СДЕЛАЙТЕ СВОИ УРОКИ ЕЩЁ ЭФФЕКТИВНЕЕ, А ЖИЗНЬ СВОБОДНЕЕ

Благодаря готовым учебным материалам для работы в классе и дистанционно

Скидки до 50 % на комплекты
только до

Готовые ключевые этапы урока всегда будут у вас под рукой

Организационный момент

Проверка знаний

Объяснение материала

Закрепление изученного

Итоги урока

Рабочая программа по родному (якутскому) языку (букубаар), 1 класс

Нажмите, чтобы узнать подробности

Рабочая программа по родному (якутскому) языку (букубаар), 1 класс по учебнику Л.В.Захаровой

Просмотр содержимого документа
«Рабочая программа по родному (якутскому) языку (букубаар), 1 класс»

Муниципальное бюджетное образовательное учреждение «Чакырская средняя общеобразовательная школа»

Муниципального района «Амгинский улус (район)»

Республики Саха (Якутия)





Согласовано: Утверждаю:

Зам. директора по УМР. Директор МБОУ «Чакырская СОШ»

___________ Иванова З. Н ____________________ Шадрин С.С.

«_____»________________2020г. «_____»________________2020г.











РАБОЧАЯ ПРОГРАММА

ПО РОДНОМУ ЯЗЫКУ (Букубаар)

1 класс

НА 2020-2021 УЧЕБНЫЙ ГОД











Принят на заседании МО учителей начальных классов Составитель:

Протокол № _____ от ________________ 2020. учитель начальных классов

Шадрина Н.В.











2020г

Пояснительная записка

Общая характеристика учебного предмета

Рабочая программа разработана в соответствии со следующими нормативными документами:

  1. Федеральный закон от 29.12.2012 №273-ФЗ «Об образовании в Российской Федерации».

  2. Приказ Минобрнауки России 06.10.2009 №373 «Об утверждении и введении в действие федерального государственного образовательного стандарта начального общего образования» с изменениями и дополнениями.

  3. Постановление Правительства Республики Саха (Якутия) от 30.06.2005 №373 «Об утверждении базисного учебного плана для образовательных учреждений Республики Саха (Якутия), реализующих программы общего образования».

  4. Примерная основная образовательная программа начального общего образования, одобренная Федеральным учебно-методическим объединением по общему образованию (Протокол заседания от 08.04.2015 №1/15).

  5. Постановление Главного государственного санитарного врача РФ от 29.12.2010 №189 «Об утверждении СанПиН 2.4.2.2821-10 «Санитарно-эпидемиологические требования к условиям и организации обучения в общеобразовательных учреждениях» с изменениями и дополнениями.

  6. Распоряжение главы муниципального района «Амгинский улус (район)» от 24.09.2007 г. № 474/а «О введении базисного учебного плана Республики Саха (Якутия) 2005 г. в общеобразовательных учреждениях Амгинского улуса, реализующих программы общего образования.

  7. Устав образовательной организации.

  8. Календарный учебный график образовательной организации

  9. Расписание уроков образовательной организации

  10. Учебный план образовательной организации

Рабочая программа по учебному предмету «Саха тыла» (Якутский язык (родной)) разработана в соответствии с федеральным государственным образовательным стандартом начального общего образования (далее — ФГОС) и определяет цель, задачи, планируемые результаты освоения программы по учебному предмету «Саха тыла» (Якутский язык (родной)), а также основное содержание указанного учебного предмета.

Исходя из этого документа, предъявляются одинаковые требования к предметным результатам изучения русского и родного языков. Родной язык наравне с другими предметами направлен на достижение личностных, универсальных учебных действий младшего школьника.

Учебный предмет «Саха тыла» (Якутский язык родной)) занимает ведущее место в начальном обучении, поскольку направлен на формирование функциональной грамотности младших школьников, формирование универсальных учебный действий.Уровень преподаванияродного языка во многом определяет качество начального образования в целом, успешность дальнейшего образования по другим школьным предметам.

Цели и задачи курса

Цели, определяющие направления изучения родного языка:

- освоение первоначальных знаний о родном языке как о языке, составляющем науку о языках мира, знакомство с основными разделами науки о языке, на основе этого развитие познавательных умений, мышления учащихся.

