"Манас таануу" конкурсу

Манас таануу

Таймаштын максаты:

• Кыргыз элинин эң негизги руханий мурасы жана тарыхый байлыгы болгон “Манас” үчилтигин окуучулар арасында жайылтуу.

• Кыргыз элинин тарыхын, маданиятын жана тилин сактоо, өнүктүрүү, руханий дөөлөттөрдү даңазалоо.

• Окуучуларга тарыхты үйрөтүүгө, мекенчилдик сезимдерин жогорулатууга жана “Манас” эпосунун философиясынын негизинде жарандык атуулдукка, достукка, биримдикке, улут аралык ынтымакка тарбиялоо.

“Манас” эпосу – гуманизмге сугарылган эпос

Таймаштын программасы:

1. Саламдашуу, топтун атын, эмблемасын жактоо

2. Үчилтик боюнча суроолор

3. Сыр куржун (макал-лакаптарды,көөнөргөн сөздөрдү чечмелөө)

4. Үйгө тапшырма (крассворд түзүү)

5. Срепчилерден бир собоол

6. Күтүлбөгөн суроолор (топтун ар бир мүчөсүнө берилет)

7. Өз ара суроолор

8. Көркөм окуу

Таймаштын жүрүшү:

1. Ар бир топ саламдашат, аттарын, эмблемаларын жакташат.

2. Үчилтик боюнча суроолор:

1. Кытайдын алтымыш уулдуу канкор ханы ким? (Алооке)

2. Кырк үйлүү кыргыз каякка көчүп барат? (Алтайга)

3. Бээжиндин атактуу ханы ким? (Эсенкан)

4. “Семетейди” айткан аял ким? (Семетейчи Сейдене)

5. Манас төрөлгөндө туулган тулпардын аты? (Торучаар)

6. Эзели огу сая кетпеген кытайдын ханы ким? (Каражой)

7. Көкөтөй өлгөндө Манас топурак салабы? (жок)

8. Көкөтөйдүн ашында кандай улуттук оюндар ойнотулат? (Жамбы, эр сайыш, төө чечмей, ат чабыш, балбан күрөш)

9. Манас аттуу баланы кармап келгиле деп жибергенде жигиттери кимди, кайдан кармап келишет? (Самарканддан Чоң Эшендин Жарманасын)

10. Кенгуруну “Манаста” эмне деп атайт? (бөрсө)

11. Манас Аккула атын кимден, эмнеге алмашып алды? (Карача кандан, буудайга)

12. Кыргы жоокеринин душмандын аскерине тийип качуу урушу эпосто эмне деп аталат? (ит уруш)

13. Күлчоронун аялынын аты ким, кимдин кызы? (Акбала Жамгырчынын кызы)

14. Күлчорого Сейтек аялдыкка ал деп кимди сунуштайт (Айчүрөктү)

15. Толтойдун куда түшүп ала турган кызы ким болгон? (Чачыкей)

16. Сейтек төрөлгөндөгү өзгөчө белгилери кандай болгон? (Оң чекесинен күн, сол чекесинен ай көрүнүп турган)

17. Сейтектин атын ким коёт? (Кыдыр аке)

18. Сейтекке жери Талас экенин кимдер айтат? (Кутубий уулу Карадөө, Айчүрөк)

19. Күлчорону ким дарылайт? (Момунжан, Семетейдин досу)

20. Семетейди ким сыйкырлап алып кетет? (Кайыптын кызы Көкмончок)

21. Толтойдун минген аты, тулпары эмне деп аталат? (Суркоён)

22. Чоң казатта Аккуланы, Алманбетти, Чубакты, Сыргакты ким өлтүрөт? (Шыпшайдар)

1. Сыр куржун (макал-лакаптарды, көөнөргөн сөздөрдү чечмелөө)

1. Эр чекишпей, бекишпейт. БӨРК

2. Коргону бөлөк көктөлбөйт,

Көңүлү бөлөк эптелбейт. ДЕНЕ КУЛ

1. Түбү бирге түтөбөйт. БАКЫЛ

2. Эрлүү аял таяк жейт,

Койлуу аял куйрук жейт. БҮЛДҮРГӨ

4.Үйгө тапшырма (крассворд түзүү)

5. Серепчиден бир собоол.

