Оҕо сайыҥҥы сынньалаҥын, салҕымтыата суох буоларын наадатыгар, араастаан уларытан ыытар ордук. Ол курдук, оскуолабытыгар үҥкүүһүт идэлээх үлэһитэ суох эрдэхпитинэ, 2003 сыллаахха үҥкүү лааҕырын тэрийэн оҕолору да, төрөппүттэри да астыннаран турардаахпыт. Онтон сиэттэрэн, 2010 сыл сайыныгар олоҥхо лааҕырын тэрийэн үлэм ис хоһооно өссө дириҥээбитэ. Олоҥхо ис хоһоонун соччо өйдөөбөккө сылдьыбыт оҕолор: «Олоҥхо – остуоруйа курдук эбит» диэн өйдөбүлгэ кэлэн дьэ хасыһан дьарыктанан барбыттара. Саха бухатыырын курдук туттан-хаптан, саҥаран-иҥэрэн бэйэбин да сөхтөрбүттэрэ. Биир дойдулаахпыт, Ийэ олоҥхоһут Н.А. Соловьев «Уолан Дохсун бухатыыр» олоҥхотун испэктээкил быһыытынан туруоран Санкт-Петербург, Китай фестивалларыгар кыттан көрөөччү биһирэбилин ылбыппыт.
Саха таҥаһын үөрэтэр «Симэх»муода театырын, олоҥхо лааҕырын үлэлэрин холбоон «Кэрэ Эйгэ» диэн программа сурунан үлэбин салҕаабытым. Оччолорго иитэр үлэм сыалаэлбэх үлэлээх тыа оҕотун атын эйгэҕэ киллэрэ, сайыннарар сыаллаах-соруктаах этэ.
Программа «Кэрэ Эйгэ»
В связи с социально - экономическими изменениями в селе, это и развитие подсобного хозяйства, которое требует много силы и работы не только родителей, но и детей интерес, запрос детей и родителей растет и расширяется, что является для нас стимулом. В этом году, чтобы разнообразить вид и направления работы с участниками и театра моды «Симэх» , и театра «Олонхо» я объединила их в программе «КЭРЭ ЭЙГЭ» (Мир прекрасного).
Цель работы: воспитание детей с помощью пропаганды и распространения идеи олоҥхо.
Эта работа даст возможность прикоснуться к красивому миру олоҥхо, к истинной культуре, духовности своего народа, что является важным для развития нравственности, этических норм поведения. Кроме того, работа над олоҥхо сплотит вокруг себя не только самих кружковцев и их родителей, но и зрителей.
Задачи:
• Развитие любви к родному языку, к якутской культуре;
• Воспитание чувства гордости за свой край, за «малую родину»;
• На основе идеи олоҥхо воспитание чувства патриотизма.
Ожидаемый результат: Целенаправленная работа будет способствовать более углубленному и расширенному ознакомлению детей с шедевром нашего народа. Интерес к олоҥхо, её законы и механизмы станут частью общей культуры, помогут в воспитании патриотизма и нравственности.