- овладение умениями общаться на родном языке, осознания роли речевой культуры как общей культуры личности, овладение видами речевой деятельности;

- воспитание позитивного эмоционально-ценностного отношения к родному языку, чувства сопричастности к сохранению его уникальности и чистоты; пробуждение познавательного интереса к родному слову, стремления совершенствовать свою речь.

Достижение целей изучения родного языка возможно при решении следующих задач:

- организация обучения языковым, лингвистическим нормам, формирования коммуникативной компетенции как процесса формирования универсальных учебных действий;

- развитие коммуникативных навыков в устной и письменной речи (общение, выражение собственных мыслей, публичное выступление) учащихся с учетом возрастных

особенностей;

- достижение грамотности учащихся в результате знаний и умений о нормах письменной и устной речи на родном языке;

-развитие мышления, обучение мыслительным действиям в ходе изучения теоретических основ разделов языка (лексика, фонетика, морфология, синтаксис, текст);

- знакомство со средствами, приемами изучения, сохранения, развития родного языка.

Количество часов на изучение родного языка определяется ФГОС и федеральным базисным образовательным планом для образовательных учреждений, в которых обучение ведется на родном языке.

Место учебного предмета в учебном плане

Согласно по учебному плану МБОУ «Чакырская СОШ» 2020-2021 уч.г. на обучение грамоте на родном языке в первом классе отводится 5 ч в неделю, итого 77 часов (1 полугодие). Согласно годовому календарному графику планирование дат совпадает с 1 сентября. Итого 75 часов за 1 полугодие.

Планируемые результаты Личностные результаты

Родной язык дает все возможности для полноценного развития личности ребенка. При изучении родного языка ребенок воспитывается уважать его, быть ответственным за сохранение и развитие языка.

При этом формируются следующие личностные умения:

  • осознание объединяющей силы языка;

  • понимание,что литература как искусство слово является кладезем всего богатства, средоточием высокого художественного образца родного языка;

  • развитие личной ответственности за сохранение родного языка, понимание собственной роли в развитии языка;

  • уверование в возможностях родного языка как языка, на котором формируется, развивается, соверешенствуется личность человека;

  • понимание важности бережногоотношения к родному языку в условиях поликультурного общества, двуязычия.

Метапредметные результаты

Регулятивные УУД

Определение цели, задачи изучения родного языка, планирование учебной деятельности, предположение ожидаемых результатов обучения. Осознание своего знания-незнания, определение ориентиров для самокоррекции. В течение учебного года участие в разработке проекта(группового, индивидуального), посвященного изучению родного языка.

Развитие «языковой интуиции». На основе языковой интуиции умеет выявлять особенности словоупотребления, соблюдения или нарушения норм языка автора прочитанного текста, доступного возрасту, умеет объяснять и исправлять ошибки, стремится соблюдать языковые нормы в своей речи.

Стремление улучшать качество связной речи. Высокая оценка богатства языка и старание говорить образно, красиво, полно выражая свои мысли.

Самоконтроль.Постоянное слежение за чистотой, правильностью своей речи, стремление говорить ясно, четко выражая свои мысли.

Познавательные УУД.

Правильное определение и постановка учебной задачи. Организация учебной деятельности для результативного изучения родного языка. Формирование умения планировать, контролировать и оценивать учебные действия в соответствии с поставленной задачей и условиями ее реализации, определение наиболее эффективных способов достижения результата.

Использование различных средств познания. Поиск из научной, справочной литературы (словарей, справочников, энциклопедий, разных источников) о якутском языке нужной информации, выделение главного, отбор нужного, объединение, обобщение, использование различных средств связи частей текста. Постоянное чтение республиканских, районных, школьных печатных газет, журналов для детей на якутском языке, прослушивание теле- и радиопередач на якутском языке, использование полученных знаний в учебной, исследовательской, творческой работе. Поиск из интернет-сайтов на якутском языке информации по теме, отбор необходимой информации, набор текста на якутском языке на компьютере (с использованием якутских шрифтов), активное участие в дистанционных конкурсах, мероприятиях, соблюдая нормы, культуру речи.

Структурирование знаний. При получении новых знаний опора на имеющиеся знания. Интеграция знаний по разным предметам.

Логическое мышление. Родной язык один из основных развивающих предметов в школьном образовании. Учащийся в ходе освоения языка строит логические суждения, способствующие развитию умственных операций.

