Өсу және даму туралы

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

8.4В Өсу және даму.

Мектеп: №25 орта мектеп

Биология

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің есімі: Кенжебаева А.С.

СЫНЫП: 8

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Эмбриондық даму кезеңдері: бластула, гаструла, нейрула. Ұлпалар мен мүшелердің дифференциялануы. Органогенез.

Embryonic development

Оқу мақсаттары

8.2.3.1 эмбрионалдық даму кезеңдерін сипаттау.

8.2.3.2 әр түрлі ұрық жапырақшаларынан қалыптасатын ұлпалар мен мүшелердің дифференциялануын сипаттау.

Сабақ мақсаттары

-Эмбрионалдық даму кезеңдерін сипаттайды;

-Әртүрлі ұрық жапырақшаларынан қалыптасатын ұлпалар мен мүшелерді

түзілуінің даму кезеңін анықтайды;

-Әртүрлі ұрық жапырақшаларынан белгілі бір мүшелердің дамуының эврлюциялық алғышарттарын анықтайды.

Бағалау критерийі

-Эмбрионалдық даму кезеңдерін сипаттайды;

-Эмбриондық даму сатыларының ерекшеліктерін түсіндіреді;

- Әр түрлі ұрық жапырақшаларынан қалыптасатын ұлпалар мен мүшелердің дифференциялануын сипаттайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылардың академиялық тілдерін дамыту:

Оқылым-айтылым: Бірлесе оқиды, пікір алмасады, диалогке қатысады.

Тыңдалым-жазылым: Ойларын ортаға салады, дәлелдейді, салыстыру жұмыстарын жүргізеді.

Пән бойынша сөздер мен терминдер:эмбриогенез, постэмбриогенез, зигота, бөлшектену, бластула, гаструла, нейрула, органогенез, эктодерма, мезодерма, энтодерма

Диалог құруға\жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

Эмбриогенездің негізгі сатыларының сызбасы:

З игота Бөлшектену Бластула

Г аструла Нейрула Органогенез

Құндылықтарға баулу

Мемлекеттік және қоғамдық өмірдің зайырлы сипаты экономикадағы өрлеудің, білім беру, денсаулық сақтау және мәдениеттің ұлттық жүйесін табысты дамытудың ең маңызды шарты.

Пәнаралық байланыс

Жаратылыстану, медицина

Алдыңғы білім

7.4 «Көбею. Өсу және даму» бөлімі

7.2.3.3 Жануарлар мен өсімдіктер онтогенезінің кезеңдері тақырыбындағы «Жануарлар онтогенезі» бөлімшесінде ұрықтың даму кезеңіне сипаттама берілген.

Оқушы онтогенез, зигота, бластула, гаструла, органогенез ұғымдарын және ұрық қабаттарының атауларын біледі

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

5-7 минут

Ұйымдастыру:

• Good morning pupils!

• How are you?

• Who is absent today?

• Are you ready to our lesson?

• Шаттық шеңберге тұрғызып «Бір тілек»әдісі арқылы психологиялық ахуал тудырамын.

• Топқа бөлу. Оқушыларды 3- түрлі стикер арқылы 3- топқа бөлемін.

I топ- Эктодерма

II топ- Мезодерма

III топ- Энтодерма

Жаңа сабақ:

«Құндылықтар спектрі» әдісі арқылы сабақтың тақырыбын ашамын.What does mean this picture?(Осы суреттің мағынасы не?)

Интерактивті тақтаға тақырыпқа байланысты видеоматериал көрсете отырып ой қозғау АКТ-ны пайдалана отырып «Ұрықтың даму кезеңдері» туралы бейнекөрсетілім көрсетемін.

№1 тапсырма

«Түртіп алу» әдісі арқылы термин сөздермен жұмыс жүргіземін.

Translate New terms

Критерий:

-Термин сөздердерді үш тілде аударма жасайды

Дескриптор:

-Термин сөздердің мағынасын ашады

-Үш тілде реттілікпен оқиды

ҚБ: жетелеу сөздері «Жарайсың»,«Тамаша»қолпаштау

№2 тапсырма:

«Топ мүшелерінің рөлі» әдісі.

Мәтінмен жұмыс. Сұрақтармен жұмыс әр топқа беріледі

Key terms

Development - growth from one cell to multicellular organism.

Blastula - early stage of development, single-layered ball like structure.

Gastrula - three-layered structure formed after blastula.

Organogenesis - formation of organs of the embryo.

Embryonic development is the process of growth from one cell to multicellular organism. After the reproduction, male and female cells join together. This process is called fertilization. The cell formed after fertilization is called a zygote. Then the zygote starts to divide.

