?Р «Білім туралы» За?ында «Білім беру ж?йесіні? басты міндеті-?лтты? ж?не жалпы адамзатты? ??ндылы?тар, ?ылым мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды ?алыптастыру?а, дамыту?а ж?не к?сіби шы?дау?а ба?ыттал?ан білім алу ?шін ?ажетті жа?дайлар жасау керек» деп атап к?рсетілген. Сонымен ?атар Елбасымыз Н.?.Назарбаев «?аза?станны? ?лемдегі б?секеге ?абілетті 50 елді? ?атарына кіру стратегиясы» Жолдауында «Білім беру реформасы - ?аза?станны? б?секеге на?тылы ?абілеттілігін ?амтамасыз етуге м?мкіндік беретін аса ма?ызды ??ралдарыны? бірі» деп атап к?рсетуі педгогикалы? ?рдісті? сапасын ?немі арттырып отыруды талап ететіндігін к?рсетеді. Демек, заман талабына сай б?секеге ?абілетті жас ?рпа?ты т?рбиелеуде, о?ушылар?а ?здігінен білім алу жолдарын, ?діс-т?сілдерін талмай іздену, о?ытуды? ?ылыми-?дістемелік негіздерін жетілдіру ?шін саба? ?дерістеріне іс-т?жірибені жетілдіру ж?мыстарын ?рбір м??алім ?з ?олына алу, ?згерістер енгізу ?шін ?ріптестермен бірігіп ж?мыс жасау ж?не стратегиялы? шешімдер ?абылдау, к?сіби білімді ??ру - ?р ?стазды? міндеті.
О?ушылар?а сапалы білім беруді? тиімді жолдарын іздестіру ?зекті м?селелерді? бірі. Сапалы білім беру ж?мысына жа?а технологияларды сына?тан ?ткізу, ба?алау, тал?ылау ж?не зерделеу жатады. О?ытуды? педагогикалы? жа?а технологияларыны? барлы?ы дерлік о?ушыны? ?з бетінше білім алуын ?йымдастыру?а ба?ыттал?анды?тан н?тижелері практикалы? ба?ытта болады.
Педагогикалы? технологияларды? негізінде мыналар жатады:
- ?рбір о?ушыны? жеке ж?не дара ерекшеліктерін ескерту
- о?ушыларды? ?абілеттері мен шы?армашылы?тарын арттыру
Осы технологияларды? ішінде жобалау ?дісі ар?ылы о?ыту – тіл ?йренушіні? ?з бетімен тіл ?йрену ?абілеттерін жетілдіруіне игі ы?пал ететін тиімді ж?йе болып табылады.
?азіргі уа?ытта шетел тілі ?ай салада болса да ?ажет, сонды?тан о?ушыларды? шетел тілін ?йренуде ?ызы?ушылы?ын арттыру жолдарын т?рлі ?дістер ар?ылы ?арастыру ?рбір жа?ашыл м??алімні? міндетті. Шетел тілінде о?ушыларды? с?йлеу тілдік да?дыларын ?алыптастыруды? бір жолы о?у процесін жеке т?л?а?а ба?ыттау. Жеке т?л?а?а ба?ыттап о?ытуды ж?зеге асыруды? бірден бір жолы жобалау ?дістемесі болып табылады. Жобалап о?ыту ?дісіні? негізгі ма?саты - о?ушыны ?з бетімен ізденуге ?йрету, оларды? танымды? ж?не шы?армашылы? икемділіктерін дамыту. Жобалау ж?мыстарын ша?ын ж?не п?наралы? жобалар, ашы? ж?не жабы? жобалар, ізденушілік жоба, шы?армашылы? жоба, а?паратты? жоба, р?лдік ойындар т?ріндегі жобалар, т?жірибелік жобалар деп к?рсетуге болады. Атап айт?анда, бір жобаны? аясында о?ушылар ізденушілік те, шы?армашылы? та, а?паратты? та ж?мыстар ж?ргізеді. Жобалау ?дісі алдын ала жоспарлан?ан практика?а ба?ыттал?ан, о?ушыларды? ?ажетті а?паратты ?з бетінше іздеуіне т?рткі болып, ?мір т?жірибесі, ?азіргі ?мір шынды?ы пайдаланылады. О?ушыны? ?з бетімен жаса?ан ж?мысын топты? ж?не сынып ж?мысымен ?штастыру м?мкіндігін береді.
Жоба дегеніміз не? Ол о?ытуды? бір формасы, я?ни белгілі бір уа?ыт ішінде белгілі бір тапсырма орындаладылып, оны шешу жолдары ?арастырылады. «Жоба» латын тілінде «ал?а тастал?ан ой, ал?а шы?ып с?йлеуші» деген ма?ынаны білдіреді.
Жобалау ?дісі жеке ж?не ?леуметтік, ?арапайым ж?не к?рделі т?рлерге б?лініп, жеке жобалау ж?мысында ?рбір о?ушы ?зіні? ?ызы?ушылы?ына, ??з?арасына, м?мкіндігіне, ?арым ?атынас ?ажеттілігіне ?арай м?селелерді ?арастырады. ?леуметтік, я?ни топты? жобалау ж?мысында м?селелер топ о?ушылары тарапынан шешімін тауып, о?ушыларды? ?леуметтік ж?не азаматты? ?арым ?атынас сапасыны? дамуына ы?пал етеді. ?арапайым жобалау ж?мысында о?ушылар бір мезгілде бір та?ырыппен ш??ылданып, тере? ж?не ау?ымды к?лемде м?селерді шешумен бірге тілдік да?дыларын шы?дайды. К?рделі жобалау ж?мысында бірнеше та?ырыпта?ы к?лемді тапсырмалар орындалады.