На основе лингвистического содержания языка овладение логическими действиями сравнения, анализа, синтеза, обобщения, классификации по родовидовым признакам, установления аналогий и причинно-следственных связей, построения рассуждений, отнесения к известным понятиям. Применяя приемы рассуждения (индукция,дедукция), установления причинно-следственных связей убедительно, аргументированно выражает свои мысли.

Рефлексия. Оценивает правильность использования приемов, средств, условий выполнения для достижения цели. Старается донести до слушателей результаты своей деятельности, стараясь привлечь их внимание, интерес.

Использование знаково-символических средств представления информации. Использует условные обозначениязвука (буквы), слова, членов предложения, текста, строит с помощью них модели слова, предложения, составляет слово, предложение, текст по указанной модели.

Использует специальные корректирующие знаки для исправления предложения, текста. Преобразует лингвистические знания через схемы, таблицы модели, диаграммы. Понимает и осмысливает, пересказывает схемы, таблицы, модели,диаграммы.

Коммуникативные УУД

Сотрудничество. Умение договариваться о распределении функций и ролей в совместной деятельности; осуществлять взаимный контроль в совместной деятельности, адекватно оценивать собственное поведение и поведение окружающих. Умение продуктивного взаимодействия и продуктивного сотрудничества в группе длядостижения единой цели.

Умение общаться. Понимание речевой ситуации, определение нужного стиля общения.  Готовность слушать собеседника и вести диалог, признавать возможность существования различных точек зрения и права каждого иметь свою, излагать свое мнение и аргументировать свою точку зрения и оценки событий. Готовность конструктивно разрешать конфликты посредством учета интересов сторон и сотрудничества.

Речевой этикет. Соблюдение норм поведения и правил речевого этикета. В повседневной жизни использование этикетных фраз приветствия, знакомства, прощания, просьбы, прощения, замечания, общения по телефону и т.д. на якутском языке.

Предметные результаты

Овладение первоначальными представлениями о нормах русского языка (орфоэпических, лексических, грамматических). Определение, объяснение, классификация звуков, букв, слогов, частей речи, членов предложения, простых предложений.

Соблюдение орфографических, пунктуационных правил. Знание определения, признаков текста (тема, основная мысль, заголовок, эпиграф, структура, межфразовая связь).

Связная логически последовательная, доходчивая речь, по структуре текста письменно изложение мысли.

Различение типов речи: повествование, описание, рассуждение.

Применение в общении видов монолога (повествование, описание, рассуждение) и диалога (сообщение, обмен мнениями, уточнение и т.д.).

Контроль собственной письменной и устной речи, адекватная оценка содержания, речевого оформления составленного текста, поиск и исправление ошибок, улучшение, коррекция содержания, речевого оформления текста.



СОДЕРЖАНИЕ УЧЕБНОГО ПРЕДМЕТА

Культура общения

Виды общения: разговор, беседа, согласие, совет. Слово как основное средство общения: значение вербальных и невербальных средств общения. Соблюдение культуры говорения и слушания,общения.

Виды речевой дяетльности: слушание, говорение, чтение,письмо

Слушание. Соблюдение культуры слушания при общении. Понимание целей,задач общения, содержания разговора, мыслей говорящего.Прослушивание разныхтекстов на якутском языке, определение основной мысли текста, целостное восприятие на основе понимания ключевых моментов, порождение собственного суждения. Изложение прослушанного текста, запись важных моментов, передача содержания с помощью схемы, условных обозначений.

Чтение. Выразительное чтение текстов на якутском языке, соблюдая интонацию чтения, произношение звуков на якутском языке. Применение нужного вида чтения (изучающее, ознакомительное, комментированное и др.) в зависимости от целей, задач чтения. По ходу чтения определение основной мысли текста, выделение главной и второстепенной информации. Высказывание собственного отношения по содержанию текста. Нахождение из текста ярких примеров использования синонимов, фразеологизмов, диалектных слов, средств выразительности, внимательное отношение к перечисленным языковым средствам, использование при пересказе текста. Толкование лексического значения незнакомых слов текста по словарю. Установление значения композиции, строя предложений для передачи настроения, эмоций, основной мысли автора. Определение правильной интонации, тона, соответствующего идее, настроению текста.

