Просмотр содержимого документа
«Презентация на тему "История деревни и её микротопонимы"»
Хам ǎ р ял к ĕ ске историй ĕ тата топонимики
Ĕç е ç ыракан ĕ – Смирнова Алина Алексеевна
Ертсе пыракан ĕ – ч ǎ ваш ч ĕ лхипе литературине в ĕ рентекен Федорова Елена Сергеевна
Т ĕ пчев объекч ĕ тата ун ă н т ĕ ллев ĕ
- Ман т ĕ пчев объекч ĕ – Елч ĕ к район ĕ н Кавал ял историй ĕ , хам ă р ял т ǎ р ǎ х ĕ нчи выр ǎ нсен яч ĕ сем. Т ĕ пчев ĕçĕ н т ĕ ллев ĕ сем – хам ç уралса ỹсн ĕ ял историне, хам т ǎ р ǎ хри выр ǎ нсен яч ĕ сене т ĕ пчесси, м ĕ нш ĕ н в ĕ сене ç ав ǎ н пек ят панине т ĕ пчесе п ĕ лесси.
Т ĕ пчев ĕçĕ н актуалл ǎ х ĕ
- Ч ǎ ваш ч ĕ лхинчи топонимсене, ял историне т ĕ пл ĕ н те анл ǎ н т ĕ пчемен, ç ав ǎ нпа хам ǎ р т ǎ р ǎ хри выр ǎ н яч ĕ сене, ял ă м ç инчен килес ǎ русем валли ç ырса х ǎ варасси – ман ǎ н т ĕ п т ĕ ллевсенчен п ĕ ри.
Т ĕ пчев ĕçĕ н задачисем
- Хам ǎ р т ǎ р ǎ хри выр ǎ н яч ĕ сене ытларах пухасси
- Ял ятне м ĕ нш ĕ н ç ав ǎ н пек ят панине т ĕ пчесе п ĕ лесси
- Ятсен уйр ǎ мл ǎ х ĕ сене пал ǎ ртасси
- Топонимсен ушк ǎ н ĕ нчен х ǎ ш ĕ ытларах т ĕ л пулнине к ǎ тартасси
Т ĕ пчев ĕçĕ н меслеч ĕ сем
- шырав меслеч ĕ
- т ĕ пчев меслеч ĕ
- танлаштару меслеч ĕ
Хам ǎ р т ǎ р ǎ хри дримонимсем: Киркка в ǎ рман ĕ , Чакак в ǎ рман ĕ , Юманл ǎ х
Хур ǎ н вар
Арман ути (агроним)
Терен с ǎ рч ĕ (ороним)
Экевер ç ырми пу ç лам ǎ ш ĕ
Ç ырмасен яч ĕ сем: Уля ç ырми, Хумма ç ырми, На ç та ç ырми, Масар ç ырми Ϋ керч ĕ кре – Кавал кỹлли
Шыв-шур яч ĕ сем: Тар ǎ н вар, Т ǎ рна шур ĕ , Х ǎ яр вар, П ǎ ру вар, Хуртл ǎ вар (гидронимсем)
- Ϋ керч ĕ кре – Экевер ç ырми в ĕçĕ нчи п ĕ ве
Ва çç а кỹлли (лимноним)
Кассен яч ĕ сем: Салтак кас, Майра кас ( ĕ л ĕ кхи кас яч ĕ сем), хальхисем: Ту кас, Анат кас, В ǎ та кас, Çĕ н ĕ кас, Çỹ лти кас (е Шешере) - ойконимсем
П ĕ т ĕ млет ỹ
- Ç апла вара, топонимсен яч ĕ сене п ǎ хса тухсан, в ĕ сене ытларах м ĕ нле ĕç е ǎç та пулнине шута илсе, е ç ын яч ĕ т ǎ р ǎ х панине куратп ǎ р. Хам ǎ р т ǎ р ǎ хри микротопонимсене тишкерсен – кунта ытларах гидронимсене ( шыв-шур: юхан шыв, кӳлĕ, пĕве, шурлăх, çăл куç ячĕсене) пал ǎ ртма пулать .
- Кавал ят та ĕ л ĕ кхи т ĕ не к ĕ мен ар ç ын ят ĕ нчен пулса кайн ă .
М ĕ н тума кирл ĕ -ха пире топонимсене тата ял историне п ǎ хса тухни?
- Топонимсемпе паллашни ч ǎ ваш хал ǎ х историне, й ǎ ли-й ĕ ркине, ĕç не-х ĕ лне п ĕ лме май парать; ч ĕ лхене с ǎ нама в ĕ рентет.
- Авалл ǎ х – пир ĕ н иртни. Анчах ç ак авалл ǎ ха хисеплеме п ĕ лмесен, ǎ на п ĕ лес тесе к ǎ с ǎ кланмасан – эпир çĕ р ç инче хам ǎ ра-хам ǎ р хисеплемен хал ǎ х пулма пултаратп ǎ р.