Мастер-класс "Коми йӧзлысь традицияяс да обычайяс велӧдӧм отсӧгӧн челядьӧс быдтӧм-сӧвмӧдӧм

1. Подготовительно-организационный этап

- Видза оланныд! Ставлы бур лун да бур удж!

Чужан му… Мый ми гöгöрвоам тайö кывъяс улын? Тайö места, кöні тэ чужин да быдмин.Тайö ин, кöні миянöс пыр виччысьöны, кöні миянлы лöсьыд да долыд.

Онія кадö ми мöд ногöн кутім видзöдны йöзкостса традицияяс, гажлунъяс да киподтуй вылö. Найö воисны миянöдз пöльяссянь. Та понда зэв тöдчанаöн лоö матыстны челядьöс йöзкостса культура дінö.

СЛАЙД

1. Основная часть.

- Мый йылысь ми талун мӧдам сёрнитны мастер-класс вылын, ті асьныд верманныд тӧдмавны. Тіян водзын шонді, югӧръяс вылас гижӧма кывъяс. Лыддьӧ кывъяссӧ да мӧвпыштӧ. (Тайӧ чужан лун)

Шонді югӧръясас кывъяс:

тӧдмавны

йӧктыны

гажӧдчыны

сьывны

ворсны

мичмӧдчыны

сины

чолӧмавны

козьнавны

чӧсмасьны

- Мый кӧсъянныд тӧдмавны тайӧ гажлун йылысь?

Кыдзи пастасьӧны

Мыйӧн чӧсмӧдчӧны

Кыдзи чолӧмалӧны

Мый козьналӧны

Кыдзи гажӧдчӧны

Нывка: - Видза оланныд! Менам нимой Лузяночка. Ме

вои Абъячойысь. Менам талун чужан лун.

Коментарий: Медым тӧдмавны, кутшӧм паськӧм новлісны важӧн коми луздорса аньяс да нывъяс колӧ лыддьыны висьт. Тайӧ висьтсӧ юкӧма 4 юкӧн вылӧ.

Быд чукӧрлӧн аслыспӧлӧс юкӧн:

1) Сарапан йылысь;

2)Кӧрӧма йылысь;

3) Водздӧра да вӧнь йылысь;

4) юркышӧд йылысь.

Найӧ лыддьӧны асьыныс висьтсӧ да вочавидзӧны юалӧмъяс вылӧ.

- Чукӧръяс лыддьисны и висьталасны, мый найӧ тӧдмалісны.

- Видзӧдлӧй Лузяночка вылӧ.

- Мый пасьталӧма нывка? А мый аньыс?

1, 2, 3 чукӧр

Участники называют элементы коми национального костюма, которые есть на Лузяночке и рассказывают по группам о них.

- А мый йылысь тӧдмаліс 4 чукӧр? (юркышӧд йылысь)

- Мый новлісны верӧса аньяс? (чышъян)

- Кутшӧм юркышӧд миян Лузяночкалӧн? (лента) (или сюмӧд юркытш)

- А юркӧртӧд вермас пасьтавны Лузяночка. (Оз, юркӧртӧд новлісны верӧса аньяс. Со кыдзи сійӧ новлісны. (слайд) Лузяночка Абъячойысь. А юркӧртӧдсӧ новлісны Леткадор сиктъясын.)

- А ӧні тӧдмалам мый нӧшта вӧчисны чужан лунӧ. Быд чукӧр кутас вӧчны аслыспӧлӧс удж.

(Сетны карточкаяс, быд чукӧрлӧн аслыспӧлӧс рома карточка)

Коментарий: Тайӧ лексическӧй уджъяс.Велӧдчысьяс урок вылын велӧдісны темаяс кузя кывъяс. (сійӧ: сёян-юан, паськӧм да мичмӧдчанторъяс,сиӧмъяс да мукӧд темаяс)

1 чукӧрлы колӧ вӧзйыны пызан вылӧ сеян-юан. Артмӧдны сеян-юан нимъяс, корсьны пӧвсӧ да гижны. Помавны серникузясӧ: Ме вӧзъя пызан вылӧ…

2 чукӧр гӧгӧрвоӧдӧ, кутшӧм юкӧнъясысь позьӧ артмӧдны чолӧмалӧм да кутшӧм сиӧм гижны. Найӧ гижасны карточка-чолӧмалӧм.