Говорение (устная речь).Выбор языковых средств в соответствии с целями и условиями общения для эффективного решения коммуникативной задачи. Практическое овладение диалогической формой речи. Овладение умениями начать, поддержать, закончить разговор, привлечь внимание и т.п. Овладение нормами речевого этикета в ситуациях учебного и бытового общения (приветствие, прощание, извинение, благодарность, обращение с просьбой),использование средств выразительности, речевых клише на якутском языке.

Практическое овладение устными монологическими высказываниями в соответствии с учебной задачей (описание, повествование, рассуждение). Соблюдение орфоэпических норм и правильной интонации, исходя из ситуации общения: усиление, ослабление голоса, увеличение, уменьшение темпа говорения, удлинение звучания, стараясь передать свои эмоции и отношение к предмету речи.

Письмо (письменная речь). Соблюдение культур письменной речи. Аккуратное, чистое письмо разборчивым почерком. Переписывание текста, письмо под диктовку. Передача собственных мыслей в письменной речи. Изложение. Сочинение текста о семье, друге, любимом занятии, природе, животных. Создание текстов на основе прочитанной книги, по картине, просмотренному фильму, о посещенной выставке, экскурсии. Использование в тексте синонимов, фразеологизмов, средств выразительности на якутском языке. Соблюдение орфографических, пунктуационных правил, структуры текста.


Разделыязыкознания

Наш родной язык — якутский язык. Значение родного языка в жизни человека.

Звуки и орфоэпия. Понятие о звуках, состав звуков якутского языка. Различение звучания звуков родного языка, особенно отличительных якутских звуков (краткие и долгие гласные звуки, стечение согласных, дифтонги, звуки [һ], [ҥ], [нь], [ҕ]), соблюдение орфоэпических норм четкого чистого произношения звуков. Фонетический разбор слова.

Лексика. Понимание слова как единства звучания и значения. Нахождение в словаре значения слова; определение значения слова в тексте. Осознание словарного богатства русского языка.Различение однозначных и многозначных слов. Различение прямого и переносного значения слова: анализ образцов использования в тексте. Синонимы и антонимы: наблюдение в эталонных текстах, использование в речи.

Графика. Знакомство с ключевыми вехами развития письменности. Понимание значения грамотности в жизни человека. Знание истории якутской письменности. Различение звуков и букв. Аккуратное и быстрое написание букв, соблюдая правила и способы прописи. Использование небуквенных графических средств: пробела между словами, знака переноса, абзаца.

Знание якутского алфавита: правильное название букв, знание их последовательности. Использование якутского алфавита при работе со словарями, справочниками, каталогами. Набор текста на компьютере якутским шрифтом.

Морфология. Знание понятия «состав слова», способов и приемов словоизменения, словообразования. Понятие о части речи; деление частей речи на группы: имена (имя существительное (аат тыл), имя прилагательное (даҕааһынаат),ахсаанаат (имя числительное), солбуйараат (местоимение), глаголы (ааттуохтуур (причастие), сыһыаттуохтуур (деепричастие), тустуохтуур (лично-глагольная форма), наречие (сыһыат), служебные части речи (көмөсаҥачаастара). Выделение в слове основы, окончания. Группировка слов по грамматическому типу, морфологический разбор частей речи. Соблюдение в устной речи литературных норм.

Синтаксис. Различение предложения, словосочетания, слова (осознание их сходства и различия). Различение предложений по цели высказывания: повествовательные, вопросительные и побудительные; по эмоциональной окраске (интонации): восклицательные и невосклицательные.

Распространенные и нераспространенные предложения, простое и сложное предложение, прямая речь, косвенная речь, диалог, обращение. Нахождение в предложении, составление собственных предложений. Интонационно правильное чтение предложения, выделение на письме знаками препинания оттенков звучания. Нахождение главных членов предложения: подлежащее и сказуемое. Различение главных и второстепенных членов предложения.

Культура письма

Орфография и пунктуация. Формирование орфографической зоркости, использование разных способов выбора написания в зависимости от места орфограммы в слове. Использование орфографического словаря.

Понимание значения знаков препинания для формирования письменной культуры личности, роль знаков препинания в целостности высказывания, связности текста, упорядочивании письма, мыслей в письме.