1-топ: Эмбриондық дамудың ерекшеліктері

2-топ: Бластула және гаструла

3-топ: Соңғы гаструла және нейрула

Топ мүшелері өз рөлін бөліп алады:

1.Төраға немесе төрайым – топ мүшелерінің рөлін анықтайды, рөлді бөліп береді.

2.Баяндаушы – мәтінді баяндайды.

3.Хатшы –мәтінді баяндаушының негізгі ұғымдарын жазып отырады.

4.Сұрақ қоюшы –мәтін бойынша жабық және ашық сұрақтар дайындайды.

5.Бақылаушы – барлық топ мүшелерінің рөлін анықтайды.

Критерий:

*Эмбрионалдық даму кезеңдерін сипаттайды

*Әр түрлі ұрық жапырақшаларынан қалыптасатын ұлпалар мен мүшелердің дифференциялануын сипаттайды.

Дескриптор:

• Эмбрионалды даму кезеңдерінің реттілігін анықтайды;

• Эмбриондық даму сатыларын сипаттайды;

• Бластула және гаструла кезеңінің ерекшелігін түсіндіреді;

• Ұрық жапырақшаларының түзілуінің даму кезеңін сипаттайды;

• Эктодерма, энтодерма және мезодермадан түзілетін мүшелерді атайды

ҚБ: Қызықты кулшелер арқылы өзара бағалау

Бейнекөрсетілім,

Кесте

Сабақтың ортасы

20-23 минут

№3 тапсырма «Ойлан, жұптас, бөліс» – әдісі:

мәтінмен жұмыс жасайды және қорғайды.

GROUP: __ Cut & MATCH all words with Germ layers (5-7 groups)

ECTODERM MESODERM ENDODERM

Brain Nervous tissue Pigment cells Skin cells Epidermis cells

Spinal cord Epidermis Nerves Heart Kidney Blood Skeleton

Muscle Biceps muscle Bone Triceps muscle Cardiac muscle Alveoli

Vertebrae Finger bones Endocrine glands Lungs Gastrointestinal tract

Throat Small intestine Large intestine Stomach Esophagus Trachea

3- топқа тапсырма беріледі сәйкестігін тапқан соң топ аттарын қорғайды

I топ- Эктодерма ECTODERM

II топ- Мезодерма MESODERM

III топ- Энтодерма ENDODERM

Критерий:

*Ұрық жапырақшаларынан түзілетін мүшелерді

ажыратады

Дескриптор:

- Эктодерма қабатынан пайда болатын мүшелерді анықтайды;

- Мезодерма қабатынан пайда болатын мүшелерді анықтайды

-Энтодерма қабатынан пайда болатын мүшелерді

ҚБ: «Бас бармақ» әдісі

суреттер, маркерлер, презентация, суреттер,

Кесте

Сабақтың соңы

5 минут

5 минут

№4 тапсырма. «БББ» кестесі

Тақырып бойынша оқушылар келесі мазмұнды кестені толтырады:

Дескриптор:

• Кесте бойынша әр оқушы өз ойларын айтады

• Әр оқушы өз болжамы, тың ақпаратымен бөліседі.

ҚБ: «Өзін өзі бағалау»

Кері байланыс

Бүгінгі сабақ бойынша жазбаша кері байланыс жүргіземін.

Қағаз бетіне өз ойыңызды білдіріңіз:

«БББ» кестесі

жазылған қағаз.

Қағаз, қалам

Қосымша ақпарат

Саралау-Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері
АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы байланыс

Сабақтың мақсаты оқушылардың қажеттілігіне қарай сараланып құрастырылды.

Саралаудың тәсілдері:

Тапсырма тәсілі, Дереккөз,

Жіктеу тәсілі,

Қарқын тәсілі,

Қорытынды тәсілі,

Диалог және қолдану.

• Бағалау критерийі құрастырылып, дескриптор дайындалды.

• Сабақ барысында кері байланыстың төмендегі түрлері: өзін-өзі бағалау, ауызша бағалау, өзара қалыптастырушы бағалаумен бағаланады.

• АКТ

• Сабақтағы шаралар барысында оқушылардың денсаулығы мен қауіпсіздігіне қатер төнбейді

• Сергіту сәті

• Оқушылардың гигиеналық талаптарға сай отыруын қадағалау

«Түртіп алу» әдісі арқылы термин сөздермен жұмыс жүргіземін

«Топ мүшелерінің рөлі» әдісі арқылы мәтінмен жұмыс жасатамын.

