Презентация к уроку башкирского языка

Мин, һин, ул... Беҙ-уҡыусылар! Тағы килде дәрескә Башҡортса һөйләшергә! Уҡып белем алырға Ҙур кешеләр булырға!

1) Шәйехзада Бабич ҡайһы районда тыуған? 1. Илеш 2. Дүртөйлө

1) Әҙәбиәткә иң тәүгеләрҙән булып «Башҡортостан-гөлбостан» һүҙбәйләнешен индергән шағир кем ул? 1.Мәжит Ғафури 2.Дауыт Юлтый 3.Шәйехзада Бабич 4.Мостай Кәрим 2) Шәйехзада Бабич ҡайһы районда тыуған? 1. Әбйәлил 2. Баймаҡ 3. Илеш 4. Дүртөйлө 3) Башҡорт атлы арыҫлан ҡайҙа тыуған һәм үҫкән? 1. Дүртөйлөлә 2. Йылайырҙа 3. Башҡортостан-гөлбостан, сөмбөлостан, нурбостан 4.Әбйәлилдә

4) Башҡортостанды шағир ниндәй һүҙҙәр менән тасуирлай?

3. Баймаҡ

1. иҫ киткес матур тәбиғәтле ер

4. Әбйәлил

2. матур ҡайынлыҡтар иле

2) Башҡорт атлы арыҫлан ҡайҙа тыуған һәм үҫкән?

1. Йылайырҙа

3. тулыҡынланып үҫкән иген ере

4. Уралҡайҙың аҫты алтын, өҫтө шиғыр, үҙе нур

2. Илештә

3. Дүртөйлөлә

5) Башҡортостан шиғыры һеҙҙә ниндәй тойғолар уятты?

4. Башҡортостан-гөлбостан, сөмбөлостан, нурбостан

3) Башҡортостанды шағир ниндәй һүҙҙәр менән тасуирлай?

1. матур ҡайынлыҡтар иле

2. тулҡынланып үҫкән иген ере

3. Уралҡайҙың аҫты алтын, өҫтө шиғыр, үҙе нур

4. иҫ киткес матур тәбиғәтле ер

4) Әҙәбиәткә иң тәүгеләрҙән булып «Башҡортостан-гөлбостан» һүҙбәйләнешен индергән шағир кем ул?

1. Мостай Кәрим

2. Шәйехзада Бабич

3. Назар Нәжми

4. Рауил Бикбаев

5) Башҡортостан шиғыры һеҙҙә ниндәй тойғолар уятты?

2-се вариант

1-се вариант

Биишева Зәйнәб Абдулла ҡыҙы 

Хәбибназар Нәжметдин улы Нәжметдинов

Башҡортостандың халыҡ шағиры, 

Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы

Башҡорт прозаигы, шағир, драматург һәм тәржемәсе.

1918 йылдың 5 февралендә тыуа

1908 йылдың 2 ғинаурында тыуған

РСФСР‑ҙың М. Горький исемендәге дәүләт премияһы , БАССР‑ҙың Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы  лауреаты. Октябрь Революцияһы , I һәм II дәрәжә Ватан һуғышы, ике Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ , Ҡыҙыл Йондоҙ һәм Почёт ордендары кавалеры.

1949 йылдан СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы. Башҡорт АССР-ның халыҡ яҙыусыһы, Салауат Юлаев исемендәге премиялауреаты , өс «Почёт Билдәһе» ордены кавалеры.

  06.09.1999 йылда вафат була

1996 йылдың 24 августында вафат була

28 февраль. Зәйнәб Биишеваның, Назар Нәжминең «Башҡортостан» шиғырҙары.

Һүҙлек эше:

1) Ҡырыҫ –көнкүреш өсөн ҡыйын, йәшәү өсөн ауыр, уңайһыҙ.

2) Тома –шыпа, дөм.

3) Баһадир – көслө, ғәйрәтле, йөрәкле кеше.

4) Саф – бер эш, маҡсат менән берләшкән төркөм, даирә, коллектив.