Развитие речи. Осознание ситуации общения: с какой целью, с кем и где происходит общение.Выражение собственного мнения, его аргументация. Заглавие текста. Практическое овладение устными монологическими высказываниями на определенную тему с использованием разных типов речи (описание, повествование, рассуждение).

Составление текста по структуре в соответствии с типом (вступление, основная часть, заключение), составление планов к данным текстам. Создание собственных текстов по предложенным планам. Комплексная работа над структурой текста: озаглавливание, корректирование порядка предложений и частей текста (абзацев).

Уместное использование в речи средств выразительности, богатства речи, правильно построенных предложений.



ТЕМАТИЧЕСКОЕ ПЛАНИРОВАНИЕ

Уруок темата

Чааьа

Үөрэнээччи үлэтин сүрүн көрүҥнэрэ


Учуутал үлэтин сүрүн көрүҥнэрэ

Уруок тэрилэ

Олоҕу кытта сибээстиир түгэннэр

дата

факт

1 чиэппэр (43 чаас)

Букубаар иннинээҕи кэм

16 чаас


1

Киирии уруок. Тереебут тылбыт – биьиги баайбыт. Тыл өйдөбүлэ. Тыл модела.

с.4-5

1

Предметтэри уруһуйунан көрөн ааттыыр.Кинилэр тустарынан кэпсиир.Саҥарар саҥаттан тылы араарар.Кинигэ ойуутугар уонна тус бэйэтин билиитигэр, кэтээн көрүүтүгэр олоҕуран ханнык дьыл кэмэ буоларын быһаарар. Күһүн бэлиэлэрин ырытар, ааттыыр. Хартыынанан бэйэтин санаатын сааһылаан кэпсиир.

Үөрэнэр кинигэни билсиһиннэрии. Кинигэни туттан үөрэнэргэ үөрэтии. Тыл өйдөбүлүн биэрии.Саҥарар саҥаттан тылы арааран истэр үөрүйэҕи иҥэрии Оҕо тылын сайыннарыыга саҥарар саҥа сатабылыгар үөрэтии. Кэпсииргэ атын оҕону истэргэ, тус бэйэтин санаатын этэргэ, ырытарга, мөккүһэргэ көҕүлүүр.

„ЫЬыах“, „Сахалыы иЬиттэр“ хартыына

Биһиги төрөөбүт тылбыт – саха тыла. Сахалыы сөпкө ыраастык саҥара үөрэниэҕиҥ. Сайыҥҥы айылҕа кэрэтин сэҥээрэн, өйдөөн көрөн кэрэхсиэҕиҥ.

2.09


2

Предмет аатын болохтооьун.

с.6

1

Предметинэн киһи туттар, тугу баҕарар гынар, онтон тылынан предмети ааттыыр диэн өйдүүр. Предмети тылынан ааттыыр. Кинигэҕэ бэриллибит тыл символическай бэлиэтин билэр, туттар.

Олоххо тыл предмети ааттыырга наадатын оҕо бэйэтэ арыйарын ситиһии.

Тыл символическай бэлиэтэ, предметнэй хартыыналар

Бодоруһан бөлөҕүнэн үлэлии үөрэниэҕиҥ.

3.09


3

Предмет аатын уонна хайааһыны көрдөрөр тыллар.

с.7-8

1

Араас предметтэр биир ааттаах буолууларын, биир предмет хас да тылынан ааттанарын кэтээн көрөр. Саҥарбыт тылын моделынан бэлиэтиир. Саха тылыгар тыынар предметтэртэн киһини эрэ ким? диэн ыйытарын өйдүүр.

Араас предметтэр биир ааттаах буолууларын, биир предмет хас да тылынан ааттанарын кэтээн көрөргө усулуобуйа тэрийэр.

Предметкэ ким? туох? Диэн ыйытыылары оҕо сөпкө туруорар үөрүйэхтэрин иҥэрэр. Тыл моделин киллэрии.

Тыл модела, предметнэй хартыыналар, ИКТ.

Тулалыыр эйгэттэн биир ааттаах икки предмети булабыт.

4.09


4

Этии модела.

с. 9

Этиигэ тыллар ситимнэһиилэрэ.

1

Оҕо хартыылары предмет аатын уонна хайааһыны көрдөрөр тыллары араарар. Предмет аатын уонна хайааһынын көрдөрөр тыллар моделларын таһаарар, туттар.

