Мақал - сөздің мәйегі

Мақал – сөздің мәйегі (2-сынып оқушылары арасындағы мақал-мәтелдер сайысы) Сайыстың мақсаты: қазақ фольклорының баға жетпес қазынасы – мақал-мәтелдерді кеңінен насихаттау. Сайыстың міндеттері: А) білімділік: Қазақ халқының мақал-мәтелдері, даналық сөздері бойынша білімдерін жан-жақты дамытуға ықпал ету; Ә) дамытушылық: оқушылардың ауызекі сөйлеу тілдерін дамыту, шығармашылықтарын арттыру, ой-өрісін дамытуға ықпал ету; Б) тәрбиелік: мемлекеттік тілге қызығушылықтарын арттыру, ой ұшқырлығын дамыту, дүниетанымдық көзқарастарын дамытуға ықпал ету. Сайыста қолданатын әдістер: ой шақыру, көрнекілік, интерактивті әдістер Көрнекіліктер: интерактивті тақта, компьютер жабдықтары, сөзжұмбақ, ребус. Сайыстың барысы: I. Кіріспе бөлім.

жүргізуші: - Армысыздар, бүгінгі сайысымызға қатысушы оқушылар және жанкүйерлер! Бүгінгі «Мақал – сөз мәйегі» атты қазақ мақал-мәтелдеріне арналған тапқырлар мен шешендер сайысына қош келдіңіздер! Мақал-мәтелдер – халық даналығының, поэтикалық дарыны мен өткен тарихының айнасы болып табылатын көлемі жағынан қысқа поэтикалық нақыл сөздер.  Мақал – мәтелдің белгілі бір авторы болмайды, себебі оның авторы халық болып табылады. Қазақ халқының мақал-мәтелдері тақырыбы жағынан алуан түрлі. Олар халықтың тұрмысы мен күнделікті өміріне байланысты пайда болған. Мақал-мәтелдердің дидактикалық, тәрбиелік мәні зор. Олар бізді отансүйгіштікке, халқын қадірлеуге баулып, патриотизмге тәрбиелейді. Сайысымызды бастауға рұқсат етіңіздер!

 Сайысқа қатысушы 2 топ: «____Білгірлер__», «___Алғырлар___», ортаға шығуларыңыз сұралады.

Сайыскерлердің бағасын беретін, әділдікті сүйетін, әділ баға беретін әділқазы алқасын сайлап алайық:

1______________________________________

2______________________________________

3______________________________________

Cараптамашы___________________________ жүргізуші: - Сайысымыз 4 кезеңнен тұрады. Сайыстың әр кезеңінің өз ережесі бар. 

кезең .Мақалдың жалғасын табу кезең Тапқыр болсаң тауып көр (Сөзжұмбақ) кезең Жеті жұрттың тілін біл,

           Жеті түрлі білім біл (орысшы-ағылшынша)

кезең Ойнайық та ойлайық (Ребус шешу) І кезең жылдамдыққа. Қазір мен мақал-мәтелдердің басын оқимын, ал сендер жалғасын табуларың керек. 1-топ  «____Білгірлер__»

Шебердің қолы ортақ,………….(Шешеннің тілі ортақ). Отан оттан да … (ыстық). Тіл жүйрік емес,………………(ой жүйрік). Басқа бәле ………………….. (тілден) Піл көтермегенді, …………….(Тіл көтереді). Бал тамған тілден ……….. да тамар. (у)

2 – топ «____Алғырлар__»

Тілдің көркі — ……………….. (Сөз) Көз қорқақ, …. (қол батыр). Кітап – алтын … (қазына). Ұстаздан шәкірт … (озар). Оқу – білім бұлағы, … (білім өнер шырағы). Өмір – үлкен … (мектеп).

Құрметті оқушылар, осымен біз бірінші кезеңді аяқтадық. Қазір осы кезең бойынша әр топқа ұпай беріледі. II кезең. Сөзжұмбақ шешу. Интерактивті тақтадан жүргізуші «Асыл сөз» сөзжұмбағын көрсетеді. Бірінші жауап жазу мүкіндігін ұпайы ең көп топ бастайды.  

А

С

Ы

Л

С

Ө

З

Көлденеңінен:

Мақал-мәтелдердің авторы кім? /Халық/ Жолдасы көптің – олжасы көп. Бұл не туралы? /Достық/ ... азбайды, білім тозбайды. Көп нүктенің орнына қандай сөз жазу керек? /Ақыл/ Оқусыз не жоқ? /Білім/ Отпен ойнама – күйерсің, ... ойнама – батарсың. /Сумен/ Аз сөз – алтын, ... сөз – көмір. /Көп/ .... қамын қыс ойла. Қай жыл мезгілінің атауын жазу керек? /Жаздың

жүргізуші: - Міне балалар, біз екінші кезеңді де аяқтадық. Бұл кезеңнің нәтижесін әділқазылар қалай бағалар екен, назар аударайық. Ал қазір ІІІ кезеңді бастаймыз. Тақтаға қараймыз. Тапсырма: берілген мақал-мәтелде асты сызылып,қарамен жазылған сөздердің орысша баламасын табыңыздар.

1 – топ  «____Білгірлер__»

Жүз теңгең болғанша,

Жүз досың болсын.         (Друг – Friend) 

Кітап – алтын қазына (книга, Book)

2 – топ «____Алғырлар__»

Ұстаздан шәкірт  озар. (учитель, teacher) Тіл – қылыштан да өткір. (язык, language)

2-жүргізуші: - Қане балалар, жауаптарың дайын ба? /Әр топтан бір адам шығып берілген тапсырманың жауабын айтады. Бұл кезеңнің де ұпайларын есептеп, үлестіреді. 1-жүргізуші: - Сайысымызды одан әрі жалғастырамыз. IV кезеңнің тапсырмасын мұқият тыңдап алыңдар. Топтарға 2 ребус үлестіремін. Екеуін шешуге 5 минут уақыт беріледі. 1-ребус. 1-топ  «____Білгірлер__»  -   , білім -  .

(Мектеп – кеме, білім – теңіз)

2-ребус. 2 – топ «____Алғырлар__»

 -  +дің   ?

(ат – ердің қанаты)

Жүргізушілер ребустардың шешілуін тексереді.

Әділқазылар сөз кезегі сіздерде, ұпайларыңызды берсеңіздер. 2-жүргізуші: - Құрметті оқушылар, осымен біздің сайысымыз аяқталды. Енді жалпы ұпай сандарыңды қазылар алқасы есептегенше 2 – класс оқушыларының өлең жолдарына кезек берейік.

Әділқазы әділ беріп бағасын,

Шәкірттерге тамсанып жұрт қарасын – дей келе сөз тізгінін өздеріңізге береміз. 1-жүргізуші: - Балалар, сендер қазақ халқының мақал-мәтелдерін жақсы біледі екенсіңдер. Бұған дәлел – бүгінгі біздің сайысымыз. Талаптарыңа нұр жаусын! Сау болыңдар!

М.Жұмабаев атындағы қазақ орта мектебі

Тіл апталығына арналған шара

Тақырыбы:                              «Мақал – сөздің мәйегі»

Өткізген: 2 «а», 2 «ә», 2 «б» - кластары

Класс жетекші: Лекерова А.