берип, аталык милдетинден кутулгун» дейт.

10. Туучунакты коргон Жакып кандай абалда калат жана эмне себептен? ( Жакып Мендибайды издеп журуп Ак-Оток жерден устуно ак жолборстун териси жабылып турган Туучунакты корот. Баланы жолборс алган го деп чочулап бушайман болот)

11. Манас бул жарыкка келгенде ыйлаганы же баркыраган уну канча аралыкка чейин угулган?( Бакырган добушу тай чабым жерге угулган)

12. Эпосто кездешкен асыл таштардан санап бер? ( Инжи, коор, жубар,бермет, зар(алтын), зумурут ж.б )

13. Жакыптын тушу. ( Тушундо Жакып кукулуктап ун чыкса куштан башка уну бар. Куйрук-башы жаркылдап куудан аппак жуну бар. Айбат менен караса алпкаракуш суру бар. Саноорлору сары алтын, таканак жуну баары алтын, текоору болот, серпкенин олтуруучу тунжур куш кармап алып, ага алтымыш кулач жибек боо тагып, бапестеп тагып алат. Ал куштун кыраандыгынан жана сурунон ааламдагы канаттуу уча албайт, жерде жургон аяктуу кача албайт)

14. Дубуро кандын окуясы кантип аяктайт? ( Он бир дуу- дуудунун бири согушта Манастын колунан олот)

15. Жакыптын Туучунагын издеп кеткен Мендибай кимдерге жолугат ? ( Жакап атын байлабай уйго кирип жатканда Туучунактын бош чылбырын суйроп баратканын корт, аны кармамак болгон Мендибай артынын кеткен бойдон уйуно келбей калат . Ошондо энеси Канымжан « Баламды таап бер мерт болсо дунуйо малынды анын чыпалагына да албайм» дейт. Жакып издеп чыгып Ак – Оток деген жерден табат Мендибай Жакыпка 40 балага жолканын алар менен куну –туну ойногонун , ал балдар «биз Жакыптын балдарыбыз « дешкенин айтат. )

16. Бадалбай эмне учун Чыйырдыга жылкынын жана жолборстун журогун берген? ( Боюнда бар кезинде энеси эмнени кусосо, торолуучу бала ошол нерсеге кандайдыр бир окшош болот деп ишенишкен. Ушуга ылайык баатыр торолордо энесинин жолборсун этине айрыкча журогуно, буркут жана кыраан жалтанбас , журоктуу эсептелген жыркыч жаныбарлардын этине, козуно. Журогуно талгак болуу эпикалык салттык сюжет. Мындай жышааналуу талгак

17. Манастын ата- бабалары : ( Каракан, угузкан, Аланча кан, Байгур , Бабыр, Тубой, Когой, Ногой, Жакып)

18.Манастагы астрономия илими. («Манас» эпосундагы баатыр Манас асмандагы айга,кунго тенештирилип суроттолот. М: Асман менен жериндин, тироосунон буткондой. Айын менен кунундун ,бир озунон буткондой. Асмандагы ай-кундун,жаркынынан буткондой. Манастын сымбатына карата салыш-нун эн элестуу улгулору берилип аалам жер менен ажырагыс экени билинип турат

Каныкейдин келбети : Ай чырайлуу бото коз, кызыл жузу нурданган. Кыпча бели буралган, кырк бир кыздын ичинен, Артык турат жылдызы. «Манас» эпосунда туусун колдон алдырып, женилип, баш ийген душмандарын:»Капырлардын бул кундо башынан качып сыймыгы, жерге тушту жылдызы» деп кулаган жылдыздарга салыштырган)

19.Чыйырдынын Жакыпка 40 байтал соёлу деген сунушун ким кубаттайт жана канчалык денгээлде? ( Чыйырды Жакыптын тушун жакшылыкка жоруп, озу да жакшы туш коргонун айтып 40-50мал союп, той берели дегенде Жакып ачууланат. Ошондо Бакдоолот да жакшы туш коргонун айтып 40 эмес 80ди союп эл чакырып баш майла,жашын 50го келгенин билбейсинби, ээсиз малды аяп не кыласын?- дейт)

20. Алмамбеттин Кытайдан качышынын себеби эмнеде? ( Копко балалуу болбой жургон Соорондук 54 жашка чыкканда аялы Экзер Алманбетти торойт . Мусулман бололу деген баласы Алмамбеттин тилин албай аны олтурмок болот. Алмамбет качып чыгып, ал чогулткан Кытай колу менен салгылашта аны артынан тааныбай олтуруп коё жаздайт