Хайааһыҥҥа тугу гынар? хайыыр? диэн ыйытыыны туруорар.

Оҕо тыллар предмет аатын уонна хайааһыны көрдөрөллөрүн кэтээн көрөн быһаарарын ситиһии. Предмет аатын уонна хайааһыны көрдөрөр тыллар моделларын киллэрии. Хайааһыны көрдөрөр тылларга тугу гынар? хайыыр? диэн ыйытыылары туруортарыы.

Предмет аатын уонна хайааһыны көрдөрөр тыллар моделлара, предметнэй хартыыналар, ИКТ

Күннээҕи олоххо оҥорор хайааһыннарын ааттыыбыт. „Киһини үлэ киэргэтэр“

7.09


5

Предмет бэлиэтин көрдөрөр тыллар.

с.10-11


1

Предметтэри тэҥнээн кинилэр бэлиэлэрин быһаарыы. Хайдах? диэн ыйытыыны туруоруу. Предмет өҥүн, дьүһүнүн, быһыытын, кээмэйин көрдөрөр тыллары арыйыы.Тыллыры ыйытыы көмөтүнэн бөлөхтөргө араарыы.

Предмет бэлиэтин көрдөрөр тыллар моделларын таһаарар, туттар.

Саҥарар саҥатыгар предмет аатын, бэлиэтин, тугу гынарын көрдөрөр тыллары арааран истэр

Тыллар ситимнэспиттэрэ этии буоларын арыйыы. Этии киһи санаатын тириэрдэр суолталааҕын өйдөөһүн. Этии моделин оҥоруу. Уһун уонна кылгас сурааһыннары суруйуу.

Предмет бэлиэтин көрдөрөр тыллары буларга предметтэри тэҥнэтэн көрдөрүү. Предмет бэлиэтин көрдөрөр тылларга хайдах? диэн ыйытыыны туруоралларын ситиһии. Биир предмет хас да бэлиэлээх буоларын арыйыы.

Предмет бэлиэтин көрдөрөр тыллар моделларын киллэрэр, онно тирэҕирэн этии толкуйдатар.

Этии киһи санаатын тириэрдэр суолталааҕын өйдөтүү.Этиини моделынан суруйтарыы. Бэриллибит схеманан этии толкуйдатыы.

Оҕо бэйэтин санаатын сааһөылаан этиитин ситиһии. Суруйарга сөпкө олорорууну уонна тэтэрээти, уруучуканы сөпкө тутууну үөрэтии.

Предмет бэлиэтин көрдөрөр тыллар моделлара, предметнэй хартыыналар, ИКТ

Дьоммут, доҕотторбут саҥаларыгар предмет аатын, бэлиэтин, тугу гынарын көрдөрөр тыллары болҕойон истэбит






Телефонунан кэпсэтии культуратын билэбит, тутуһабыт..

8.09


6

Тылы сайыннарыы с.12

1

Этии тылтан турарын истэн, саҥаран быһаарар. Тыл иннигэр атын тылы туруорар ньыманы туттан этии хас тыллааҕын быһаарар. Этиини тылларга сөпкө араарбытын дакаастыыр.

Алларанан, үөһэнэн токурдаах иҥнэри көнө сурааһыннары суруйуу.

Тыл иннигэр атын тылы туруорар ньыманы туттан этии хас тыллааҕын дакаастыылларын ситиһии. Схеманан этии толкуйдаатыы.

Тыл моделлара, этии схемата, ИКТ

Дьиэ кэргэҥҥэ бары үлэлиибит.

9.09


7

Дорҕооннору истии с13

Аһаҕас уонна бүтэй дорҕооннор

с.14


1

Этии тылтан турарын истэн, саҥаран быһаарар. Тыл иннигэр атын тылы туруорар ньыманы туттан этии хас тыллааҕын быһаарар. Этиини тылларга сөпкө араарбытын дакаастыыр.

Алларанан, үөһэнэн токурдаах иҥнэри көнө сурааһыннары суруйуу.

Тыл иннигэр атын тылы туруорар ньыманы туттан этии хас тыллааҕын дакаастыылларын ситиһии. Схеманан этии толкуйдаатыы.

Тыл моделлара, этии схемата, ИКТ

Дьиэ кэргэҥҥэ бары үлэлиибит.