«Ойлан, жұптас, бөліс» – әдісі:

«БББ» кестесі

ҚБ: жетелеу сөздері «Жарайсың»,«Тамаша»

«Қолпаштау»

ҚБ: Қызықты кулшелер арқылы өзара бағалау

ҚБ: «Бас бармақ» әдісі

ҚБ: «Өзін өзі бағалау»

Презентация

Рефлексия

Сабақ /оқу мақсаттары шынайы ма?

Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме?

Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Қорытынды бағалау

Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақтың бұданда жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді? (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиындықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Эктодерма

Мезодерма

Энтодерма

Жануарларда жабындары. Адамда және өзге сүт-қоректілерде терінің үстіңгі кабаты Тері туындылары: май және тер (сүт) бездері, шаш және тырнақ, жануарларда мүйіз және тұяқ Сезім мүшелері, жүйке жүйесі (ми және жұлын, т.б.)

Өзге жүйе мүшелері: бұлшықет, сүйектер, байламдар, сіңірлер Қантарату жүйесі: жүрек, тамырлар, қан.Несеп-жыныс жүйесі: бүйрек, несепағарлар, қуық және жыныс мүшелері

Барлық асқорыту мүшелері: қарын, ішек, өңеш, т. б. Барлық бездер (тері безінен өзгесі), асқорыту бездері де: бауыр, ұйқыбез, калқанша без, гипофиз бөлігі, бүйрекүсті безі және т. б. Тынысалу жүйесі: өкпе, кеңірдек, ауатамыр және т. б.

Эктодерма

Мезодерма

Энтодерма

Жануарларда жабындары. Адамда және өзге сүт-қоректілерде терінің үстіңгі кабаты Тері туындылары: май және тер (сүт) бездері, шаш және тырнақ, жануарларда мүйіз және тұяқ Сезім мүшелері, жүйке жүйесі (ми және жұлын, т.б.)

Өзге жүйе мүшелері: бұлшықет, сүйектер, байламдар, сіңірлер Қантарату жүйесі: жүрек, тамырлар, қан.Несеп-жыныс жүйесі: бүйрек, несепағарлар, қуық және жыныс мүшелері

Барлық асқорыту мүшелері: қарын, ішек, өңеш, т. б. Барлық бездер (тері безінен өзгесі), асқорыту бездері де: бауыр, ұйқыбез, калқанша без, гипофиз бөлігі, бүйрекүсті безі және т. б. Тынысалу жүйесі: өкпе, кеңірдек, ауатамыр және т. б.

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

8.4В Өсу және даму.

Мектеп: №25 орта мектеп

Биология

Мектеп:

Күні:

Мұғалімнің есімі:

СЫНЫП: 8

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Эмбриондық даму кезеңдері: бластула, гаструла, нейрула. Ұлпалар мен мүшелердің дифференциялануы. Органогенез.

Оқу мақсаттары

8.2.3.1 эмбрионалдық даму кезеңдерін сипаттау.

8.2.3.2 әр түрлі ұрық жапырақшаларынан қалыптасатын ұлпалар мен мүшелердің дифференциялануын сипаттау.

Сабақ мақсаттары

-Эмбрионалдық даму кезеңдерін сипаттайды;

-Әртүрлі ұрық жапырақшаларынан қалыптасатын ұлпалар мен мүшелерді

түзілуінің даму кезеңін анықтайды;

-Әртүрлі ұрық жапырақшаларынан белгілі бір мүшелердің дамуының эврлюциялық алғышарттарын анықтайды.

Бағалау критерийі

-Эмбрионалдық даму кезеңдерін сипаттайды;

-Эмбриондық даму сатыларының ерекшеліктерін түсіндіреді;

- Әр түрлі ұрық жапырақшаларынан қалыптасатын ұлпалар мен мүшелердің дифференциялануын сипаттайды.

Тілдік мақсаттар

Оқушылардың академиялық тілдерін дамыту:

Оқылым-айтылым: Бірлесе оқиды, пікір алмасады, диалогке қатысады.

Тыңдалым-жазылым: Ойларын ортаға салады, дәлелдейді, салыстыру жұмыстарын жүргізеді.

Пән бойынша сөздер мен терминдер:эмбриогенез, постэмбриогенез, зигота, бөлшектену, бластула, гаструла, нейрула, органогенез, эктодерма, мезодерма, энтодерма

Диалог құруға\жазылымға қажетті сөздер топтамасы:

Эмбриогенездің негізгі сатыларының сызбасы:

З игота Бөлшектену Бластула

Г аструла Нейрула Органогенез

«Борт журналы» кестесін толтырады:

Құндылықтарға баулу

  Мемлекеттік және қоғамдық өмірдің зайырлы сипаты экономикадағы өрлеудің, білім беру, денсаулық сақтау және мәдениеттің ұлттық жүйесін табысты дамытудың ең маңызды шарты.

