Планетаның йолдызлары. Кояш-безнең өчен якын йолдыз, яктылык һәм җылылык чыганагы Җирдә тереклек өчен. Предметларның билгеләре (төс, форма, чагыштырма күләме һ. б.) Безнең баш өстендә нәрсә бар?

Класс: 1

Укытучы: Исламова А.Ф.

Тема: Планетаның йолдызлары. Кояш-безнең өчен якын йолдыз, яктылык һәм җылылык чыганагы Җирдә тереклек өчен. Предметларның билгеләре (төс, форма, чагыштырма күләме һ. б.) Безнең баш өстендә нәрсә бар?

Дәрес максатлары:

Максат:

- балаларда формалаштырырга, белем турында Йолдыз буенча исемендәге Кояш, турында сөйләде, дип Кояш булып тора чыганагы һәм җылылык;

- Балаларда әйләнә-тирә дөньяны белүгә кызыксыну, фикерләү, фикерләү, исбатлау сәләтен үстерү;

- табигатькә сакчыл караш тәрбияләү.

-дөрес сөйләм булуга омтылыш;

-үз фикереңне әйтә белү;

-иптәшеңә рухи ярдәм күрсәтә белү;

-фикереңне дәлилли белү;

Метапредмет:

- регулятив ууг:-уку бурычларын кую;

-барлыкка килгән ситуациядә ориентлаша белү;

-үз фикереңне төгәл җиткерү;

-дөрестән дөрес түгелне аеру;

-таныш арасыннан таныш булмаганны билгели белү;

-нәтиҗәләр формалаштыру;

-танып белу ууг: -тиешле мәгълүматны табу һәм аерып алу;

-төрле рәвештә бирелгән мәгълүматны кабул итү һәм аңлау;

-рәсем, иллюстрацияләр ярдәмендә сорауларга җавап таба белү;

- коммуникатив ууг:-башкаларныңсөйләмен ишетү һәм тыңлау;

-үз фикереңә ышандыра белү;

-башкаларга аңлаешлы сөйләм төзү;

Дәрес барышы:

1.Оештыру өлеше. Уңай психологик халәт тудыру һәм укуны мотивлаштыру.

-Исәнмесез укучылар!

-Хәлләрегез ничек?

-Рәхмәт,яхшы!

2.Яңа тема өстендә эш. Проблемалы ситуация тудыру, уку проблемасын формалаштыру.

Табышмаклар

1. Үзе сары, түгәрәк,

Үзе җылы һәм якты.

Күк диңгезендә йөзгәч,

Нурлары җиргә ятты. (кояш)

4. Әгәр ул булса төнлә,

Фонарьлар да кирэкми.

Шәһәрдә сизелмәсә дә,

Авыл өчен кирәкле. (ай)

 Мич тулы пәрәмәч,
Уртасында − бер калач.
(Ай, йолдызлар)

 Кич булганда күренер,
Таң булдымы − күмелер.

(Ай)

Сез җавап тапкан предметлар кайда урнашкан?(Күктә)

Без сезнең белән буген “Безнең баш өстендә нәрсәләр бар?” дигән сорауга җавап бирәчәкбез.

3. Яңа материалны өйрәнү

Без Көндез куктә нәрсәләр күрәбез? (болытлар, кояш)

Ә төнлә? (ай, йолдызлар)

.

- Космос һәрвакыт кешене кызыксындырды. Чөнки беләсе килә - тормыш бармы анда? Мин сезне галәм киңлекләренә виртуаль экскурсия ясарга чакырам. Сез Әзерме? Шул чакта минем табышмакга җаваап бирегез:

Лапма түгел-яктырта, мич түгел-җылыта (Кояш)

(Мультфильмнан озек карау)

- ни очен ташбака кузлек кигэн?

Без жэй коне кояшта кызынырга яратабыз.

Кояшнын табигатькэ хэрвакытта да файда китерми - кояш астында озак торган вакытта тэн тиресе пешергэ, башка эссе кага ала, урманнарда янгын чыгу куркынычы булырга момкин. Кырларда, болыннарда чирэмнэр корый. Балалар кызыксынып, игьтибар белэн тынладылар, сорауларга жаваплар бирделэр.