5) Ярһыу –көслө тойғоға, дәртәкә бирелеп, ныҡ шашҡан.

6) Ырыҫ –күңелгә һәр яҡлап ҡәнәғәтлек биргән тормош хәле, бәхет.

7) Гөлбостан – гөл баҡсаһы.

8) Төйәк – урынлашып, ғүмер итеп торған ер 9) Дегет – ғәҙәттә ҡайын туҙы, торф йәки таш күмерҙән ҡыуып алынған ҡуйы ҡара еҫле шыйыҡлыҡ. 10) Дегетсе – дегет ҡыуыусы, дегет ҡайнатыусы. 11) Мазут – кәрәсин, бензин, газолин ҡыуғандан һуң ҡалған нефть ҡалдығы.

Коммунизм

Коммуни́зм  (лат.  commūnis  —  коммуна , урыҫса  «общий» , башҡортса  «дөйөм, уртаҡ» ) — марксизм тәғлимәтендә — фаразланған, гипотезаға нигеҙләнгән социаль ҡоролош [1] . 

XIX быуаттан һуң был аңлатма марксистарҙың теоретик хеҙмәттәрендә күҙәлланған етештереү сараларына йәмғиәт милке булған ижтимағи-иҡтисад формацияһына ҡарата ҡулланыла. 

Марксизмға нигеҙ һалыусылар фекеренсә, бындай йәмғиәт ҡоролошо ныҡ үҫешкән етештереү көстәре булыуын, социаль синыфтарҙың юҡлығын, дәүләттең аҡрынлап юҡҡа сығыуын, аҡсаның, тәғәйенләнеше үҙгәреп, шулай уҡ юҡ булыуын күҙ уңында тота.

Марксизм классиктары фекеренсә, коммунистик йәмғиәттә «Һәр кем һәләтенә ҡарап, һәр кемгә ихтыяжы буйынса!» тигән принцип тормошҡа ашырыла.

Влади́мир Ильич Ле́нин  

(22 апрель 1870 — 21 ғинуар 1924)

 —  совет дәүләт эшмәкәре һәм сәйәсмән, революционер, философ, марксист һәм публицист.  Марксизм-ленинизм классиктарының береһе,Рәсәйҙә большевиктар партияһын ойоштороусы, Совет дәүләтенә нигеҙ һалыусы һәм Халыҡ Комиссарҙары Советының (СССР һәм РСФСР хөкүмәтенең) председателе. Өсөнсө (Коммунистик) Интернационалды ойоштороусы һәм уның идеологы.

Ял минуты

Аҡ ҡуянкай ултырған,  Ҡолаҡтарын һелкетә. Бына шулай, бына шулай, Ҡолактарын һелкетә. Ҡуян туңа башлагас, Аяктарын йылыта. Бына шулай, бына шулай, Аяҡтарын йылыта. Ҡуян һаман да туңа,  Һикергәләп тә ҡуя. Бына шулай, бына шулай, Һикергәләп тә ҡуя. Кемдер уны ҡурҡытты,  Беҙ әле бер аҙ арыныҡ, Ял итәргә уйланык. Башты эйәбеҙ алға, Ә унан һуң- артҡа. Уңға, һулға борабыҙ, Унан ҡарап торабыҙ. Кулдарҙы бейетәбеҙ, Бер алға, бер артҡа һуҙып, Күңелле ял итәбеҙ. Унан һуң беҙ сүкәйәбеҙ, Унан һуң кире торабыҙ, Баштарҙы алға йәшереп, Әҙерәк кенә «йоҡлайбыҙ». Бына нисек ял иттек, Дәресте дауам итәйек.

Өйгә эш

Ике шиғырҙын береһен һайлап ятлағыҙ

• Бөгөн дәрестә мин ... белдем.

2. Мин ... аңланым.

3. Миңә дәрестә ... оҡшаны/оҡшаманы.

4. Бөгөн дәрестә мин үҙемә ... баһаһын ҡуям.

Уңыш баҫҡысы

Дөрөҫ ултыр

Дөрөҫ

Яңылыш