«Картины северной природы в произведениях коми поэтов»
Исполнитель: Шахтарова Надежда Николаевна,
учитель начальных классов
Войвыв вöр-ва сьылöдысьяс
Александра Мишарина
Налöн творчествоын юргöны
вогöгöрся кадлы сиöм кывбуръяс
В.Т.Чисталёв
Серафим Попов
Коми поэтъяслöн вöр-ва да ывла выв йылысь кывбуръясыс сьöлöмтö чепöльмöн шемöсмöдöны сöстöм, югыд, дзирдалысь мичлуннас, тшöктöны чöв ланьтлыны татшöм серпасъяс водзас.
ТÖВ
Еджговлöз лым
Турöба войяс
Кöдзыд ру
Кодзула енэж
Р öмыд уличьяс
Швачкöдчысь кöдзыд
Гыртöма мича коз
Чарла кодь кельд öдöм тöлысь
Лэчыд тöв
Ставыс еджыд
Татш ö м серпасъясыс коми поэтъясл ö н кывбуръясысь в ö рзьдiсны менсьым с ьö л ö м ö с
Югыд вой, кöдзыд вой
Тöлысь-кодзув öтарсянь-
вылiсянь.
Еджговлöз лым мöдарсянь-
улiсянь.
-
Юрйыв кодзув зэв вылын
дзирдалö.
Шытöг ылын, войвылын
чардалö.
-
Кöдзыд ру кыпöдö
юкмöссянь.
Лэчыд тöв öрöдö
войвывсянь.
Ягын кöдзыд гораа
швачк ö дчö,
Быттьö сэнi кодi кö
потк ö дчö.
-
Гыöртöма мича коз-
вугралö,
Гажа тулыс, шоныд гож
вöталö.
В.Т. Чисталёв
тÖвся асыв
Лöньсö торкалö кöдзыдлöн швачкöм,
Лыдтöм кодзулöсь енэжыс сэзь.
Еджыд тшыныс кыдз вывланьö гартчö,
Аддза татысь и аддза ме сэсь.
Векни чарла кодь кельдöдöм тöлысь
быттьö кынмöма, турдöма дзик.
Рöмыд уличьяс войын моз чöлöсь,
Но оз узь нин, а дзирдалö сикт .
Александра Мишарина
«Тöлын ставыс еджыд…»
Тöлын ставыс еджыд,
Весиг петö вежыд –
Еджыд байдöг,
Еджыд кöч,
Лымйöн веттьысьöм быд рöч,
Еджыд сьöдбöж,
Весиг сюзь
Тöвнад быттьö Мича юсь.
Ветлö му весьтöдыс тöв,
Сыкöд – еджыд шы ни тöв
Серафим Попов
- Лэбачьясл ö н дзользь ö м
Кыдз пулöн потö гар
Гажа ывла
… уна мича, бур кыв позь ö аддзыны кывбуръясысь
гажа тулыс йылысь
Тувсовъя
Лöсьыд, гажа зэв
Öнi му вылын.
Долыд сьöл ö млы
Овны тулысын!..
Сiдз муна да,
Сэсся сувтыштлан,
Гажа ывланас
Нимкодясьыштан.
Кыдзи бузгöны
Тувсов шоръясыс,
Кыдзи пöткаяс,-
Пельнад кывзыштан.
В.Т. Чисталёв
Локтö тулыс
Омлялö турöбыс, скöралö тöлыс,
Буракö, тöлыслы матысмö пом.
Лёкысла чашйысьö скöрмöм март тöлысь,
Вöв кыдзи тэрмасьö орöдны дом.
Тулыслöн лов шыыс век жö нин кылö.
Лунысь – лун ёнджыка гораммö пыр.
Сувтлы да видзöдлы керкаяс вылö,
Кодъясöс мичмöдiс йинёньысь сыр.
Александра Мишарина
Тувсов серпас
Енэж сöстöм нюмнас томмис,
Шондi кутiс дырдджык койтны,
Сöмын керка жöлöб помыс
Кисьтö ассьыс синва войтъяс.
Енэжыс шебрас визув юлысь
Лэчыд борднас сырчик кырас.
Тадзи миян мирнöй тулыс
Мортлы сьöлöм пытшкас пырас.
Серафим Попов
Кусыньтчöма öшкамöшка
Гожöм
Югнитчылiс чардби
Шондi ёна п öжö
Ытшк öм турун косьмö
Дзикöдз ямö шор
Кыл ö ылын гым
Гож öм йылысь кывбуръяс сувтöдöны син водзö гожся вöр-васö став мичлуннас, лöньлуннас, гажлуннас.
