Профилге чейинки даярдоодогу тандоо курстары

Профилге чейин даярдоо \ч\н тандоо курстарынын ъзгъчъл\ктър\

К-Ъунун Кесиптик колледжинин ЭУКС бирикмесинин башчысы Шералиева Асель Ибраимовна

• Кыргыз Республикасында билим бер\\ системасын модернизациялоо биздин окуу жайларына окутуунун жаны дифференциацияланган т\р\н -элективдик курстарды киргизди. Электиквдик курс (латын съз\ elektus- тандалуучу) –бул окуучунун тандоо боюнча милдетт\\ курсу.
• 2012-жылы КРда 2020-жылга чейин Билим бер\\н\ ън\кт\р\\ Концепциясы бекитилген, ал жерде биринчи жолу окутууну профилдештир\\ т\ш\н\г\ пайда болгон.
• 2012-жылы КРда 2020-жылга чейин билим бер\\н\ ън\кт\р\\ боюнча стратегия бекитилген

Крнын жалпы билим бер\\ч\ окуу жайларында профилдик окутуунун ън\г\ш\н жънгъ салуучу нормативдик базага тъмънк\ документтер кирет:

КРнын Билим бер\\ жън\ндъг\ мыйзамы

КРнын жалпы орто билимдин Мамлекеттик билим бер\\ стандарты (КР Ъкмът\н\н №403 токтому,21.07.2014)

КРда билим бер\\ системасын ън\ктъ\р\\н\н стратегиялык багыттары жън\ндъ (КР Ъкмът\н\н №201 токтому,23.03.2012)

№ 92 , 30.04.2003

Сборник нормативных документов по применению кредитной системы в КР (МОН КР, 2016)

Рамочный национальный куррикулум среднего общего образования

Элективдик окуу предметтери (элективдик курстар) –окуучулардын тандоосу боюнча кир\\гъ милдетт\\ курстар. Алар мектептин жогорку баскычында окутуунун профилинин курамына кирет

Окуучу жогорку мектепке кирип жатып, болочок профилдештир\\ч\ багытты тандоодо алдын ала аныкталышы керек. Мындай ъз\н аныктоонун зарыл шарты болуп профилге чейинки даярдоону киргиз\\ эсептелет.

• Колледжде 9-класстын базасында окуган студенттер \ч\н дагы тандоо курстары каралган (220 саат)
• Колледжде 9-класстын базасында окуган студенттер \ч\н дагы тандоо курстары каралган (220 саат)

Профилге чейинки даярдоонун структурасы \ч компоненттен турат:

Профилдик ориентациялоо , маалыматтык компонент , тандоо курстары

Профилдик ориентация-

• Билим алуучулук ааламда ъз\н\н жеке маршрутун тандап алуу жън\ндъ жоопкерчиликт\\ чечимди кабыл алуу Жогорку профилдик баскычта окуусун улантуунунун варианттарын долборлоодо психологиялык-педагогикалык колдоону кърсът\\
• Билим алуучулук ааламда ъз\н\н жеке маршрутун тандап алуу жън\ндъ жоопкерчиликт\\ чечимди кабыл алуу
• Жогорку профилдик баскычта окуусун улантуунунун варианттарын долборлоодо психологиялык-педагогикалык колдоону кърсът\\

Маалыматтык компонент- маалыматтык «билим бер\\ч\ картаны» иштеп чыгуу,

окуучуларды жана ата-энелерди билим бер\\ч\ желенин м\мк\нч\л\ктър\ менен маалымдоо иш чараларын белгилъъ

Маалыматты алып ж\р\\ч\лърд\ иштеп чыгуу

Тандоо курстары же элективдик курстар – профилге чейинки даярдоонун эффективд\\л\г\н\н бирден бир шарты болуп эсептелет,анда мазмуну, уюштуруу формасы жана окутуунун усулдары боюнча айырмаланган коп сандуу тандоо курстарынын жыйындысы

Элективдик курстар функциялардын жана милдеттердин кенири спектрине ээ

Профилдик окуу предметин ъздъшт\р\\н\н жогорку денгээлин камсыздайт

Дисциплиналар аралык негизде айкалыш окуу предметерди ъздъшт\р\\гъ кызмат кылат (мисалы: математикалык статистика, компьютердик графика, искусствонун тарыхы)

Базалык окуу предметтердин биръъс\н (же бир нечесин)ъздъшт\р\\н\н жогорку денгээлин камсыздайт

(мисалы: Т\рд\\ функционалдык-ойчулдук типтеги, жанрдагы жана стилдеги тексттерди т\з\\)

Элективдик курстар функциялардын жана милдеттердин кенири спектрине ээ

Кънд\мдърд\ жана практикалык мааниге ээ болгон маселелерди чеч\\ \ч\н аракеттердин ыкмаларын калыптандырууга кызмат кылат

