Жаш Пифагор интелектуалдык таймаш

Математиканын тарыхынан.

1. Геометрия боюнча алгачкы так баяндаган китептин автору жана аталышы.

(грек окумуштуусу Евклид «Башталыш»)

1. Бурчтун чен бирдигин мүнѳздѳѳчү чоңдук бул «градус». Бул терминди б.з. II к Птолемей киргизген. Градус сѳзу кайсы тилден алынган жана кыргзча мааниси?

(латын тилинен алынган, кадам, баскыч дегенди түшүндүрѳт).

1. Биз чекит түшүнүгүн аныктамасыз кабыл алынган түшүнүк деп билебиз. Бирок б.з.ч. 331-жылы Александрия шаарында жашап ѳткѳн окумуштуу чекит бул- бѳлүгү болбогон нерсе деп аныктама берген. Сѳз кайсы окумуштуу жѳнүндѳ болуп жатат.

(Евклид)

1. Дүйнѳдѳгү илим-билим жаатына арналган сыйлыктардын бири математиктерге берилбейт. Бул кайсы сыйлык?

(Нобел сыйлыгы)

1. 2000 жылдан ашык мурда жашаган Александриялык математик жана астроном Эратосфен кайсы ыкманы сунуштаган?

( жѳнѳкѳй жана курама сандарды бѳлүп кѳрсѳтүү)

1. Эсептѳѳ системасы канчага бѳлүнѳт?

(экиге позициялык жана позициялык эмес эсептѳѳ системасы)

1. «Алгебра» бѳлүмүн арифметикадан бѳлүп, аны математиканын ѳз алдынча бутагы катары караган алгачкы окумуштуу ким болгон?

(Мухаммаед Ибн-Муса ал-Хорезм)

1. Бүгүнкү биз колдонгон координата системасы кайсы окумуштуунун ысымын алып жүрѳт?

(Ренэ Декарт)

1. Эң алгачкы чотту ойлоп тапкан ѳлкѳ?

(Кытай ѳлкѳсү суан-пан)

1. Π санын алгачкы жолу кайсы ѳлкѳ сунуштаган?

( Индия)

Арифметика.

1. Сандардын 4 кѳ бѳлүнүүчүлүк белгиси кандай?

2. Сандардын суммасын кошулуучулардын санына бѳлгѳндѳгү тийинди эмне деп аталат.

(ал сандын арифметикалык орто саны)

1. Пландагы (картадагы) кесиндинин узундугунун ага туура келүүчү жер бетиндеги кесиндинин узундугуна бѳлгѳндѳгү тийинди пландын (картанын) эмнеси аталат.

(масштабы)

1. Эки катыштын барабардыгы кандай аталат.

(пропорция)

1. Эки белгисиздүү сызыктуу теңдеменин жалпы түрүн кандай жазабыз?

(ax+by=c)

1. Натуралдык сандар, нол жана терс сандар бизге кайсы сандардын кѳптүгүн берет.

(бүтүн Z)

1. Каалагандай ондук бѳлчѳктү 0,1 ге бѳлүп, кайра 10 го кѳбѳйткѳндѳ чоңдугу ѳзгѳрѳбү?

(ѳзгѳрбѳйт)

1. Жүздѳн бир бѳлүк деп эмнени айтабыз?

(процент)

1. Курама сандар деп кандай сандарды айтабыз?

(экиден кѳп бѳлүүчүгѳ ээ болгон натуралдык сандар)

1. Сандардын 3 кѳ бѳлүнүүчүлүгүнүнүн белгиси.

(сандардын цифраларынын суммасы 3 кѳ бѳлүнсѳ)

Фигуралар категориясы. 7-8-кл

1. Эгерде томпок тѳрт бурчтуктун карама-каршы эки жагы барабар жана параллел болсо, анда ал кандай фигура аталат.

( параллелограмм)

1. Геометрия предметине аныктамасыз кабыл алынган түшүнүктѳр.

(чекит, түз сызык, тегиздик, кѳптүк)

1. Негизине параллел жана жарымына барабар болгон бул үч бурчтуктун ... аталат.