Зерттеуші Килпатрик жобалау ?дісіні? т?рт т?рін к?рсетеді:
Constructive project - сындарлы жобалау ?дісінде о?ушылар т?жірибелік немесе материалды? тапсырмаларды, ма?алалар жазу, ?лгілерді ??рылымдау, драмалы? ?ойылымдар орындау сия?ты тапсырмалармен айналысады.
плакаттар дайындау, карта жасау, газет шы?ару, к?рме ?йымдастыру, брошюра дайындау
ма?ала жазу, репортаж жасау, хат жазу, реферат жазу, баяндама жазу.
бейнефильмдер т?сіру, фото викториналар дайындау
?ойылымдар, ?уен ж?не ?ле?, ?ол?нер б?йымдарын дайындау
Т?саукесер
?рбір кіші топ ?з презентацияларын бас?а топтарды? немесе аудиторияны? алдында т?сіндіреді, к?рсетеді
?р ж?мысты? н?тижесін, я?ни ма?ынасын ашады
Пікір алмасып, сыни к?з?арас ?алыптасады
Рефлекция – ой тол?аныс ж?ргізу
м?дени ?арым-?атынасты? ?алыптасуы
сауатты жазу, м?нерлеп о?у, эссе ж?не шы?арма жазу да?дылары
грамматикалы? ?атемен ж?мыс
ж?мыс сапасына м?н беру
тілдік с?йлеу да?дыларды? ?алыптасуы ?андай де?гейде екенін аны?тау
Ба?алау
О?ушылар ж?не м??алімдер тарапынан ба?алау ж?реді
?ойыл?ан міндеттер орындалды ма
Жоспар бойынша ?ойыл?ан с?ра?тар орындалды ма
Орындау барысында ?иынды?тар ме?герілді ме
Н?тижеге ?ол жеткізілді ме
Сонымен, жобалау ?дісіні? тиімділігі - к?збен к?ріп, ??ла?пен естіп, есте са?тай отырып, о?ушыны ізденіс пен іскерлікке, танымды? ынта?а, шы?армашылы? ?абілетті жетілдіру ар?ылы т?рлі м?селелерді шеше білуге, тап?ырлы??а, жа?а ?ылыми ізденіске жетелеуге алып келеді. Жобалау технологиясыны? негізі о?ушыларды дайын ?німді ?абылдайтын т?л?а ретінде емес, ?з бетімен ізденетін, дербес іс-?рекет жасай алатын т?л?а ретінде ?арастырады. На?ты та?ырып т??ірегінде о?ушыны? алдында ?р кезе?де ма?сат ?оя біліп, сол ма?сат?а ?ол жеткізудегі іс-?рекеті к?рсетіледі. Жа?а педагогикалы? технологияны? осы ?дісін ?олдану м??алім іс т?жірибесін байытып, е?бегін же?ілдетіп, белгілі бір н?тижеге жеткізеді. Жобалау ж?мысы шынайы практикалы? н?тижеге ба?ыттал?ан проблемалы?, зерттеу, іздестіру ?дістерін ?арастырады. Д?ние ж?зіні? барлы? елдерінде жобалау ?дісі ке? ?олданылады, себебі, ол бір проблеманы шешу барысында о?ушыларды? ал?ан білімдерін практикада ?олдану м?мкіндіктерін береді.
Жобалау ?дісіні? кемшіліктері жеке жобалау ж?мысын жоспарлауда ж?не орындауда уа?ытты к?п алу, к?птеген ?аржы шы?ындарды талап етуі, ж?йелі т?рде ?олдануды? ж?не барлы? та?ырып мазм?нын ?амтуды? м?мкін еместігі, сондай-а? б?л ?дісті ?олдануда м??алімні? жо?ары де?гейде сауаттылы?ы мен ерекше дарындылы?ын, ?ыра?ылы?ы мен ?иынды??а мойымайтынды?ын ?ажет етеді.
М??алім мектеп ж?мысы мен о?ушы жетістіктерін ?рістетудегі негізгі т?л?а бол?анды?тан, білімділікпен ?оса ізденімпазды?ты, инновациялы? т?рлі т?сілдерді дер кезінде ?абылдап, ??деп, саба? ?рдісінде н?тижелі пайдалана білетін маман иесі. Елімізді? болаша?ы б?гінгі жас ?рпаты? саналы да сапалы к?птілді т?л?а ?алыптастыруды? бірден – бір шарты м??алімні? жан-жа?ты ізденімпаз болуы. Ендеше бізді? міндетіміз - дарынды о?ушыларды ашып, ?лтжанды азаматтарды ?мірге т?рбиелеу.
?олданыл?ан ?дебиет
Kilpatrick, William Heard (1918). . Teachers College Record.
“Project-based learning.” Buck Institute for Education. 12 November 2008.
Thomas, J. (2000). A Review of the Research on Project-Based Learning.
Mergendoller, J. & Thomas, J. (2000). Managing project based learning: Principles from the field. 13 November 2008
1 162
52 936 