1. Бириккен улуттар уюму менен ЮНЕСКО кайсы жылды “Манас жылы” деп белгилешкен? (1995-жыл)

2. Манасчы С.Каралаевдин устаты ким болгон? (Чоюке Өмүр уулу)

3. С.Орозбаковдун устаты ким болгон? (Тыныбек)

4. Ч.Валиханов кайсы жерден жана “Манастын” кайсы бөлүгүн жазып алган? (Каркыра жайлоосу, “Көкөтөйдүн ашы”)

5. “Манас” жөнүндөгү биринчи жазма мааалымат кимге таандык жана кайсы кылымдарда жазылган? Эмгектин атын ата? (15 кылымдын аягы 16-кылымдын башында жазылган, Молдо Саяр аддин Аксыкенти жана анын уулу Ноорузга таандык “Мажму-ат-Товарих” деген эмгек)

6. Уламыш боюнча эң биринчи манасчы ким болгон (Ырамандын ырчы уулу)

7. “Манас” эпосу “Илияда”, “Одиссеядан” канча эсе чоң? (20 эсе)

8. Элди биримдикке чакырган Бакайдын сөзүн айтып бергиле

9. (Байкагыла балдарым, бөлүнсөң бөрү жеп кетет,

Бөлүнүп калды калды, бөлөк элше кеп кетет)

1. Жусуп Мамай “Манастын кайсы бөлүмдөрүн айткан?” (“Манас”, “Семетей”, “Сейтек”,”Кенен”, “Сейит”, “Асыл бакча”, Бек бача, “Сок билек”, “Чигитей”)

Күтүлбөгөн суроолор (топтун ар бир мүчөсүнө берилет)

1. Манас Аккула атын киден эмнеге алмашып алат. (Карасакалдан, буудайга)

2. Манастын мылтыгы кандай аталат, аны ким бере? (Аккелте, Бкай берет)

3. Манастын төөсүнүн аты?и (Желмаян)

4. Көкөтөйдүн ашында кандай улуттук оюндар ойнотулат? (Жамбы, эр сайыш, ат чабыш,балбан күрөш, төө чечмей жб. )

5. Үмөтөй менен Семетей кандайча тууган? (бөлө)

6. Сарыбай кимдин колунан өлөт? (Куялынын)

7. Күлчорого Сейтек аялдыкка ал деп кимди сунуштайт? (Айчүрөктү)

8. Толтойдун куда түшүп ала турган кызы ким болгон? (Чачыкей)

9. Сейтек төрөлгөндөгү озгөчө белгилери...(оң чекесинен күн, сол чекесинен ай корүнөт)

10. Кыяз жиберген кемпирлердин келишин Айчүрөккө ким айтат? (Кара дөө)

11. Каныкейди төркүнүнө ким узатат? (Бакай)

12. Көкөтөйдүн ашы ... ула ( көп чырдын башы)

13. Кошойдун жердеген жери? (Ат-Башы, Чеч-Дөбө)

14. Алоокенин кичүү уулу ким? (Коңурбай)

15. Манас канча жашында чоң казатка аттанат? (52)

16. Күлчоро кимдин баласы? (Алманбеттин)

17. Манастын биринчи аялы? (Карабөрк)

18. Акун хандын жердеген жери? (Ооган)

19. Бокмурун атасы өлгөндө кайда эле? (Кыз издеп жүргөн)

20. Алманбеттин ата-энеси (Азиз хан, Алтынай)

21. Алманбетти өлтүрөөрүн ага ким айтат? (Бурулча)

22. Көкөтөйдүн жердеген жери? (Ташкент, Самарканд)

23. Кырк чоронун башчысы? (Кыргылчал)

24. Манастын куралдарын жасаган уста? (Бөлөкбай)

25. Тайбуурулду Манаска ким тартуу кылган? (Кыз Сайкал)

26. Алманбет Манаска жолугушканга чейин кимге барат (Көкчөгө)

Өз ара суроолор

Көркөм окуу