Молекулалык биология.Биотехнология.

Тамактын ооз көңдөйүндө эриши. Жутуу.

Сабактын максаты:

Билим берүүчүлүк: Тамактын ооз көңдөйүндө эриши кантип ишке ашаары,шилекейдеги ферменттердин кызматы жөнүндө маалымат алышат.

Өнүктүрүүчүлүк: Таанып билүүчүлүк жөндөмун жана сүйлөө маданиятын өнүктүрүшөт.

Тарбия берүүчүлүк: Топто иштей билүүгө,өз оюн эркин айтууга тарбияланышат.

Күтүлүүчү натыйжалар:

• Шилекейдин бөлүнүп чыгуу процессин аныкташат. Шилекейдеги ферменттердин кызматын талдашат. Чайноо жана жутуу механизмдерин байкашат.

Үй тапшырмасын суроо

• 1.Уйку бези бөлүп чыгарган гормон эмне деп аталат?
• а) кортикоид. б)адреналин. в)инсулин.
• 2.Адамдын тамак сиңирүү борбору кайсы мээде жайгашкан?
• а)каракушта б)ортоңку мээде в)суйру мээде.
• 3......тутумдаштыргыч ткандан турат?
• а)жүрөк б)кекиртек в)табарсык.
• 4.Тамак сиңирүү органдарынын түзүлүшүн ирээти менен жазгыла?
• а) кулкун-кызыл өңгөч-ооз көңдөйү-иегилер-ашказан.
• б)ооз көңдөйү-кулкун-кызыл өңгөч-ашказан-ичегилер.
• в)ичегилер-ашказан-кызыл өңгөч-кулкун-ооз көңдөйү.
• 5)Чоң кишилерде тиштин саны канча болот?
• а)30 б)28 в)32.

Жутуу:

• Жутуу-азыкты ооз көңдөйүнөн кызыл өңгөч аркылуу карынга жылдыруучу татаал рефлекс.Адам күнүнө 600 жолу жутат.Анын ичинде 200 жолу тамак жеген учурда,уктап жаткан учурда 50 жолу,калган убакта 350 жолу.Шилекей –түссүз,киргил илешкээк суюктук.Суткасына 0,5-2 литрге чейин бөлүнүп чыгат.Шилекейде амилаза деген фермент крахмалды ,ал эми мальтоза крахмалды глюкозага чейин ажыратат.Тамакты 30 жолу чайноо керек.20 мүнөттөн кийин тойгондугу жөнүндө маалымат келет.Жутуу нервсистемасы менен жөнгө салынат.Ал сүйрү мээде орун алган.

И.П.Павловдун шилекейдин бөлүнүп чыгышы боюнча тажрыйбасы