Пәнаралық байланыс

Жаратылыстану, медицина

Алдыңғы білім

7.4 «Көбею. Өсу және даму» бөлімі

7.2.3.3 Жануарлар мен өсімдіктер онтогенезінің кезеңдері тақырыбындағы «Жануарлар онтогенезі» бөлімшесінде ұрықтың даму кезеңіне сипаттама берілген.

Оқушы онтогенез, зигота, бластула, гаструла, органогенез ұғымдарын және ұрық қабаттарының атауларын біледі

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

5-7 минут

Ұйымдастыру:

• Good morning pupils!

• How are you?

• Who is absent today?

• Are you ready to our lesson?

• Шаттық шеңберге тұрғызып «Бір тілек»әдісі арқылы психологиялық ахуал тудырамын.

• Топқа бөлу. Оқушыларды 3- түрлі стикер арқылы 3- топқа бөлемін.

I топ- Эктодерма

II топ- Мезодерма

III топ- Энтодерма

1. Алдыңғы білімді пысықтау мақсатында «Сан сауал» әдісі.

1. Ашықтұқымды және жабықтұқымды өсімдіктердің ерекшеліктерін атаңдар?

2. Ашықтұқымдылардың тіршік циклі?

3. Жабықтұқымдылардың тіршік циклі?

4. Ашықтұқымдылардың бүрлері қандай қызмет атқарады?

5. Жабықтұқымдылардың гүлі қандай қызмет атқарады ?

6. Генеративті жасуша не түзеді?

ҚБ: жетелеу сөздері «Жарайсың»,«Тамаша»қолпаштау

Жаңа сабақ:

«Құндылықтар спектрі» әдісі арқылы сабақтың тақырыбын ашамын.What does mean this picture?(Осы суреттің мағынасы не?)

Интерактивті тақтаға тақырыпқа байланысты видеоматериал көрсете отырып ой қозғау АКТ-ны пайдалана отырып «Ұрықтың даму кезеңдері» туралы бейнекөрсетілім көрсетемін.Сабақ түсіндіріп өтемін. «Түртіп алу» әдісі арқылы термин сөздерді жұмыс дәптерлеріне жазып алады.

№1 тапсырма: «Ой талқы» әдісі.

- Топтағы оқушылар «Эмбриогенездің негізгі сатылары» мен «Лейкоциттер» суреттері бойынша өзара жұптасады.

Суретті пайдаланып, лейкоциттер мен лимфоциттердің құрылысы мен қызметіне сипаттама беріңіз.

«Ой талқы» әдісі арқылы оқушыларға сұрақтар қойып, қысқаша талқылау жүргізіп, алған білімдерін еске түсіреді, бөліседі, білімдерін жинақтайды.

Сұрақтар:

1.Онтогенез дегеніміз не?

2.Онтогенез қандай кезеңдерден тұрады?

3.Ұрықтың даму кезеңі қай кезде басталады?

4.Ұрық жасушасы қандай қабаттардан тұрады?

5.Жануарлардың ұрығы өзінің даму барысында қандай кезеңдерден өтеді.

6.Партеногенез дегеніміз не?

ҚБ: Ауызша (Мұғалімнің кері байланысы)

Оқушыларды сабақтың тақырыбымен, мақсатымен, бағалау критерийлерімен таныстырамын.

Бейнекөрсетілім,

Сұрақтар

Сабақтың ортасы

20-23 минут

№2 тапсырма

«Топ мүшелерінің рөлі» әдісі.

Мәтінмен жұмыс.  әр топқа мәтін беру.

1-топ: Эмбриондық дамудың ерекшеліктері

1-топ: Бластула және гаструла

2-топ: Соңғы гаструла және нейрула

Топ мүшелері өз рөлін бөліп алады:

1.Төраға немесе төрайым – топ мүшелерінің рөлін анықтайды, рөлді бөліп береді.

2.Баяндаушы – мәтінді баяндайды.

3.Хатшы –мәтінді баяндаушының негізгі ұғымдарын жазып отырады.

4.Сұрақ қоюшы –мәтін бойынша жабық және ашық сұрақтар дайындайды.

5.Бақылаушы – барлық топ мүшелерінің рөлін анықтайды. Мәтінді оқып жеке танысады. Жұппен одан әрі топпен талқылайды, қажет деп тапқанын дәптер бетіне түсіреді.

