5 кл.
II-дөрвнә
22-гч кичәл
Төр: Товчлгч кичǝл
Сурһулин: Бумбин орна туск түрүн медә өглһн. «Җаңһрин» һол ухан-күслинь – Төрскән харслһиг, ни-негн бәәлһиг – күүкдт цәәлһҗ өглһн.
Сурһмҗин: Күүкдт Төрскндән дурта болдг уха орулһн. Күүкдиг Җаңһрин баатрмуд мет төрскнч седклтә, ни-негн, зөрмг болдг сурһмҗ өглһн.
Көгҗлтин күсл:Кичәлин төрәр сурһульчнрин үгин көрң байҗуллһн, күүндлдә бәрҗ чаддг дасвр батллһн. Залһата келлдәнә чадвр дасхлһн; эврәннь хәләцән, тоолвран келҗ чаддг дасхлһн.
Дөңцл: ИД (интерактивн самбр), компьютер, төгǝдг материал
Кичәлин йовуд
I Бүрдәцин агчм) -2м -5м
1.Мендвт, күүкд – көвүд, арһул суутн.
Тадн ямаран бǝǝнт?
Эндр мадн кичǝлдǝн олн-зүсн көдлмш кехм.
Кех көдлмш дала, келлһǝн ясулчкий.
Фонозарядк.
Зара, зара, тиниһич,
Заһсна нүдǝр хǝлǝһич.
Наадк үсǝн уухнчн,
Нанла невчк наадхнчн.
2. Күүндвр.
- Эндрк өдрин то ямаран? Эндр Бар сарин арвн негн.
- Эндр ямаран өдр? Эндр киитн бүркг өдр.
- Эндр долан хонгин ямаран өдр? Эндр Басӊ өдр.
- Дәкәд ямаран долан хонгин өдрмүд меднәт? Сарӊ, Мигмр, Үлмҗ, Пүрвә, Басӊ, Бембә, Нарн.
3. Герин даалһвр шүүх(умшх, сурврмудт хәрү өгх)
-Бумбин орн-нутг ямаран орн-нутг? (Туулин, үкл уга мөңк).
-Эн орнд әмтн кедү насни дүрәр бәәдв? (Үрглҗд 25 насни дүрәр).
- Бумбин орн йиртмҗин ямаран кевәр бәәнә? (Үвл уга хаврин кевәр, зун уга намрар).
- Даарх киитн, халх халун болну? (Уга, болхш).
- Салькнь ямаран? (Сер-сер гисн салькта).
- Хурнь ямаран? (Бүр-бүр гисн хурта).
II. Товчлгч кичǝл (кичǝл-марһан):
Күсл:
1.Ода мадн таднла наадхм. Мана наадн “Җаңһр меддг- хөвтә күн!” (О, счастливчик) гиҗ нерǝднǝ. Самбрт сурврмуд бичǝтǝ. Сурвр болһнд дөрвн хǝрү бǝǝнǝ, эн дөрвн хǝрүһǝснь нег чик хǝрүһинь олҗ келтн.
Эн кен гидг баатр?
а) Эзн Богд Җаңһр; ǝ) Арслңгин Арг Улан Хоңһр;
б) Гүзǝн Гүмб; в) Орчлңгин Сǝǝхн Миңъян.
Алдр Богд Җаңһрин күлгин нер заатн?
а) Күрң Һалзн; ǝ) Агсг Улан;
б) Оцл Көк; в) Арнзл Зеерд.
Барун бийнь кен ахлҗ сууна?
а) Догшн Хар Санл; ǝ) Арслңгин Арг Улан Хоңһр;
б) Байн Күңкǝн Алтн Чееҗ; в) Орчлңгин Сǝǝхн Миңъян.
Зүн бийнь кен ахлҗ сууна?
а) Догшн Хар Санл; ǝ) Арслңгин Арг Улан Хоңһр;
б) Гүзǝн Гүмб; в) Орчлңгин Сǝǝхн Миңъян.
Җаңһрин хатна нерн кемб?
а) Зандн Герл; ǝ) Аһ Шавдл.
Эн кен гидг баатр?
а) Күнд Һарта Савр; ǝ) Арслңгин Арг Улан Хоңһр;
б) Гүзǝн Гүмб; в) Орчлңгин Сǝǝхн Миңъян.
Эн кен гидг баатр?
а) Эзн Богд Җаңһр; ǝ) Арслңгин Арг Улан Хоңгр;
б) Догшн Хар Санл; в) Орчлңгин Сǝǝхн Миңъян.
“Җаңһрт” кедү баатрмуд бǝǝнǝ?
а) арвн хойр; ǝ) һурвн миңһн дөчн тавн;
б) зун җирн зурһан; в) зурһан миңһн арвн хойр.
2.Баатр болһна онцрлтынь темдглтн, текстд олҗ заатн. (Д.х. 50-58)
3.Җаңһрин хатна тускар олҗ авад, айслулҗ умштн.( Д.х. 50-58)
III. Батллһн -10-15
1даалhвр. Кроссворд. Yгмүд орчултн, кроссворд тǝǝлтн, hол үг олтн
Копьё – җид
Богатырь – баатр
Круг – дуӊһра
Земля – һазр
Страна – орн
Название героического эпоса –җаӊһр (һол үг)
2 даалhвр. Ямаран орн-нутгла тадн таньлдвт?
Бумбин орн-нутгла бидн таньлдувидн.
Бумбин орнд ямаран баатрмуд бәәҗ?
Җаңһр, Хоңһр, Алтн Чееҗ, Савр, Санл, Миңъян, Гүзән Гүмб.
Эдн кенәс Төрскән харсна?
Эдн хортнас Төрскән харсна.
Бумбин орна баатрмуд ямаран улс бәәҗ?
Бумбин орна баатрмуд зөргтә, чаӊһ чиирг, чидлтә, Бумбин орндан дурта улс бәәҗ.
IV. Ашнь – 2м Ямаран төр дассувидн.
Авц(прием) « Синквейн бичлһн»
Авц(прием) « Синквейн бичлһн»
1 бәәлһнә нерн –Җаңһр
2. 2 чинрлгч нерн - баатрльг, хальмг
3.3 үүлдәгч—сурһна, дасхна,харсна.
4. бүкл зәӊг( келц үг) Җаңһр – хальмг баатрльг дуулвр.
5. үг-резюме. Зөөр
Темдгүд: 4-5
V.Герин даалһвр: х.58 даалһвр 4