Малекулы. Простыя рэчывы
Падрыхтавала настаўніца хіміі Забалацкага НПК
Міхайлава Яніна Яўгеньеўна
Хімічны дыктант І варыянт: азот, жалеза, вадарод, калій, крэмній, натрый, ртуць, вуглярод, хлор, серабро, кісларод. ІІ варыянт: кісларод, алюміній,золата, медзь, кальцый, магній, свінец, фосфар, цынк, сера, вадарод.
У 1789г. Антуан-Ларан Лавуазье склаў спіс “простых рэчываў”:
I група : цеплыня, святло, кісларод і азот
II група : сера і фосфар
III група : волава, свінец і цынк
IV група : CaO , BaO , MgO , Al 2 O 3
Тры формы існавання хімічных элементаў
- У выглядзе адзіночных атамаў
- У складзе простых рэчываў
- У складзе складаных рэчываў
Усе целы складаюцца з атамаў. Атамы імкнуцца да максімальна ўстойлівага стану – усеагульны прынцып прыроды.
Малекулы існуюць вакол нас паўсюдна. Самае распаўсюджанае рэчыва на планеце – гэта вада. Малекула вады складаецца з двух атамаў вадароду і аднаго атама кіслароду
Малекула
Малекулы –гэта найменшая часціца рэчыва, якая здольна існаваць самастойна і захоўваць яго ўласцівасці
Прыклады малекул
Якое з рэчываў з’яўляецца простым , а якое – складаным ? Растлумачце, чаму, вы, так лічыце?
Рэчывы
Складаныя
Складаюцца з атамаў разных хімічных элементаў
(Вада, павараная соль, мел, цукар, вуглякіслы газ)
Простыя
Складаюцца з атамаў аднаго хімічнага элемента
(Сера, кісларод, медзь, жалеза, фосфар, серебро)
Простые рэчывы
алмаз
золата
жалеза самародное
сера
Складаныя рэчывы
вада
павараная соль
мел
цукар
Фізкультхвілінка
1. ПРАКТЫКАВАННЕ НА ПРАБУДЖЭННЕ ЎНУТРАНЫХ ОРГАНАЎ ВУШНЫЯ РАКАВІНЫ МАЮЦЬ АКТЫЎНЫЯ КРОПКІ, ЗВЯЗАНЫЯ З УНУТРАНЫМІ ОРГАНАМІ ЧАЛАВЕКА. ЭНЕРГІЧНА ПАТРЫЦЕ ВУШЫ ДАЛОНЯМІ, РАЗАМНІЦЕ ВУШНУЮ РАКАВІНУ ВЯЛІКІМ І ЎКАЗАЛЬНЫМ ПАЛЬЦАМІ ДА АДЧУВАННЯ ЦЯПЛА. 2. ПСІХАФІЗІЧНЫЯ ПРАКТЫКАВАННІ ДЛЯ СТЫМУЛЯЦЫІ ПАМЯЦІ, УВАГІ, МЫСЛЕННЯ “ЧАРОЎНАЯ МАЛЕКУЛА” МАЛЮЕМ АДНААТАМНАГА МАЛЕКУЛУ (ГЭТА ВЫСАКАРОДНЫЯ ГАЗЫ, НАПРЫКЛАД, НЕОН, ЯКІ ВЫКАРЫСТАВВАЕЦЦА ДЛЯ ПАДСВЯТЛЕННЯ РОЗНЫХ ПРЫБОРАЎ) У ПАВЕТРЫ ПРАВАЙ РУКОЙ ЗЛЕВА НА ПРАВА (5 РАЗОЎ), ЛЕВАЙ РУКОЙ ЗЛЕВА НАПРАВА (5 РАЗОЎ), А ЗАТЫМ ДВУМА РУКАМІ АДНАЧАСОВА Ў РОЗНЫЯ БАКІ. ПАЎТАРАЕМ З ДВУХАТАМНАЙ МАЛЕКУЛАЙ (ГЭТА КІСЛАРОД, АЗОТ), ЯКУЮ МОЖНА НАМАЛЯВАЦЬ У ВЫГЛЯДЗЕ ВАСЬМЁРКІ. 3. ПРАКТЫКАВАННЕ ДЛЯ ФАРМІРАВАННЯ ПАСТАВЫ “ВОЛАТ ” УЯВІЦЕ, ШТО ЗА ВАМІ СТАІЦЬ ВОЛАТ І ЦЯГНЕ ВАС ТАМУ ЗА ВАЛАСЫ ТРОХІ НАЗАД І ЎВЕРХ. ТАКОЕ СТАНОВІШЧА ПАСТАРАЕМСЯ ЗАХАВАЦЬ ДА КАНЦА ЎРОКА.
Рэчывы бываюць малекулярнай і немалекулярнай будовы
Гэта залежыць ад прасторавага размяшчэння атамаў у іх.
Простыя рэчывы цвёрдыя або газападобныя з’яўляюцца рэчывымі малекулярнай будовы.