Критерий:

*Эмбрионалдық даму кезеңдерін сипаттайды

*Әр түрлі ұрық жапырақшаларынан қалыптасатын ұлпалар мен мүшелердің дифференциялануын сипаттайды.

Дескриптор:

• Эмбрионалды даму кезеңдерінің реттілігін анықтайды;

• Эмбриондық даму сатыларын сипаттайды;

• Бластула және гаструла кезеңінің ерекшелігін түсіндіреді;

• Ұрық жапырақшаларының түзілуінің даму кезеңін сипаттайды;

• Эктодерма, энтодерма және мезодермадан түзілетін мүшелерді атайды

ҚБ: «Екі жұлдыз, бір тілек» арқылы өзара бағалау

№3 тапсырма «Айналмалы бекет» әдісі арқылы топпен семантикалық кесте толтырады:

Критерий:

*Ұрық жапырақшаларынан түзілетін мүшелерді

ажыратады

Дескриптор:

- Эктодерма қабатынан пайда болатын мүшелерді анықтайды;

- Мезодерма қабатынан пайда болатын мүшелерді анықтайды

-Энтодерма қабатынан пайда болатын мүшелерді

ҚБ : Өзара бағалау (бір топ келесі топтың жұмысын тексереді)

суреттер, маркерлер, презентация, суреттер,

Кесте

Сабақтың соңы

5 минут

5 минут

№4 тапсырма. «Борт журналы» тәсілі

Тақырып бойынша оқушылар келесі мазмұнды кестені жеке дәптерге толтырады:

Дескриптор:

• Кесте бойынша әр оқушы өз ойларын айтады

• Әр оқушы өз болжамы, тың ақпаратымен бөліседі.

ҚБ: «Өзін өзі бағалау»

Кері байланыс «5 саусақ» әдісі

Қағаз бетіне қолыңызды қойып, саусақтарыңызды айналдыра сызыңыз. Әр саусақтың өзінің мәні бар, солар бойынша өз ойыңызды білдіріңіз:

• 1. Бас бармақ – мен үшін маңызды және қызықты болды ......

• 2. Сұқ саусақ – мен бүгін .......... түсіндім.

• 3. Ортаңғы саусақ – мен үшін ....... қиын болды.

• 4. Төртінші саусақ – менің бағам ....... , өйткені...

• 5. Шынашақ – Мен ............ білгім келеді

Борт журналы

жазылған қағаз.

Қағаз, қалам

Қосымша ақпарат

Саралау-Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?

Бағалау - Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?

Пәнаралық байланыс
Қауіпсіздік және еңбекті қорғау ережелері
АКТ-мен байланыс
Құндылықтардағы байланыс

Сабақтың мақсаты оқушылардың қажеттілігіне қарай сараланып құрастырылды.

Саралаудың тәсілдері:

Тапсырма тәсілі, Дереккөз,

Жіктеу тәсілі,

Қарқын тәсілі,

Қорытынды тәсілі,

Диалог және қолдану.

• Бағалау критерийі құрастырылып, дескриптор дайындалды.

• Сабақ барысында кері байланыстың төмендегі түрлері: өзін-өзі бағалау, ауызша бағалау, өзара қалыптастырушы бағалаумен бағаланады.

• АКТ

• Сабақтағы шаралар барысында оқушылардың денсаулығы мен қауіпсіздігіне қатер төнбейді

• Сергіту сәті

• Оқушылардың гигиеналық талаптарға сай отыруын қадағалау

«Ой талқы» әдісі арқылы оқушыларға сұрақтар қойып, қысқаша талқылау жүргізіп, алған білімдерін еске түсіру арқылы тірек білімдерін жинақтайды.

«Топ мүшелерінің рөлі» әдісі арқылы мәтінмен жұмыс жасатамын.

«Айналмалы бекет» әдісі арқылы топпен семантикалық кесте толтырады

«Борт журналы» тәсілі

бойынша оқушылар кестені дәптерге толтырады:

ҚБ: Ауызша (Мұғалімнің кері байланысы)

ҚБ: «Екі жұлдыз, бір тілек» арқылы өзара бағалау

ҚБ : Өзара бағалау (бір топ келесі топтың жұмысын тексереді)

ҚБ: «Өзін өзі бағалау»

«Ұрықтың даму кезеңдері» туралы бейнекөрсетілім

Презентация

Рефлексия

Сабақ /оқу мақсаттары шынайы ма?

Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме?

Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Қорытынды бағалау

Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақтың бұданда жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді? (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиындықтары туралы нені анықтадым, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?