Макал-лакаптар...

Кыргыз макал-лакаптары (жыйнаган Качкын Нускаев)

Кыргыз макал (Фейсбуктагы бет)

1001 макал-лакап

Ааламдын көркүн көз ачат, адамдын көөнүн сөз ачат.

* *

Абийир тапса баласы, атасына бак конот.

* *

Абийирди жашыңдан сакта.

* *

Абийирлүү жигитке-ажалдуу кийик жолугат.

* *

Адам баласы үйгө киргенден мурда үйдөн чыгып бара жатканын ойлошу керек.

* *

Ага-тууган кимде жок, сыйлашпаса жат болот.

* *

Агасын көрүп ини өсөт, эжесин көрүп сиңди өсөт.

* *

Агынан тийишсең бирөөгө, айланып келет кезеги.

* *

Адал эмгек астыңа ат, үстүңө тон.

* *

Адал эмгек абийир таптырат, арам эмгек азабын тарттырат.

* *

Адам көркү адеп.

* *

Адам ойго тойбойт, бөрү койго тойбойт.

* *

Адам тилинен табат.

* *

Адам ашка тойсо да, жашка тойбойт.

* *

Адам болмок аста-аста, айбан болмок бир паста.

* *

Адам - акылы менен адам.

* *

Адам ачтан өлбөйт, ардан өлөт.

* *

Адам өзүнөн кийинкилерди көрүп картаят.

* *

Адам эли менен, каз өрдөк көлү менен.

* *

Адамдан айла качып кутулбайт.

* *

Адамды сөзүнөн тааныбайт, ишинен тааныйт.

* *

Адамды бузган - байлык менен бийлик.

* *

Адамдын өзү карыса да сөзү карыбайт.

* *

Адамдын көркү баш болот, кабактын көркү каш болот.

* *

Адамдын кийимине караба, сөзүнө кара.

* *

Адамдын кыйноосу - санаа, өлүмү оору.

* *

Адамдын ойлогону миң, аткарганы бир.

* *

Адамкерчиликтин өлчөм-чени: өз абийиринин үнүн өчүрбөө.

* *

Адашкандын айыбы жок, кайтып үйүрүн тапкан соң.

* *

Адепсиз жигит – жүгөнү жок аттай,

Адеби жок аял — кабанаак иттей.

* *

Адептүү алкыш алат, адепсиз каргышка калат.

* *

Адилет соттун кылычында кын жок.

* *

Адилет сөз — ачуу сөз.

Айтсаң — тилиң күйөт,

айтпасаң — дилиң күйөт.

* *

Аз ашка жасоол болбо.

* *

Аз сүйлөп, көп тыңша.

* *

Азды жок дебе, барды көп дебе.

* *

Айбанга — келтек, адамга — ишарат.

* *

Айдаганы 5 эчки, ышкырыгы таш жарат.

* *

Айкөл адам: дыңылдаганды, ырылдаганды көтөрүмдүүлүктө кабыл алат.

* *

Айкөлдө — жок болсо да бар.

Акмакта — бар болсо да жок.

* *

Айран ичкен качып кутулду,

Чаканы жалаган колдон тутулду.

* *

Айтыла элек сөз – сенин кулуң,

Айтылып кетсе – сен анын кулусуң.

* * *

Учу бирге жазылат, түбү бирге кошулат.

* *

Айтылган сөз, атылган ок.

* *

Айыл ити ала болсо да, бөрү көрсө — чогулат.

* *

Акылдуу бир сөздөн түшүнөт,

Акылман айттырбай билет.

* *

Акылдуу миң азаптан кутулат,

Акылсыз бир азапка тутулат.

* *

Акылдуу отко карайт, акмак казанга карайт.

* *

Акылдууга – насаат, акылсызга таяк.

* *

Акылдуунун сөзү – кыска,

Айта салса – нуска.

* *

Акылмандык бар жерде, акыйкат болуп, жалган жок.

* *

Акылсызга арачы болсоң, ар кай жериң томуйт.

* *

Акылсыздын белгиси – кургак кайрат, жел өпкө,

эч убакта жарабайт кургак создөн бөлөккө.

* *

Акын болбойт талантсыз,

Молдо болбойт сабатсыз.

* *

Аларманга алтоо — аз,

Берерманга бешөө — көп.

* *

Алган эри жарашса, кара катын ак болот.

Баккан ээси жарашса, куйпул күчүк сак болот.

* *

Алгандын бермейи бар.

* *

Алдыга өбөк, аркага жөлөк.

* *

Алжеке кызга — жалжеке күйөө.

* *

Алты аял кошокко баратып өз-арманын айтат.

* *

Алтын – жерден, баатыр – элден.

* *

Алтынды дат баспайт, акыл бузулбайт.

* *

Алы жетпеген – акыйкатчыл.