Газы: вадарод, кісларод, азот, фтор, хлор, высакародныя газы
Вадкасці: бром
Цвёрдыя рэчывы : сера, ёд, фосфар
Адным з такіх рэчываў з’яўляецца вада.
Вада мае крышталічную структуру, таму лёд і снег могуць быць вельмі прыгожымі.
- Напішыце формулы простых рэчываў малекулярнай будовы , адлюстраваных у падручніку на с. 47 мал.34 .
Праверка па ключу
Ключ: О 2 , Н 2 , N 2 , P 4 , S 8
Рэчывы немалекулярнай будовы
- Цвёрдыя крышталічныя рэчывы пабудаваныя з атамаў.
Напрыклад: алмаз, графіт, жалеза, медзь
Простые рэчывы
- Твёрдые
- Жидкие
- Газообразные
- Большинство не обладает металлическим блеском
- Плохие проводники
- В твердом состоянии хрупкие
- Твёрдые (кроме ртути)
- Имеют металлический блеск
- Хорошие проводники тепла и электричества
- Ковкие и пластичные
Хлор (как и фтор) – окрашенные газообразные неметаллы.
При растворении хлора в воде получается хлорная вода
Бром – жидкость красно-бурого цвета
При растворении брома в воде получается бромная вода
Большинство неметаллов имеют твёрдое агрегатное состояние
Сера – кристаллическое вещество жёлтого цвета
Красный фосфор
Углерод (уголь)
Иод
Большинство неметаллов нерастворимы или малорастворимы в воде
Уголь
Фосфор
Сера не смачивается водой
Многие предметы, которыми мы ежедневно пользуемся, сделаны из металлов.
Свойство электропроводности ярко выражено у меди. Медь – металл с красноватым блеском
Металлический блеск наиболее выражен у серебра. Его используют в создании зеркал.
Алюминий –лёгкий металл. Его используют для создания «крылатых» сплавов.
Температура плавления разных металлов довольно сильно различается. Так, ртуть плавится при -39 °С, а платина - не ниже +1735 °С.
Свойство пластичности наиболее ярко выражено у золота.
Железо – металл серого цвета
А так выглядит цинк
Химический элемент - углерод
Простые вещества:
алмаз графит
Химический элемент фосфор
Выканайце заданні:
1 . Дадзены простыя рэчывы: жалеза, сера, медзь, вугаль. Ахарактарызуйце іх.
2. Выберыце з прапанаваных рэчываў “металы” і “неметалы”. Па якіх прыкметах вы раздзялілі іх на дзве групы.
Картка № 1
Запоўніце пропускі, уставіўшы ў адпаведным склоне словы
а) ... – газ, якога ў паветры ўтрымліваецца найбольшая колькасць;
б) малекула ... складаецца з двух атамаў...;
в) злучэнні... пападаюць у расліны з глебы;
г) ... дрэнна раствараецца ў вадзе.
2. Запоўніце пропускі, уставіўшы словы “элемент”, “атам” або
“ малекула” у адпаведным склоне і ліку:
а) ... белага фосфару ўтрымлівае чатыры ... фосфару;
б) у паветры ёсць … вуглякіслага газу;
в) золата – простае рэчыва... золата .
3. Якімі элементамі ўтвораны простыя рэчывы фтор, цынк, фосфар, ртуць? Якія з названых элементаў з’яўляюцца “металамі”, а якія “неметаламі”?
4. Запішыце назвы простых рэчываў па сімвалах элементаў – Pb, Ca, He, Ag, В.
5. Якая памылка дапушчана ў выразе “У яблыках ёсць жалеза”? Прапануйце свой правільны варыянт.
Адкажыце на пытанні:
1. Якое рэчыва называюць простым?
2. Якія тыпы простых рэчываў існуюць і як называюцца адпаведныя элементы?
3. Па якіх фізічных уласцівасцях метал можна адрозніць ад неметала?
4. Растлумачце змест паняцця “малекула”.
5. Чым малекула простага рэчыва адрозніваецца ад малекулы складанага рэчыва?
У 1789г. Антуан-Ларан Лавуазье склаў спіс “простых рэчываў”:
I група : цеплыня, святло, кісларод і азот
II група : сера і фосфар
III група : волава, свінец і цынк
IV група : CaO , BaO , MgO , Al 2 O 3
Ацаніце веды атрыманыя на ўроку і запоўніце прыступкі лесвіцы
Я ўмею…..
Я разумею…..
Я ведаю…..
Дамашняя работа
§ 7 практ. 2,5,6
Творчае заданне:
Праца з інтэрнэт-рэсурсамі:
https://be.wikipedia.org/wiki/Простыя_рэчывы
https://be.wikipedia.org/wiki/Антуан_Ларан_Лавуазье
http://www.alhimik.ru/great/lavousier.html
Флэш-гульня “Збяры малекулу” http://gadaika.ru/games/soberi-molekulu