- Кояш-ул зур-зур, бик зур, бик кызу йолдыз, ул бездән ерак , ә башка йолдызлардан күпкә якынрак. Шуңа күрә аның нурлары планетабызны җылыта һәм аны яктырта. Кояш, барлык йолдызлар кебек үк, бик зур энергиягә ия булган кызу газ шары.

Хәзерге астрономиядә Кояштан башлап күк тәнен санарга кабул ителә. Кояш системасының 9 планета бар. Барлык планеталарны да тәртип буенча һәрберебез атаячак:

беренчесе– Меркурий, икесе – Венера, өчесе – Җир, дүртесе – Марс. Биш-Юпитер, алты-Сатурн, җиде-Уран, аның артыннан Нептун, ул сигезенче урында бара, ә аның артыннан инде, аннары - Плутон исемле тугызынчы планета.

- Безнең Галактика үзәгендә иң зур йолдыз – планета – кояш урнашкан. Эзлибез зур сары даирәсе һәм прикрепляем үзәгенә безнең схемалар.

- Кояш тирәли планеталар күпме?.. Дөрес, Кояш тирәли 8 зур планета хәрәкәт итә.

Кояш системасында беренче һәм иң кечкенәсе-Меркурий , ул Кояшка якын урнашкан (балалар беркетәләр). Кояшның икенче ягы бик эссе, Фиолет планетасы, болытлардан гына сузылган болыт - Венера. Өченчесе - анда без сезнең белән яшибез... Дөрес, Җир.

Кояшның дүртенчесе-Кызыл Йолдыз Марс. Элек кешеләр бу планетада тере существа дип уйлаган иде, тик алар ялгышты. Бишенче иң зур планета-Юпитер, сыеклык һәм газдан тора . Алтынчы планета-Сатурн. Планетаның Кояштан иң ераклары, димәк, иң салкын һәм аз билгеле кешеләр-Уран һәм Нептун. Боз һәм газдан җиденче планета-Уран. Сигезенче-Нептун күбрәк Урана һәм кара-зәңгәр төс.

Сез тагын куктщ нэрсэ курэсез? (Болыт)

болыт — I. Атмосфераның югары катлауларында вак су яки боз тамчыларыннан, кар бөртекләреннән торган томан массасы.

Каурыйсыман болытлар — җиңел болытлар. Шунлыктан алар күк йөзенең иң биек өлешендә булалар. Өем болытлар түбәндәрәк йөзәләр, тышкы күренешләре, формалары белән зур мамык төргәген хәтерләтәләр. Катламлы (катлы-катлы) болытлар зур-зур катламнардан торалар. Болытлар, нигездә, шундый төрләргә бүленә. Кайчакта алар, үзара катнашын, катламлы-өем, каурый-сыман-өем, каурыйсыман-катлам-лы һ.б. төр болытлар да хасил итәргә мөмкиннәр. Тагын каракучкыл төстәге яңгыр болытлары, кара болытлар була. Гадәттә, алар үзләре белән яңгыр яки кар алып киләләр. Бу вакытта яшен яшенләргә, күк күкрәргә һәм кочле җил чыгарга момкин. Яңгыр болытлары, бик авыр булганлыктан, җиргә якын урнашалар

Э тонлэ нэрсэлэр куренэ? (Ай, йолдызлар)

Өйрәнгәннәрне ныгыту күнегүләре.

Дәреслекләрне куллану белән әңгәмә. Укучылар,дәреслекнең 18 битен ачыгыз әле

Дәреслек белән эшләү.

Рефлексия.

Йомгаклау.

Кояш баеганда. Әкрен генә кояш болыт аша, Офыкларга кереп сыенды. Бүгенге көн белән хушлашты да, Төнне каршыларга җыенды. Өләште ул бөтен табигаткә, Алтын нурын, соңгы сәламен. Шул мизгелне күргәч түзәлмәдем, Мин дә алдым кулга каләмем. Болыт корабларын ал төсләргә, Бизәп куйган кебек, матурлар! Баеганда кояш бик тылсымлы, Сибелгәндәй кебек ал нурлар. Ак каеннар, яшел тирәкләр дә, Йөзен борды кояш ягына. Сау бул,кояш,иркә нурын белән , Иртән уят безне тагын да.