Профориентациялык иштин \зг\лт\кс\зд\г\н камсыздайт

Тандап алган турмуш жолунун м\мк\нч\л\ктър\н жана ж\зъгъ ашыруу ыкмаларына ой ж\г\рт\\ менен баамдоого

Элективдик курстар функциялардын жана милдеттердин кенири спектрине ээ

Таанып бил\\ч\ кызыгууларын канааттандырууга, турмуштук маанил\\ къйгъйлърд\ чеч\\гъ

( мисалы: /й-б\лъл\к мамилелердин психологиялык негиздери, Тамактануунун экологиясы, Оратордук чеберчиликтин негиздери, Баарлашуунун психологиялык негиздери, Ъз\нд\ таанып бил аттуу элективдери )

Окуучулар тарабынан, эмгек рыногунда ийгиликт\\ жылышы \ч\н билим алуучулук натыйжаларга ээ болууга къмъктъшът

( мисалы: Иш кагаздары (Делопроизводство), Бухгалтердик эсептин негиздери, Ишкердик англис тили (Деловой английский),Кесиптик ишмерд\\л\кт\н т\рлър\ндъг\ программалык каражаттар )

Жаны формациянын жумуш бер\\ч\с\нъ жоопкерчиликт\\ тандоону жасай ала турган адам керек.

Бул маселени чеч\\ \ч\н , окуучуда мектептен баштап эле, чечимдерди кабыл алуу жана алар \ч\н жоопкерчилик тартуу м\мк\нч\л\г\ болушу керек

окуучу жоопкерчиликт\\ тандоо жагдайына салынышы керек

Эгерде профилдик даярдоонун озъкт\\ идеясы, тандоонун м\мк\нч\л\ктър\н\н ъс\ш\т болсо, демек окуучу мындай тандоого даяр болушу керек

Мындай даярдоонун маанил\\л\г\,негизги мектептеги профилге чейинки даярдоонун олуттуу мааниси аныктайт

Мектептерде 9-класстарда окутуунун экинчи баскычында профилге чейинки даярдоо киргизилген, алардын негизги функциялары – профориентация б.э.

10

Тандоо курстары тъмънк\ талаптарга жооп бериши керек:

Окуучуда тандоо болушу керек

(биръънън биръън\ тандоо – бул тандоо эмес)

Тандоо боюнча курстардын толуктоосу жылына жок дегенде эки жолу болушу керек

11

Профилге чейинки даярдоонун тандоо курстарынын мазмуну камтышы керек:

Тигил же бул кесиптин же профилдин программасын ийгиликт\\ ъздъшт\р\\ \ч\н зарыл болгон, ишмерд\\л\кт\н ыкмалары менен окуучуларды тааныштырууну (мисалы: тексттер менен иштъъ, булактарды талдоо, эксперименттерди ж\рг\з\\)

Мектеп программасынын алкагынан чыгуучу матермалды камтышы керек ( мисалы: т\рд\\ практикумдар)

тандоо курстарын эки т\ргъ бълсъ болот :

1) Предметтик- ориентациялык;

2) Предметтер аралык (ориентациялык)

Предметтик- ориентациялык курстар ( мисалы: Эсеп маселелердин д\йнъс\, Биздин айланадагы физика ж.б.). Мындай курстардын аналогу-факультативдер, алар узак мъънътт\\ болот ( 24-36 саат, жылына 2-3 курс)

Негизги максаты – жогорку баскычтагы окуу мекемесине кир\\ \ч\н сынактарды тапшыруу \ч\н даярдоо, предмет боюнча билимдерин терендет\\.

Негизги милдети – предметке болгон кызыгууну реализациялоо.

Негизги мазмуну – предмет боюнча билимдерди системалаштыруу жана терендет\\

2 ) Предметтер аралык (ориентациялык) курстар (мисалы: Физикада, химиядагы,биологиядагы эксперименттер, Маалыматтын булактары менен иштъъ, Экономикадагы математика, Адам перспективаларынын географиясы ж.б.

Бул курстардын аналогу- ийрим, кээде студия, алар кыска мъънътт\\ болот ( 12 саат, жылына 4-5 курс)

Негизги максаты – профилди тандоого даярдоо.

Негизги милдети – табигый- илимий, социалдык- экономикалык, физика-математикалык профилдердин алкагында, т\рд\\ предметтердин кесилишиндеги кесиптердин д\йнъс\ндъ ориентациялоо.

Негизги мазмуну – мындай курстун мазмуну, бир предметтин алкагынан чыгып турушу керек, бир катар предметтер боюнча синтезди талап кылган проблемаларды чечиши керек

Элективдик курстар окуу жайдын, параллелдердин, тайпанын, класстын ичиндеги вариативд\\л\кт\ камсыздоого кызмат кылат, б.а. окутууну индивидуалдаштырат жана актуалдаштырат. Бул идеяны ж\зъгъ ашыруучу механизм – элективдик курстар б.э. Типт\\ окуу программаларын негиз катары алып, элективдик курстардын ъз алдынча автордук жана модификациялык программаларын иштеп чыкса болот.