Гожся лунö
Шондi ёна пöжö …
Нюкыртчöма кор.
Ытшкöм турун косьмö,
Дзикöдз ямö шор…
Гож сайясö челядь
Сайласьöны пыр,
Черияс моз гöптын
Сялькöдчöны дыр…
Вöр пу сайсянь кымöр
кыптö быттьö тшын.
Югнитчылiс чардби…
Кылö ылын гым..
В. Т. Чисталёв
Гожöм
Бара мича öшкамöшка
Кусыньтчöма мегыр моз.
Бара тыдалöны мöсъяс
Улич помын, кöнi лос.
Бара уялöны челядь,
Гажöн тыртöма ю дор.
Бара вашкöдö тэн пеляд
Мыйкö бурöс кыдз пу кор.
Александра Мишарина
Гожöм помын овлö сэтшöм кад
Гожöм помын овлö сэтшöм кад,
Шензьöдö кор тэнö ланьтöм войыс:
Сöмын тöлысь зарни югöр койö,
Узьö мудзтöм сад и узьö эзысь вад.
Татшöм войö эн бара тэ узь:
Коркö мöдысь сюрö сiйö бурыд!
Медым кодкö кöть и шуас: - Дурö
Ун пальöдны петöм пöрысь сюзь.
Абу сiйö озыр, кодi том,
Ун пальöдны ассьыс кодi повлö.
Тувсов войысь сё пöв мича овлö
Войыс, кодöос вайö гожöм пом.
Серафим Попов
Дзодзöг мöдöдчис лунвывлань
Лун - лун зэрласьö
Сутш кежлö оз кобыштлы
Свинеч сьöктка кымöръяс
Зарни паськöмöн пасьтасис вöр
Нюжöдчис енэжыс кöлысь
Кушмöма гажа ро 042 расъясыс
Ар
Быд гижысь аслысног петкöдлö арлысь уна рöмöн
пöртмасьöмсö,гажлунсö да норлунсö. Найö
аддзöны колана кывъяс,медым петкöдлыны
арлысь ясыд поводдясö, кодİ кадысь кадö овлö
скöрöн да лёкöн.
Аръявыв
Гудрасьö тай, кымрась ö
Мича енэжыс.
Дзебсясь ö нин, сайлась ö
Юыд шондiыс.
Л ö ньм ö ма тай, кушм ö ма
Гажа расъясыс.
Б ö рддз ö ма тай, б ö рддз ö ма
Г ö г ö р ывлаыс…
Коль ö ма тай, тыдал ö ,
Шоныд гож ö мыд!
Во ö ма тай, во ö ма
Арся лунъясыс:
Лун - лун зэрлась ö ,
Войяс пемыд ö сь.
В.Т. Чисталёв
Зэра Ар
Сутш кежл ö оз кобыштлы,
Оз восьт синс ö енэжыс.
Шондiс ö м ö й кокыштiс
Рака чук ö р енэжыс?
Свинеч сь ö кта кым ö ръяс
Кывт ö ны и кывт ö ны,
Д ö зм ö д, ар ö й , зэръяснад,
Сет ö ма тай кыв тэнсьыд
Александра Мишарина
Зарни паськмöн пасьтасис вöр
Зарни паськ ö мöн пасьтасис вöр,
Мича тугъясöн гöрддзасис пелысь.
Дзодзöг мöдöдчис лунвывлань бöр,
Аддзан, нюжöдчис енэжыс кöлысь.
Кыдзкö жаль меным прöйдитiс кад,
Мыйкö бытть ö кö сьöлöмысь воши …
Аддза, шогсянь и тэ, муса сад,
Ассьыд киястö му бердö öшин.
Серафим Попов
Вогöгöрся кадлы сиöм кывбуръяс лыддьöм бöрын ми збыль аддзам и кылам став ывлаыслысь тулысын ловзьöмсö, гожöмын быдторнас, быд бурнас туöмсö, арын шогпырысь лöньöмсö да тöлын шы ни тöв узьöмсö.
Тайö гижöдъясыс велöдöны радейтны да видзны вöр-ва, радейтны олöмсö став гажнас и долыдлуннас, шогнас и могнас, радейтны мортöс, кодлы век вöлi муса ас гöгöрса вöр-ваыс, юясыс и тыясыс, вöрын и ваын став олысьыс.