Никандр Ильяков

НИКАНДР ФИЛИППОВИЧ ИЛЬЯКОВ (1913-1967)

Кырык мары

писатель, поэт

Писательӹн тетя жепшӹ

1913 ин 28 октябрьын Кырык мары районышты Кыльыкал солаэш шачын кушкын.

1926 -1929 ивл ä н Йоласал ш ӹ ми ӓ ш школышты тыменеш. Йоласал школышты литкружок пäшäм ӹштен, стеня газет, «Кäй» лӹмäн кид доно сирӹмӹ журнал лäктӹн шалгенӹт. Тӹшäкен Ильяковын произведенивлäжӹ вäрӹм йäшнäш тӹнгäлӹнӹт.

Йоласалышты ӹ л ӹ м ӹ п öртш ӹ

Кыльыкал сола. Н.Ильяковын шачмы п öртш ӹ .

Тыменьмӹжӹ

1929 ин Кырык мары педтехникумыш тыменяш пыра, церл ӓ нен колта, токыжы толеш. Т ӹ нäмок журналистеш 10 т ӹ лз ӹ совпартшколын курсышты тымень ӹ н.

1930 ин Козьмодемьянский типографиш корректореш толеш.

1934-1936--Йошкар-Олаштышы учительский институтышты тыменеш.

Виловат дä Йоласал школвлäшт ӹ тымдышы лин, Йоласалышты «Большевик корны» редакцишт ӹ пäшäлен.

Творчествыжы

1934 ин «Михала» л ӹ м ӓ н п ӹ т ӓ риш поэмым кырык мары альманахеш пец ӓ тлен лыктын.

1940 ин «Стихвл ӓ » л ӹ м ӓ н п ӹ т ӓ риш лыдыш сборникшы л ӓ ктеш.М.Лермонтовын лыдыш сборникшым марлаш с ӓ рен д ä 1947 ин пец ӓ тл ӹ м ӹ .

1957,1961 ин «Эдемвл ӓ д ӓ ивл ӓ » романын и 1 дä 2 томым пец ä тл ӹ м ӹ .

1959 ин «Пäл ӹ мемвлä» рассказвлä дон повесть ӹ н сборникш ӹ м лыктын.«Корнышты», «Шушыргышы пелед ӹ ш», «Онтон Иван» дä вес шайыштмашвлäжäт.

.

Фронтышты

1942 ин фронтыш ке ä . Калининский фронт г ӹ ц т ӹ нг ä л ӹ н, Чехословакий, Германий гач эрт ӓ . Кокшы степенян Слава Орден доно, «За отвагу», «За боевые заслуги» медальвл ä доно награждайымы.

Н.Ф. Ильяков

фронтышты.1944 и.

Война паштек

1947 ин А.Григорьев л ӹ м ä н музейын директоржы.

Йоласал школышты мары й ӹ лм ӹ доно литературым тымден.

1954 и г ӹ ц писатель-профессионал сем ӹ нь п ä ш ä м ӹштен.

1959 ин «Иосиф Макаров» драмым сирен, кыдым Маргостеатрышты ш ӹ нден ӹ т.

1960 ин тетявл ä л ӓ н сир ӹ м ӹ «Мары дон пиры»,

1962 ин «Луатик кролик» д ӓ молат.

Книгäвлӓжӹ

Цил ӓ сир ӹ м ӹ ж ӹ м Г.Матюковский цымырен д ӓ 1994 ин пец äт лен лыктын

Мырыш с ӓ рн ä лтш ӹ лыдышвл ä ж ӹ

• « Цеверӹн код…»

• «Хоть-кынам »
• «Симсӹн-симсӹн каеш пӹлгом»
• «Йыд веремäн мӹньжӹ малын»
• «Шижäт вӓл?»
• «Вала, вала ялавала»
• «Ит пытькы такеш йойын сӹнзӓэт дон» дä молат.

1967 ин 5 майын, Печать кеч ӹ н, ӹл ӹ мäш ӹ ж ӹ к ӹ р ӹ лт ӹ н. Цил ӓ ж ӓ т 54 и веле ӹлен.

Т ӹ д ӹ н остатка шамакшы ылын: «Тääт сир ӹ дä, ак пецäтлеп г ӹ нят, сир ӹ дä – кынам-г ӹ нят дä сир ӹ м ӹ дä свет ӹ м ужеш…»

1974 ин шагалтымы памятник

Кычылтмы книг ä вл ä

• Писатели Марий Эл: библиографический справочник. 2008.
• Мары литература: 9 класслан учебник –хрестомати. 1995.