(орто сызыгы)

1. Томпок кѳп бурчтуктун тышкы бурчу канча градусска барабар.

(360° ка барабар)

1. Негиздеринин узундуктарынын суммасынын жарымын бийиктигине кѳбѳйткѳнгѳ барабар болгон кайсы фигуранын аянты.

(трапеция)

1. Тик бурчтуу үч бурчтукка карата айтылган теорема.

( Пифагордун т-сы )

1. Тик бурчтуу үч бурчтуктун тар бурчуна жанаша жаткан катеттин гипотенузага болгон катышы эмне деп аталат.

(ал бурчтун косинусу)

1. Геометрия предметинин мейкиндиктеги фигураларды окутуучу бѳлүмү кандай аталат?

(стереомтрия)

1. Тегиздиктеги берилген чекит аркылуу эки шоола менен чектелген тегиздиктин бѳлүгү...

( бурч)

1. Эсептѳѳ башталышы, бирдик кесиндиси жана багыты белгиленген шооланы эмне деп айтабыз)

( координаталык шоола)

Аралаш суроолор категориясы. 9-11-кл

1. Бурчтун чоңдугунун бирдиги бул?

(градусс)

1. Ондук бѳлчѳктү 0,01 ге кѳбѳйткѳндѳ, ал бѳлчѳктү канчага бѳлгѳндѳгү натыйжага келип чыгат.

(100)

1. Биринчи мүчѳсү нѳлдѳн айырмалуу, ал эми экинчи мүчѳсүнѳн баштап улам кийинки мүчѳсү мурункусуна нѳлдѳн бѳлѳк бир эле турактуу санды кѳбѳйткѳндѳ пайда болгон сан удаалаштыгы кандай аталат.

(геометриялык прогрессия)

1. Диоганалдары кесилишкен чекитте тең экиги бѳлүнгѳн кайсы фигура?

(параллелограмм)

1. Томпок n бурчтуктун ички бурчтарынын суммасы канчага барабар.

(180 (n-2))

1. Рационалдык кѳрсѳткүчтүү даражанын касиеттери.

(1-5 касиети бар)

1. түрүндѳгү теңдеме бул...

1. Тик бурчтуу үч бурчтуктун тар бурчуна жанаша жаткан катеттин гипотенузага болгон катышы эмне деп аталат.

(ал бурчтун косинусу)

1. Тегиздикте берилген бир чекит аркылуу канча түз сызык жүргүзүүгѳ болот.

( чексиз кѳп)

1. Аргументтин чоң маанисине функциянын чоң мааааниси туура келсе анда ал аралыкта функция кандай функция болот?

( ѳсүүчү)

Алгебра категориясы. 9-11-кл

1. Тик бурчтуу үч бурчтуктун тар бурчунун каршысында жаткан катеттин гипотенузага болгон катышы ...

(ал бурчтун синусу д.а)

1. …

2. Далилдѳѳдѳ колдонулган метод кандай аталат?

( математикалык индукция методу)

1. Бѳлүмү болгон геометриялык прогрессия эмне деп аталат.

(чексиз кемүүчү геометриялык прогрессия)

1. Синустун косинуска болгон катышы эмнени берет?

(тангенсти)

1. функциясынын графиги гипербола болобу?

1. Эгерде барабарсыздыктын сол тарабы квадраттык үч мүчѳ, ал эми оң тарабы нѳл болсо, анда мындай барабарсыздык кандай аталат?

(квадраттык барабарсыздык)

1. Эгерде эки ѳзгѳрмѳлүү теңдемелер системасын тендемелерде ѳзгѳрмѳлѳр х тин дана у тин ордуларын алмаштырсак теңдемелер ѳзгѳрбѳсѳ анда ал система эмне деп аталат?

(симметриялык теңдемелер системасы)

1. Аргументтин чоң маанисине функциянын кичине мааниси туура келсе анада ал кандай функция?

( кемүүчү)

1. Ыктымалдуулук теориясына киришүүдѳ окуянын түрлѳрүнѳ токтолобуз. Окуянын канча түрү бар?

(-ишенимдүү, мүмкүн эмес, кокустук окуялары)