Жылык кайталоо 3 класс

Кыргыз тили

3-класс

Чейрек ичинде өтүлгөн темаларды

кайталоо

Бүткѳн бир ойду билдирген сѳз, же бир нече сѳздѳрдүн айкалышы сүйлѳм деп аталат.

«Табият» деген с өздөн с өз жаратып сүйлөм түзгүлө.

Керектүү сѳздү тап

Керектүү сѳздү тап

Асмандагы жылдызды,

Бирден терип санадым.

Жакыныраак болсун деп,

Тамга чыгып …….

Керектүү сѳздѳр: ( санадым, карадым, жасадым )

Асмандагы жылдызды,

Бирден терип санадым.

Жакыныраак болсун деп,

Тамга чыгып …….

Керектүү сѳздѳр: ( санадым, карадым, жасадым )

Сүйлɵмдɵр айтылыш максатына карай үчкɵ бɵлүнɵт.

• Жай сүйлɵм
• Суроолуу сүйлɵм
• Илептүү сүйлɵм

Жай сүйлɵм ойду жайынча баяндайт. Жай сүйлɵмдүн аягына чекит (.) белгиси коюлат.

«Мен чоңойгондо кандай бала болом?»

деген темада текст түзгүлɵ.

Бир нерсени сурап-билүү максатында айтылган сүйлɵм суроолуу сүйлɵм деп аталат. Сүйлɵмдүн аягына суроо (?) белгиси коюлат.

Мисалы: Сен канча жаштасыӊ?

Сен сабактарга даярсыӊбы?

Күчтүү сезим менен айтылган сүйлѳм илептүү сүйлѳм деп аталат. Анын аягына илеп (!) белгиси коюлат. Мисалы: Дүйнѳдѳ тынчтык болсун!

Тест

1 Сүйлɵмдүн баш мүчɵлɵрү кайсылар?

а) баяндооч, айкындооч

б) ээ, баяндооч

в) айкындооч, ээ

2 Ээ кандай суроолорго жооп берет?

а) ким?, эмне?

б) эмне кылды?, эмне кылат?

в) кандай?, эмне кылат?

3 Баяндооч эмнени билдирет?

а) Сүйлɵмдүн ээсин билдирет

б) Сүйлɵмдүн кыймыл-аракетин билдирет.

в) Сүйлɵмдүн ɵңү-түсүн билдирет.

4 Баяндооч кандай сызылат?

а) толкун сызык менен сызылат

б) Бир түз сызык менен сызылат

в) Эки түз сызык менен сызылат

5 Тексттеги баланын аты ким?

а) Үсɵн

б) Асан

в) Актан

Жылдык кайталоо

1

11

2

3

6

10

4

7

8

5

9

13

12

«Табышмактуу алмурут»

• Кыргыз тилинде кандай созулма үндүүлөр кайсылар?

2. Кыргыз тилинде канча йоттошкон тамга бар?

3. Муундун канча түрү бар?

4. Жалаӊ сүйлөм деген эмне?

5. Зат атооч канчага бɵлүнɵт?

6. Кыргыз тилинде канча жɵндɵмɵ бар?

7. Сын атооч деп эмнени айтабыз?

8. Ат атоочтор канча түргɵ бɵлүнɵт?

9. Этиштин канча чагы бар?

10. Сүйлѳм деп эмнени айтабыз?

11. Жай сүйлɵм деп эмнени айтабыз?

12. Суроолуу сүйлɵм деп эмнени айтабыз?

13. С үйлөмдүн баш мүчөлөрү

касылар?

Кызыктуу маалымат

Эң алгач сыя каякта пайда болгон?

Эң алгачкы сыя Египетте пайда болгон. Ал ɵзɵндүн боюнда ɵсүүчү камыштын тамырларынан жасалыптыр. Римдиктер аны майга аралаштырып эзип, сыя жасашкан.

«Дептер» деген сɵз кайдан келип чыккан?

«Дептер» деген сɵз гректин «тетро» «тɵрт бүктɵлгɵн» деген сɵзүнɵн келип чыккан. Жүз жыл илгери темирден жасалган дептерлер болгон. Ага жазылган жазуулар оттон да сакталчу. Кийинчерээк жыгач дептерлер пайда болгон. Азыр жыгачтан кагаздар алынып, андан дептерлер жасалат.

Кɵңүл бурганыңыздарга чоң ыракмат!