* *

Алыс жерге куда болсоң — артынчактап аш келер,

Жакын жерге куда болсоң — түрдүү ушак кеп келер.

* *

Алыскы туугандан жакынкы кошуна артык.

* *

Аңдышкан — айыл конбойт,

Эсептешкен — дос болбойт.

* *

Аныраңдак аялга, шаныраңдак күйөө.

* *

Ар бир жылкы жорго эмес,

Ар бир куш кулаалы эмес.

* *

Ар бир кечтин эртеси бар.

* *

Ар бир өз дартын билет.

* *

Ар кимдики өзүнө ай көрүнөт көзүнө.

* *

Аргымак аттын куйругу — бирде жибек, бирде кыл.

Эр жигиттин белгиси – сыртта — мырза, үйдө — кул.

* *

Артык кылам деп, тыртык кылба!

* *

Арык атка куйругу жүк.

* *

Асыл ой, адал иш, ак сөз — турмушка баш, көз.

* *

Асыл таштан,

Акыл баштан.

* *

Ат айланып казыгын табат.

* *

Ат мүдүрүлбөй жер тааныбайт,

эр мүдүрүлбөй эл тааныбайт.

* *

Ата сыйлаган абийир табат,

Эне сыйлаган элге жагат.

* *

Ата энеңди урматтасаң, өз балаңдан сый көрөсүң.

* *

Атадан алтоо болсо да,

Ар башта бар жалгыздык.

* *

Атадан каргыш алган оңбойт.

* *

Атадан таяк жеген балдар жакшы, энеден тил укпаган кыздар жакшы.

* *

Атаң өлсө өлсүн, атаңды көргөн өлбөсүн.

* *

Атан төө мас болсо, тайлагы менен дос болот.

* *

Атаңды өлтүргөнгө энеңди бер.

* *

Атанын гана эмес, адамдын, эненин гана эмес, элиңдин уулу бол.

* *

Атанын салган жолу бар,

Эненин бычкан тону бар.

* *

Атанын уулу болуш урмат,

Эл уулу болуш кымбат.

* *

Атасын көрүп баласына тий, үйүн корүп кызмат кыл.

* *

Ата-энеңди сыйласаң, өз балаңдан жакшылык көрөсүң.

* *

Ач бала ток баладай ойнобойт,

Ток бала ач болом деп ойлобойт.

* *

Ач карга ташты чокуйт.

* *

Ачка кишиге таң атпайт.

* *

Ачка кишинин ачуусу жаман.

* *

Ачтын тогу, бардын жогу болот.

* *

Ачуу – шайтан, акыл – дос.

* *

Ачуу болсоң түкүрүп салышат,

Таттуу болсоң жутуп алышат.

* *

Ачыктым ууру болдум,

Ачындым сүйлөк болдум.

* *

Аш кадырын билбеген, үй ээсин уялтат.

* *

Аш көп болсо каада көп.

* *

Аш турган жерге оору турбайт.

* *

Ашың жок болсо да, кашың болсун.

* *

Ашың калса дагы ишиң калбасын.

* *

Аял жакшы, эр жакшы,

Вазир жакшы, хан жакшы.

* *

Аялың мыкты болсо — бактың,

Аялың кыйды болсо – каттың.

* *

Баатыр кол баштайт, чечен сөз баштайт.

* *

Базары жакын байыбайт,

Калп айткан киши жарыбайт.

* *

Баймын деп мактанба, жокмун деп суктанба.

* *

Бакпаса мал кетет,

Карабаса катын кетет.

* *

Балалуу үй — базар,

Баласыз үй – мазар.

* *

Балаң пайдалуу болсо, аштыгың айдалуу.

* *

Балаңды өзүм дебе эрке багып.

* *

Баланын дээринде болбосо, атанын накыл сөзүндө, эненин мээринде эч нерсе жок.

* *

Баласы бардын ырысы бар,

Карысы бардын ырысы бар.

* *

Батадан эл көгөрөт, жамгырдан жер көгөрөт

* *

Баш болсун, чач өсөт.

* *

Баш кесмек бар, тил кесмек жок.

* *

Баш кетсе кетсин,

Намыс кетпесин.

* *

Башыңа тартсаң бутуң ачык калат,

Бутуңа тартсаң башың ачык калат.

* *

Бетеге кетет бел калат,

Бектер кетет эл калат.

* *

Бечелге жөтөлдүн кереги барбы.

* *

Бешиктеги баланын бек болоорун ким билсин.

* *

Бешиктен көргө чейин илим ал.

* *

Билбегенге наалат эмес, билүүгө умтулбаганга наалат.

* *

Билимдүү болмок – оңой, адам болмок – кыйын.

* *

Бир жылдыгын ойлогон буудай эгет,

Он жылдыгын ойлогон Терек тигет,

Өмүр боюн ойлогон илим окуйт!

