Топ?а б?лу. Элементтер жазыл?ан пара?шалар ар?ылы топ?а б?лу
ІІ. ?й тапсырмасы: Сілтілік металдар,галогендер
«Си?ырлы г?л» ойыны
Элементтер белілген б?ліп жазамыз
Металдар Бейметалдар Галогендер
Na,Mg,Ba,Li,Cu C,S,N,O,Cr,P F Cl Br I At
«Кедергілермен к?терілу».
“Химиялы? сатымен” к?теріле отырып, оксидтер формуласын ??рып жаз. Оларды ата
S (VI)- SO3- к?кірт оксиді
P (V)-P2O5- Фосфор V оксиді
Al (III)-Al2O3- алюминий оксиді
Cu (II)-СиО-МысII оксиді
N (IV-NO2-Азот оксиді
K (I)-K2O-калий оксиді
ІІІ. Жа?а саба? т?сіндіру:
?ткенді еске т?сірдік енді жа?а саба?ымыз?а к?шеміз. Жалпы бізге «Оттек» ??ымы ?те таныс. ?ане кім «Оттекке» сипаттама береді. Екі элементтен т?ратын біреуі оттек болып келетін к?рделі затты біз – оксидтер деп атаймыз
Оксидтерді? алынуы. Оксидтерді алуды? бірнеше жолына то?талайы?: жай ж?не к?рделі заттар жан?анда, валенттіг т?мен оксидтерді тоты?тыр?анда, ерімейтін негіздерді, оттекті ?ыш?ылдарды? т?здарын одан ?рі ?ыздыр?анда, т.б. т?сілдермен алады.
1.Жай заттарды? оттекпен тікелей ?рекеттесуінен:
C+O2=CO2
S+O2=SO2
металдарды:2Cu+O2=CuO
2Mg+O2=MgO
к?рделі заттарды:CH4+2O2=CO2+2H2O
2H2S+3O2=2H2O+2SO2
2. Оксидтерді одан ?рі тоты?тырып алады:
2SO2+O2=2SO3
4FeO+O2=2Fe2O3
3. Суда ерімейтін негіздерді ?ыздыру ар?ылы оксидтер алынады:
Топқа бөлу. Элементтер жазылған парақшалар арқылы топқа бөлу
ІІ. Үй тапсырмасы: Сілтілік металдар,галогендер
«Сиқырлы гүл» ойыны
Элементтер белілген бөліп жазамыз
Металдар Бейметалдар Галогендер
Na,Mg,Ba,Li,Cu C,S,N,O,Cr,P F Cl Br I At
«Кедергілермен көтерілу».
“Химиялық сатымен” көтеріле отырып, оксидтер формуласын құрып жаз. Оларды ата
S (VI)- SO3- күкірт оксиді
P (V)-P2O5- Фосфор V оксиді
Al (III)-Al2O3- алюминий оксиді
Cu (II)-СиО-МысII оксиді
N (IV-NO2-Азот оксиді
K (I)-K2O-калий оксиді
ІІІ. Жаңа сабақ түсіндіру:
Өткенді еске түсірдік енді жаңа сабағымызға көшеміз. Жалпы бізге «Оттек» ұғымы өте таныс. Қане кім «Оттекке» сипаттама береді. Екі элементтен тұратын біреуі оттек болып келетін күрделі затты біз – оксидтер деп атаймыз
Оксидтер үшке бөлінеді: қышқылдық, негіздік, екідайлы (амфотерлі).
Оксидтердің алынуы. Оксидтерді алудың бірнеше жолына тоқталайық: жай және күрделі заттар жанғанда, валенттіг төмен оксидтерді тотықтырғанда, ерімейтін негіздерді, оттекті қышқылдардың тұздарын одан әрі қыздырғанда, т.б. тәсілдермен алады.
1.Жай заттардың оттекпен тікелей әрекеттесуінен:
C+O2=CO2
S+O2=SO2
металдарды:2Cu+O2=CuO
2Mg+O2=MgO
күрделі заттарды:CH4+2O2=CO2+2H2O
2H2S+3O2=2H2O+2SO2
2. Оксидтерді одан әрі тотықтырып алады:
2SO2+O2=2SO3
4FeO+O2=2Fe2O3
3. Суда ерімейтін негіздерді қыздыру арқылы оксидтер алынады:
Fe(OН)3 =2Fe2O3+ 2H2O
4. Тұздарды қыздыру арқылы айырғанда оксидтер түзіледі:
CaCO3 =CO2+CaO
5. Күрделі заттар жанғанда оксидтер түзеді:
CH4 + 2O2 = CO2 + 2H2O
Оксидтердің қолдануы:
CO2 - тамақ өнеркәсібінде (копсытқыш ретінде); өрт сөндіруде; газдалған сусындар өндірісінде
CaО - сөндірілмеген әк, құрылыста
ZnO - мырыш бояуларын алуда
Н2О - негізгі әмбебап еріткіш
Сr2О3- жасыл бояу алуда
SiO2 - шыны өндірісінде
Сергіту сәті; Оқушыларға қызықты тәжірибе
ІV. Жаңа сабақты бекіту. Топтық жұмыс
1) «Пирамида» ішіндегі элемент таңбаларын пайдаланып, оксидтердің формулаларын құрастыру керек. 30сек ішінде