3 чукӧр чуманысь бӧрйӧны козинъяс, кодӧс позьӧ козьнавны Лузяночкалы. Висьталасны кыдзи сійӧ шусьӧ комиӧн.

4 чукӧр велӧдӧ да петкӧдлӧ ворсӧм.

- Видзӧдлам, кыдзи уджалісны миян чукӧръяс.

1 чукӧр. (читают меню, составленное из блюд коми кухни) СЛАЙД

- Мыйӧн позьӧ чӧсмӧдчыны чужан лунӧ?

Ми вӧзъям пызан вылӧ …

- Луздор традицияын ӧнӧдз на чужан лунӧ мурайтӧны именникӧс нимлуна пирӧгӧн (тупӧсь няньӧн либӧ коми-пирӧгӧн) да шуалӧны:

- Эсы ыджда быдмыны, эсы ыджда паськавны. Вӧрӧ мунны – не вошны, ваӧ пырны – не вӧйны! Во гӧгорыс лючки-бура ов!

Коми пирог

2 чукӧр лыддьӧ чолӧмалӧм

открытка

3 чукӧр мытчӧдлӧ, кутшӧм козинъяс бӧрйисны Лузяночкалы.

Мый позьӧ козьнавны нывкалы?

Акань

Чышъян

Исерга

Чунькытш

Сикӧтш

Водздӧра

Вӧнь

Чышкӧд

Кампет

Чуман

Сера чувки

Картуз

Кепысь

Козинъяс Лузяночкалы

4 чукӧр нуӧдас ворсӧм.

игра

- Медым донъявны миянлысь уджсӧ, медводз серпасалӧй карандашӧн Лузяночкалысь паськӧмсӧ. Эн вунӧдӧй кутшӧм сылӧн паськӧмыс.

Раскраска

Фонограмма (Луза дорса гаж) для фона

Коментарий: Быд морт серпасалӧ Лузяночкалысь костюм уна рӧма карандашӧн.

Тайӧ мӧд пӧв велӧдӧм тшупӧд (этап повторения), мый челядь тӧдмалісны выльторсӧ костюм йылысь.

- Мыччӧдлӧй серпасалӧм аканьястӧ. Индӧй сийӧ сэтчӧ, мый тіян колис вежӧрад мастер-класс нуӧдӧм бӧрын.

Тӧдмалі выльтор да унатор босьті аслым.

Ме тайӧ пыр вӧча и верма тіянкӧд тшӧтш юксьыны.

Та йылысь оз ков сёрнитны челядьыскӧд.

рефлексия

Коми кыв да ас му дорö чужтыны муслун отсалöны йöзкостса ворсöмъяс, сьыланкывъяс, мойдкывъяс. Миян мог: медым роч кывъя челядьыс, кутісны кöсйыны тöдмавны пыр унджык коми культура, традицияяс да история йылысь.

Коми шусьöг велöдö: «Колян кадтöг оз ло локтан кадыс», а водзö олöмыс – тайö миян челядь. Öнi колö бура велӧдны найöс, матыстны коми культура дiнö.

Мый ми нӧшта эг на вӧчӧ чужан лунӧ? Эг на йӧктӧ. Вайӧ йӧктыштам!

(Под музыку песни в исполнении Виктории Пыстиной «Чужан лун» вместе с гостями водят хоровод пританцовывая)

фонограмма

(по щелчку)

- Меным зэв нимкодь вöлі тіянкöд уджавны.

- Аттьö уджалöмысь!