* *

Бир ирет даам таткан жериңе мин ирет салам айт.

* *

Бир казанда эки баш кайнабайт.

* *

Бир карын майды бир кумалак чиритет.

* *

Бир кумалак бир баштык майды чиритиптир.

* *

Бирди билгенче, миңди тааныган жакшы.

* *

Биринчи байлык – ден соолук,

Экинчи байлык – ак жоолук,

Үчүнчү байлык – бар соолук.

* *

Бирөө өлмөйүнчө, бирөө күн көрбөйт.

* *

Бирөөнүн май токочунан, өзүңдүн катыган наның жакшы.

* *

Бирөөнүн тоогу бирөөгө каз көрүнөт,

Бирөөнүн аялы бирөөгө кыз көрүнөт.

* *

Бөлүнгөндү бөру жейт, жарылганды жоо алат.

* *

Бөтөлкө менен достошкон,

Өмүрү менен коштошкон.

* *

Булут минип муз бүркү,

Эрен да өткөн дүйнөдөн,

Бербейм, бербейм деп журүп,

Бай да өтөт дүйнөдөн.

* *

Бүргөгө өчөшүп кийимиңди отко салба.

* *

Бүркүт картайса, чычкан уулайт.

* *

Бүткөн ишке сынчы көп.

* *

Бышылуу тамактын күйүтү жаман.

* *

Бээ туумайынча байтал аты калбайт,

Катын төрөмөйүнчө келин аты калбайт.

* *

Даары десең бал да ачуу болот.

* *

Дагы жоктун, наны жок.

* *

Далили жок сөз — чала күйгөн чычала.

* *

Дос деген ыйык нерсе, эгер аны баалай билсе..

* *

Досуң берген малдын тишин ачпа.

* *

Досуң менен чатакташканың

Бороондоп ачылган күндөй.

* *

Дөөлөт басса — эт басат,

Мээнет басса — бит басат.

* *

Дөөлөтүң – ата-энең, таалайың – уул-кызың.

* *

Дубана таарынса, куржунуна зыян.

* *

Дүйнө — улуу жол, заман – соккон жел.

* *

Дүлөйгө салам десең, сени сөгөт.

* *

Дүнүйө-мүлктүн көптүгү байлык эмес, көңүлдүн токтугу – байлык.

* *

Жазда малды айдап бак,

кышта малды байлап бак.

* *

Жайында жаткан, кышында тоңот.

* *

“Жакшы” деген бир ат бар,

кууп отуруп жетпейт,

“жаман” деген бир ат бар,

жууган менен эч кетпейт.

* *

Жакшы — калысчыл,

Жаман — арызчыл.

* *

Жакшы адам ачык сүйлөйт,

Сөз тамырын казып сүйлөйт.

Жаман адам сасык сүйлөйт,

Өзгөлөрдү басып сүйлөйт.

Адептүү сылык сүйлөйт,

Амалкөй былык сүйлөйт.

* *

Жакшы адам он беш жашты эрте дебейт, жүз жашты кеч дебейт.

* *

Жакшы адамдын жаны бөлөк, дили бир.

* *

Жакшы атка 1 камчы, жаман атка 1000 камчы.

* *

Жакшы аялдын күйөөсүнүн жакасы агарат,

Жаман аялдын күйөөсүнүн сакалы агарат.

* *

Жакшы бала элин өргө тартат,

Жаман бала элин көргө тартат.

* *

Жакшы болсо катының,

Табыла берет акылың.

* *

Жакшы болсоң – жатык бол,

Улук болсоң – кичик бол.

* *

Жакшы болуш аста-аста,

Жаман болуш бир паста.

* *

Жакшы деген бир ат бар, кууса жеткис.

Жаман деген бир ат бар жууса кеткис.

* *

Жакшы кыз — эрден чыкпайт,

Эрден чыкса — элден чыкпайт.

* *

Жакшы кыз жакадагы кундуз,

Жакшы уул асмандагы жылдыз.

* *

Жакшы кызга – бир жигит,

Жаман кызга – миң жигит.

* *

Жакшы тигилген өтүк кийилип бүтпөйт.

* *

Жакшы уул өзү мырза — элине кул,

Жакшы кыз өзү сулуу — эрине гүл.

* *

Жакшы эритип, жаман кейитип сүйлөйт.

* *

Жакшыга эл, жаанга жер ишенет.

* *

Жакшылыкка жакшылык — ар кишинин иши,

Жамандыкка жакшылык эр кишинин иши.

* *

Жакшылыкты чоочун менен бөлгөн жакшы,

Азапты жакының менен бөлгөн жакшы.

* *

Жакшынын жакшылыгы — ар жерде,

жамандын жамандыгы — тар жерде.