Мерзімі:
Сыныбы: 5
Сабақтың тақырыбы: Мәтін түрлері
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: мәтіннің түрлері туралы ұғымды талдау, мәтін түрлерін бір-бірінен ажыратып, оны дұрыс құра білуге машықтандыру;
Дамытушылық : ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мәдениетін дамыту, сөздік қорын молайту.
б)тәрбиелік; берілген мәтіндер бойынша елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап, талдау, проблемалық ізденіс, салыстыру, ойындар ойнау.
Көрнекілігі: мәтін түрлері, суреттер, кестелер.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі. Сабаққа әзірлік
Психологиялық сәт:
Ана тілің арың бұл,
Ұятың боп тұр бетте.
Өзге тілдің бәрін біл,
Өз тіліңді құрметте!
ІІ. Топқа бөліну. «(Дауысты», «Дауыссыз»)
Топ ережесін ұсыну
Тәртіп сақтау;
Ой қосу;
Біреудің ойын тыңдау;
Ашуға жол бермеу;
Топты қолдап отыру.
(Жұмыс барысында тәртіп бұзған оқушыға ескерту беріліп, жақсы жауап берген оқушының жақсы бағаға ие болатынын хабардар ету.)
ІІ. Білімді тексеру.
Әр түрлі сөйлемдердің ішінен керекті сөйлемдерді таңдап алып, мәтін құрастыру.
Мысалы: Теміржол маңында байқа! Рельстерге отыруға болмайды. Жалбыздан дәрі-дәрмек жасалады. Жүріп келе жатқан поэздан түсуге, мінуге болмайды.
-Қай сөйлем артық?
-Сол сөйлемді алып тастасақ, қандай өзгерісті байқаймыз?
-Мәтін деген не?
-Мәтін құрылымын ата?
-Мәтіннің басталуы, негізгі бөлімі, соңы болады.
ІІІ. Дәптермен жұмыс: Бүгінгі күнді дәптерге жазу.
ІҮ. Мақсат қою кезеңі:
«Хатшы» ойынын ойнау. Мәтіннің түрлерін ажырату.
Әр топтан бір хатшы шығып екі хаттың бірін алып тобына тапсырады.
Әр хатта жаңадан басталған сөйлем жолдары бар. Оқушылар топ болып сөйлемді сұрақ бойынша аяқтап, жазу керек. Соңында ереже шығарады.
| Дәулет мектептен келді. Әжесі аулада жүр екен. Әжесі Дәулетке көмек керек екенін айтты.
| Біздің ауыл көлдің жанында орналасқан. Ол-Балқаш көлі. | Қайнамаған суды ішуге болмайды. |
| Дәулет не істеді?
| Ол қандай көл? | Неліктен? |
|
Әңгімелеу мәтіні
|
Сипаттау мәтіні
|
Пайымдау мәтіні
|
Ереже шығару:
1. Оқиғаны ретімен баяндайтын мәтін әңгімелеу мәтіні деп аталады. Ол сөйлемде іс-қимылды білдіреді. Сұрағы: Не істеді?
2. Зат немесе құбылысты суреттеп, сипаттайтын мәтін сипаттау мәтіні деп аталады. Ол сөйлемде заттың сынын білдіреді. Сұрағы: Қандай?
3. Оқиға, құбылыстардың себебін дәлелдейтін мәтін пайымдау мәтіні депа аталады. Сөйлемнің себебін ашып көрсетеді. Сұрағы: Неліктен?
Ү. Жаңа сабақ. Оқулықпен жұмыс.
46-жаттығу. Мәтінді оқып, құрамында аыспалы мағынадағы сөздері бар сөйлемдерді көшіріп жазыңдар.
Мәтінге ат қойыңдар.
ҮІ. Сергіту сәті.
ҮІІ. Қорытынды бойынша түсінгендерін бекіту.Топтық жұмыс:
Әр топтың хатшылары өз тобына ашық хат әкеледі. Онда бір жануардың суреті бейнеленген. Әр топ сол жануарды сипаттап мәтін құрап жазады.
ҮІІІ. Қорыту.
-Мәтіннің қандай түрлері болады?
-Мәтіннің қандай бөліктері болады?
-Мәтінді құру үшін не қажет№
Рефлексия:
Үйге тапсырма: «Менің бөлмем». (мәтіннің үш түрін қолдана отырып мәтін құрастыру)
| Дәулет мектептен келді. Әжесі аулада жүр екен. Әжесі Дәулетке көмек керек екенін айтты.
| Біздің ауыл көлдің жанында орналасқан. Ол-Балқаш көлі. | Қайнамаған суды ішуге болмайды. |
| Дәулет не істеді?
| Ол қандай көл? | Неліктен? |
|
|
|
|
| Дәулет мектептен келді. Әжесі аулада жүр екен. Әжесі Дәулетке көмек керек екенін айтты.
| Біздің ауыл көлдің жанында орналасқан. Ол-Балқаш көлі. | Қайнамаған суды ішуге болмайды. |
| Дәулет не істеді?
| Ол қандай көл? | Неліктен? |
|
|
|
|
| Дәулет мектептен келді. Әжесі аулада жүр екен. Әжесі Дәулетке көмек керек екенін айтты.
| Біздің ауыл көлдің жанында орналасқан. Ол-Балқаш көлі. | Қайнамаған суды ішуге болмайды. |
| Дәулет не істеді?
| Ол қандай көл? | Неліктен? |
|
|
|
|
Әр түрлі сөйлемдердің ішінен керекті сөйлемдерді таңдап алып, мәтін құрастыр.
Теміржол маңында байқа! Рельстерге отыруға болмайды. Жалбыздан дәрі-дәрмек жасалады. Жүріп келе жатқан поэздан түсуге, мінуге болмайды.
Әр түрлі сөйлемдердің ішінен керекті сөйлемдерді таңдап алып, мәтін құрастыр.
Теміржол маңында байқа! Рельстерге отыруға болмайды. Жалбыздан дәрі-дәрмек жасалады. Жүріп келе жатқан поэздан түсуге, мінуге болмайды.
Әр түрлі сөйлемдердің ішінен керекті сөйлемдерді таңдап алып, мәтін құрастыр.
Теміржол маңында байқа! Рельстерге отыруға болмайды. Жалбыздан дәрі-дәрмек жасалады. Жүріп келе жатқан поэздан түсуге, мінуге болмайды.
Әр түрлі сөйлемдердің ішінен керекті сөйлемдерді таңдап алып, мәтін құрастыр.
Теміржол маңында байқа! Рельстерге отыруға болмайды. Жалбыздан дәрі-дәрмек жасалады. Жүріп келе жатқан поэздан түсуге, мінуге болмайды.
Әр түрлі сөйлемдердің ішінен керекті сөйлемдерді таңдап алып, мәтін құрастыр.
Теміржол маңында байқа! Рельстерге отыруға болмайды. Жалбыздан дәрі-дәрмек жасалады. Жүріп келе жатқан поэздан түсуге, мінуге болмайды.
Әр түрлі сөйлемдердің ішінен керекті сөйлемдерді таңдап алып, мәтін құрастыр.
Теміржол маңында байқа! Рельстерге отыруға болмайды. Жалбыздан дәрі-дәрмек жасалады. Жүріп келе жатқан поэздан түсуге, мінуге болмайды.
512
97 348 
