Մանկավարժական գործունեության արդյունավետության բնութագրեր

Ինչպես մարդկային գործունեության ցանկացած տեսակ, մանկավարժական գործունեությունը նույնպես ունի հետևյալ բնութագրերը՝ նպատակաուղղվածություն, մոտիվացվածություն, առարկայնություն։ Մանգաֆարժական գործունեության սպեցիֆիկ առանձնահատկություններից է նրա արդյունավետությունը։ Առանձնացնում է վերջինիս հինգ մակարդակներ՝

• Մինիմալ, վերարտադրական, մանկավարժը կարողանում է ուրիշներին պատմել այն, ինչ գիտի։ Հանդիսանում է ոչ արդյունավետ։

• Ցածր-ադապտիվ, որի դեպքում մանկավարժը կարողանում է իր իմացածը հարմարեցնել լսարանի առանձնահատկություններին։ Քիչ պրոդուկտիվ է։

• Միջին-լոկալ մոդելավորող, մանկավարժը տիրապետում է ուսուցանման ռազմավարություններին, կարողանում է առարկայի որոշ բաժինների համար ձևակերպել մանկավարժական նպատակ, կազմակերպել սովորողների ուսումնաճանաչողական գործունեությունը։ Միջին արդյունավետություն ունեցող մակարդակ է։

• Բարձր-համակարգային մոդելավորող, մանկավարժն ունի գիտելիքների անհրաժեշտ համակարգի ձևավորման ռազմավարություններ։ Բնորոշվում է արդյունավետության բարձ մակարդակով։

• Բարձրագույն-սովորողների գործունեությունը և վարքը համակարգային մոդելավորող, մանկավարժը տիրապետում է իր առարկան սովորողի անձի ձևավորմանը նպաստող միջոցի վերափոխման ռազմավարություններն։ Այս դեպքում մանկավարժական գործընթացը ունենում է բարձր արդյունավետություն։

Իր կառուցվածքային կազմակերպմամբ մանկավարժական գործունեությունը բնութագրվում է գործողությունների ամբողջականությամբ։ Մանկավարժական գործունեության առարկա է հանդիսանում սովորողների ուսումնական գործունեության կազմակերպումը, որն ուղղված է նրանց կողմից սոցիոմշակութային փորձի՝ որպես զարգացման հիմքի և պայմանի յուրացմանը։ Մանկավարժական գործունեության միջոցներ հանդիսանում են գիտական(տեսական և էմպիրիկ) գիտելիքները։ Սոցիոմշակութային փորձի փոխանցման եղանակներն են բացատրությունը, ցուցադրությունը, համատեղ աշխատանքը, սովորողների անմիջական պրակտիկան, թրեյնինգները։ Մանկավարժական գործունեության պրոդուկտ է հանդիսանում սովորողի անհատական փորձի ձևավորումը՝ աքսեոլոգիական, բարոյաէթիկական, հուզական-իմաստային, առարկայական, գնահատողական բաղադրիչներով։ Մանկավարժական գործընթացի արդյունք հանդիսանում է սովորողի անձնային, ինտելեկտուալ զարգացումը, նրա՝ որպես անձի, գործունեության սուբյեկտի կատարելագործումը։ Արդյունքների դիագնոստիկան կատարվում է դասընթացի սկզբում և վերջում սովորողների որակների համեմատությամբ։