Календарно-тематический план
| Тема | Часы | Примечание |
| -олоҥхо | 1 |
|
| - норуот ырыаьыта, Өлүөхүмэттэн төрүттээхолоҥхоһут М.Т. Шараборин -Кумаарап олоҕо уонна айар үлэтэ
| 2 |
|
| -1 Нерюктяйтан төрүттээх ийэ - олоҥхоһут Н.А. Соловьев | 1 |
|
| - Н.А. Соловьев «Уолан Дохсун бухатыыр» олонхото (аа5ыы) | 6 |
|
| - олоҥхо геройдарын обраһынан ырытыы, геройдарын үллэстии | 6 |
|
| - обүтэ үгэһэ уонна итэ5элэ | 4 |
|
| - обүгэ танаһа-саба, олонхо геройдарыгар таҥас эскиһин уруһуйдааһын | 10 |
|
| - олоҥхо геройдарыгар олоҕурбут аныгы саха танаьа | 2 | Мода театра |
| - сценографиятын толкуйдааһын, эскиз оҥоруу | 2 |
|
| - олоҥхо музыката (истээһин) | 2 |
|
| - хомуска холонуу Саха танаьа | 10 | Биирдиилээн, бөлөҕүнэн |
| - тойук, туойарга үөрэнии | 10 | Биирдиилээн, бөлөҕүнэн |
| - норуот ырыалара | 5 |
|
| - кылыһахтаах ырыаҕа холонуу | 6 |
|
| -олонхо геройдарын тылын-өһүн, тойугун үөрэтии: |
| Биирдиилээн Улэ үөрэтии: |
| -Уолан Дохсун | 10 |
|
| - Кун Куо | 10 |
|
| - Кыталык Куо | 10 |
|
| - Илбис Кыыс | 8 |
|
| - Абааһы | 8 |
|
| - Алгысчыт | 8 |
|
| -Уруйдаана Хотун | 8 |
|
| -Байыстаан о5онньор | 8 |
|
| -Далбардаана эмээхсин | 8 |
|
| -Айыстаан о5онньор | 8 |
|
| -Ат | 8 |
|
| - Эрили Бэргэн | 8 |
|
| - автор аатыттан аа5аччылар | 8 |
|
| Барыта: 177 чаас |
| Олоҥхону чааһынан туруоруу: |
|
|
| 1-кы чаас | 10 |
|
| 2-с чаас | 10 |
|
| 3-с чаас | 10 |
|
| 4-с чаас | 10 |
|
| 5-с чаас | 10 |
|
| Финала | 10 |
|
| Холбооһун
- выступление | 10
9 |
Барыта: 247 чаас |
|
|
| Всего часов: 256 |
Использованная литература:
1. Улуу Даарын бухатыыр., НКИ «Бичик», 2008.
2. Тойук уонна туойарга үөрэтии., НЕ Петров,Дь., 1998.
3. Хомус дьикти искусство, Покровскай боь., 1992.
4. Обүгэ танаһа уонна итэҕэл, СИ. Петрова, Дь., «Бичик», 1999.
5. Современная якутская одежда, СИ. Петрова, ЯГУ ФЛФ, 2001.
6. Коновязь, В.Ф. Яковлев, Я., 1992
7. Олоҥхо «Уолан Дохсун бухатыыр» запись в исполнении автора
8. Журнал «Иитии кыһата» №2(14)2009
Бу түмүктэринэн оҕолор үлэ суруйан научнай конференцияларга кыттыбыттара, кыра брошура таһаарбыттара. Ол үлэлэрэ кэлин устудьуоннуур кэмнэригэр туһалаан махталлара сүрдээх.
«Олонхо- ключ к развитию памяти» (работа Лаверновой Насти 2005г.н/р. Лавернова Р.Е.),
«Олонхо о5о хара5ынан», «Олонхо дойдутугар айан» (оонньуу) (Шергин Валентин 2010г. н/р. Шергина В.Д,),
«Нуучча остуоруйатын уонна олонхо геройдарын тэннээн коруу» (Корнилов Тимур 2010г. н/р. Корнилова Т.Л.),
«Дьулуруйар Боотур олонхото - уруьуйунан» (Чичирбынова Нина 2009г., н/р. Торговкина Е.М.),
«Уьун суьуох- кыыс о5о киэргэлэ» (Алиса Александрова 2005г., н/р. Лавернова Р.Е.),
«Олонхо абааьыта аныгы уйэ5э» (Кузьмин Саша, Корнилов Тимур 2010г., н/р. Лавернова Р.Е.),
«Фигурки из бисера по мотивам якутского олонхо» (Макарова Даша 2007г., н/р. Малгарова З.С.).
Олоҥхону үөрэттэх аайы араас атын өттө арыллан иһэр. Оннооҕор биир олоҥхону үрүт үөһэ аахтахха сырыы ахсын атын хараххынан көрөҕүн, атыны булаҕын. Ол курдук, олоҥхону хасыһыым иитии үлэтигэр эмиэ атын «Эбээ оскуолата» диэн бырайыагы суруйарга кыаҕы биэрбитэ.
577
90 455 