Модификацияланган программалар:

Буга чейин бар болгон окуу программаларынын негизинде иштелип чыккан программалар, бирок аларга ъзгърт\\лър жана толуктоолор предметтин мазмунуна киргизилген

Автордук программалар:

Аналогдору жок окуу программалар. Алар мазмунунун т\з\л\\с\ боюнча автордук концепцияга негизделет

Элективдик курстардын программаларын т\з\\дъ жана тандоодо кетирил\\ч\ каталар:

Окутуучулар тарабынан факультативдик жана элективдик сабактардын айырмасын тш\нбъгънд\ктъ

Предметтик программалардын милдетт\\ негизги мазмунун кайталоо,

Программалардын илимийл\\л\г\н\н тъмънд\г\

Окутуунун академиялык формалары, салттуу сабактар \стъмд\к кылат

Окутуучулар курсту ъздъшт\р\\дъ, окуучунун ъз алдынча ролу жон\ндъ унутушат

Материалдын курактык жашына дал келбестиги

Б\г\нк\ кыргыз билим бер\\с\н модернизациялоо

Кыргыз коомчулугу б\г\нк\ к\ндъ билим бер\\гъ жаны социалдык талаптарды коюуда:

КРнын жаш жарандарынын коомдо ийгиликт\\ социалдашуусу

аларда таанып бил\\ч\ жана т\з\\ч\л\к жъндъмд\\л\г\н калыптоо

эмгек рыногунда активд\\ адаптацияланышы \ч\н зарыл болгон, инсандыкты ън\кт\р\\

Ал азыркы билим бер\\н\н мазмунунун сапатын аныктоочу ъзъкт\\ компетенцияларды калыптандырат

Жалпы билим бер\\ч\ мектеп универсалдуу билимдердин, кънд\мдърд\н, ыктардын бирдикт\\ системасы

Андан сырткары, жалпы билим бер\\ч\ мектепте адамдын «социалдык жактан ъз\н сез\\с\» т\птълъ баштайт

Ал эми, кесипти тандоо укугун камсыздоо, мамлекет менен коомдун негизги маселелери болуп эсептелет

Б\г\нк\ к\ндъ билим бер\\, атаандаштыкка туруштук бере ала турган инсанды даярдоону къздъйт

Ал нерсе, окуучу эртерээк жасаган тандоосу менен аныкталат.

Ошондуктан билим бер\\ч\ мекеменин негизги милдети, окуучуларга кесиптик даярдоо жана кесиптик окутуу боюнча тандоонун шарттарын т\з\п бер\\ болуп эсептелет

Окуучулардын жъндъмд\\л\ктър\н, шыктарын, алардын ниеттерин жана келечектеги кесиптик кызыгууларын толук эсепке алууда профилге чейинки даярдоо жардам берет

Жогорку мектепте профилдик окутууну киргиз\\ перспективалары, билим бер\\ч\ ишмерд\\л\кт\н элективдик курстар формасына кызыгууну пайда кылган

алар билим бер\\ алкагында, инсандын ън\г\ш\н\н маанил\\ шарты болуп эсептелет

Элективдик курстар ъз\ эмне экен?

Элективдик курстар, жалпы билим бер\\ч\ стандарттарга ылайык, негизги билим бер\\дъ профилди тандоого карата даярдыкты,

о.э. жогорку мектептеги профилдик окутуудагы процессин камсыздап бериши керек

Элективдик курстар - бул окуп жаткандарды профилге чейинки даярдоонун негизи.

ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ОБРАЗОВАТЕЛЬНЫЙ СТАНДАРТ среднего общего образования Кыргызской Республики   Утвержден постановлением Правительства Кыргызской Республики от 21 июля 2014 года № 403

• 26. На старшей ступени обучения, в рамках каждой образовательной области или нескольких образовательных областей, учащийся получает возможность выбора направления профилизации.
• 39. Учебный план определяет полномочия и ответственность Министерства образования и науки Кыргызской Республики, районных и городских органов образования и общеобразовательных организаций в формировании содержания школьного образования на основе разделения на инвариантный - государственный и вариативный - школьный компонент и предметы по выбору.

• 45. Гибкое использование времени школьного и элективного (предметы по выбору) компонентов основывается на потребностях учащихся и родителей, приоритетах развития и возможностей каждой конкретной школы и местных органов образования.

• 45. Гибкое использование времени школьного и элективного (предметы по выбору) компонентов основывается на потребностях учащихся и родителей, приоритетах развития и возможностей каждой конкретной школы и местных органов образования.

Классы

Государственный компонент(%)

1-7 классы

Школьный компонент(%)

8-9 классы

90

10-11 классы

Предметы по выбору (%)

10

80

70

20

20

10