Стандарттык конспект пландын үлгүсү

Кеп ишмердүүлүгүнүн түрү катары жазууга үйрөтүү Обучение письму как виду речевой деятельности

Жазууга үйрөтүү – ойду жазуу түрүндө өз алдынча баяндап берүү компетенциясын калыптандыруу.

Обучению письму – формирование компетенций самостоятельного изложения мыслей в письменной форме.

этапы работы над формированием навыков письма

1-ый этап - работа с образцами, когда обучающий анализирует предлагаемые образцы письменных текстов и усваивает модель их написания;

2-ой этап – написание письменных работ с опорой, предлагаемой преподавателем;

3-ий этап - самостоятельное написание текста с учетом возникшей/созданной преподавателем ситуации.

Жазуу к өндүмдөрүн калыптоонун үстүндө иштөөнүн э таптары

1-этап: жазуу тексттеринин сунуш кылынган үлгүлөрүн талдоо менен бирге анын жазуу моделин өздөштүргөн учурдагы үлгүлөр менен иштөө.

2-этап: мугалим сунуш кылган таянычтар менен жазуу иштерин аткаруу.

3-этап: мугалим сунуш кылган кырдаалды эске алуу менен өз алдынча текст жазуу

Эссе жазуунун үстүнд ө иштөө Работа над написанием эссе

Эссе – бул окуучулардын жазуу ишинин өзгөчө жанры, анын максаты - бул же тигил маселе боюнча окурманды маалымдоо же бир нерсени далилд өө эле эмес, кандайдыр бир темага байланыштуу окуган темасына байланыштуу өз үнүн жеке ой ж үгүртүүл өр үн окурмандар менен б өл үшүү.

Эссе – это особый жанр письменной ученической работы, цель которой не столько информировать читателя по тому или иному вопросу или доказать что-либо, сколько поделиться с читателем своими личными размышлениями в связи с прочитанным либо в связи с какой-то темой.

Мектеп практикасындагы эссенин т үрл өр ү Виды эссе в школьной практике

ЭССЕ

Баяндоо түрүнд өг ү ээсе

эссе-повествование

с үр өттөө эссеси

эссе-описание

Ой ж үгүртүү эссеси

Эссе-рассуждение

Баяндоо эссеси Эссе - повествование

1. Иш-аракеттин башталышы (окуянын башталышы) / Завязка действия (начало события).

2. Иш-аракеттин өн үгүшү / Развитие действия.

3. Кульминациясы (өсүп жеткен чеги).

Кульминация (момент наивысшего напряжения).

4. Аякталышы (окуянын аягы) /

Развязка (конец события).

Мисалы: с үр өт боюнча ангеме т үзгүл ө Пример: Составьте рассказ по картинкам

Сүрөттөө эссеси ЭССЕ-ОПИСАНИЕ

• Предмет, орун же кубулуш жөнүндө жалпы таасирлер (түшүнүктөр)

Общее впечатление (представление) о предмете, местности или явлении.

2. Предметтин айрым белгилери (жалпы картинанын деталдары)

Отдельные признаки предмета (детали общей картины).

3. Баа, корутунду, тыянак / Оценка, вывод, заключение.

Сүрөттөө эссеси: күзгү пейзажды сүр өттөйб үз / Эссе-описание: Описываем осенний пейзаж

Сүрөттөө абзацынын схемасы Схема абзаца-описания

Деталь 1

Тема

Жалпы таасирлер

Баалоо

Оценка

Общее

впечатление

Деталь 2

Деталь 3

Скамейка

Кандай?

Ассоциациялар

Ассоциации

Салыштыруулар

Сравнения

Аныктамалар

Определения

Какие?

,

Жалбырак / лист

Кандай?

Ассоциациялар

Ассоциации

Салыштыруулар

Сравнения

Аныктамалар

Определения

Какие?

Калемче / росток

Кандай?

Ассоциациялар

Ассоциации

Салыштыруулар

Сравнения

Аныктамалар

Определения

Какие?

Сүрөттөөнүн схемасы Схема описания

Ой жүгүртүү эссеси ЭССЕ-рассуждение

1. Тезис ( кандайдыр бир ойду тастыктоо , утверждение какой-то мысли).

2. Ошол ойду далилдөө (же төгүнгө чыгаруу), б.а. мисалдар менен коштолгон аргументтер. Доказательство (или опровержение) этой мысли, т.е. аргументы, сопровождаемые примерами.

3. Корутунду, же тыянак.

Вывод, или заключение.

Ой жүгүртүү эссесин жазабыз. Напишем рассуждение

Окууну билген жана сүйгөн адам – бактылуу адам.

Человек, любящий и умеющий читать, – счастливый человек.

Ой жүгүртүүнүн б өл үкт ө рүн байланыштыруучу с өздөр жана с үйл өмдөр: Предложения и слова, при помощи которых связываются части рассуждения:

• Муну далилдейбиз. Докажем это.
• Муну минтип (мындайча) далилд өөгө болот. Это можно доказать так (следующим образом).
• Эмне үчүн? Мына ошондуктан… Почему? И вот почему,
• Бардык айтылгандарды жалпылайбыз. Обобщим все сказанное.
• Ушундайча …. Таким образом, …
• Бул т өмөндөгүчө түшүндүрүлөт. Это объясняется следующим.
• Демек, …. Следовательно, ….

Кээде ой жүгүртүүнүн бөлүктөрү атайын сөздөрү жок эле, мааниси жана интонациясы боюнча байланышып калышы мүмкүн. Иногда части рассуждения могут связываться и без специальных слов, а только по смыслу и интонации.

5-класстын окуучусунун Ой жүгүртүү эссесинин үлгүсү Пример эссе-рассуждения ученика 5 класса

В чём заключается счастье? Человек, любящий и умеющий читать, – счастливый человек. Он окружен множеством умных, добрых друзей. А друзья эти – книги.

Жазуу кебин өст үрүүчү ыкмалар Методы развития письменной речи*.

Өз текстин түзүү боюнча иштердин ар кандай түрлөрү окуучуларда түшүнүүнүн өзгөчө терендигин пайда кылат, аларды байкоого үйрөтөт, өз көз карашын, жазуу манерасын табууга жардам берет, өзүнүн ойлорун жана тажрыйбасын сыйлоосун өнүктүрөт. Аларга төмөнкүлөрдү кошууга болот: РАФТ, 5-10 минуталык эссе, дилбаяндын элементтери камтылган баяндама, аргументтештирилген эссе ж.б.

Различные виды работ по созданию собственного текста вырабатывают у учащихся особенную глубину понимания, делают их более наблюдательными, помогают найти свою собственную точку зрения, манеру письма, развивают уважение к собственным мыслям и опыту. К ним можно отнести: РАФТ, 5-10-минутные эссе, изложения с элементами сочинения, аргументирующее эссе и многое др.

* Цит. по Предметный стандарт по русскому языку для школ с кыргызским, таджикским, узбекским языками обучения для 5-9, 10-11 классов. – С. 7

Көңүл бурганыңыздар үчүн чоң рахмат!

Спасибо за внимание!