10.09


8

Ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох бүтэй дорҕооннор.

с. 15

1






1

Уонна диэн тыл предмет аатын бэлиэтин, тугу гынарын көрдөрбөт ураты тыл буоларын арыйар. Көмө тыл моделын билэр, туттар, этиигэ бэлиэтиир.

Буукуба элеменнэрин суруйуу.

Оҕо иннигэр проблема туруоран көмө тылы быһаартарыы. Көмө тыл моделын киллэртэрэр. Этиини схеманан суруйтарыы (тыл моделын 4 көрүҥүн туттан). Схеманан этии толкуйдатыы. „Тыл“ диэн тиэмэҕэ бэрэбиэркэни ыытыы (№1)

Тыл уонна көмө тыл моделлара, этии схемата, предметнэй хартыыналар,ИКТ

Доҕордуу буолуоҕуҥ.

11.09


9


Уһун уонна кылгас аһаҕас дорҕооннор.

с. 16

14.09



10

Дифтонг.

с.17

1

Ханнык баҕарар предмет ханнык эрэ матырыйаалтан оҥоһулларын курдук тыл дорҕоонтон турарын истэн, саҥаран быһаарар.

Тылы дорҕооҥҥо араарар.Тыл дорҕооннорун уочаратынан уһатан саҥаран быһаарар. Схемаҕа сөп түбэһэр этиини толкуйдуур. Оҥорбут этиитигэр тыл 4 моделын сөпкө туттар. Буукуба элеменнэрин суруйуу.

Тыл дорҕоонтон турарын өйдөтүү. Тыл дорҕооннорун уочаратынан уһатан саҥарар ньыманы үөрэтии.

Схемаҕа сөп түбэһэр этиини толкуйдатыы.

Тыл уонна көмө тыл моделлара, этии схемата, предметнэй хартыыналар,2-3 дорҕоонтон турар тыллар ойуулара, ИКТ

Саха норуотун төрүт дьарыга – уһаныы, булт, сүөһү иитиитэ, балыктааһын.

15.09



11

Сүһүөх.

с.18

1

Тылы сүһүөххэ араарар. Тыл хас сүһүөхтээҕин айаҕын хаста аппытынан кэтээн көрөн билэр. Аһаҕас уонна бүтэй дорҕооннору саҥаран көрөн араарарга үөрэнэр. Дорҕоон бэлиэтин билэр, туттар.Тыллар моделларын тэҥниир, дорҕооннорун уларытан саҥа тылы таһаарар. Буукуба элеменнэрин суруйуу.

Сүһүөх, аһаҕас, бүтэй дорҕоон диэн терминнэри билиһиннэрии. Тыл биир дорҕооно уларыйдаҕына саҥа тыл үөскүүрүн арыйтарыы. Тылы сөпкө сүһүөххэ араарыы үөрүйэҕин киллэрии.

Аһаҕас уонна бүтэй дорҕоон фишкалара, тыллар моделлара, “Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ.

Дифтонг саха тылын уратыта.

16.09



12


Хоһуласпыт бүтэй дорҕооннор.

с.19

1

Маас уонна мас диэн тыллары тэҥнээн көрөн хас дорҕоонноохторун, бүтэй уонна аһаҕас дорҕооннорун, суолталарын быһаарар. Уһун уонна кылгас аһаҕас дорҕооннор, дифтонг уратыларын кэтээн көрөн арыйар. Аһаҕас дорҕоон сүһүөҕү үөскэтэрин өйдүүр. Тылы дорҕоонунан ырытан фишканан суруйар, фишканан суруллубут схемаҕа тыл толкуйдуур. Аһаҕас дорҕоон буукубаларын суруйуу. Схемаҕа сөп түбэһэр этиини толкуйдуур.

Аһаҕас дорҕоон үс көрүҥүн билиһиннэрии. Аһаҕас дорҕоон сүһүөҕү үөскэтэрин өйдөтүү. Тылы дорҕоонунан ырыттаран фишканан суруйтарыы. Тыл суолтатыгар үлэ ыытыы.

Аһаҕас, бүтэй дорҕооннор уонна дифтонг фишкалара, тыллар моделлара, предметнэй хартыыналар,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Бодоруһа үөрэнэбит: мин истэбин, миигин истэллэр.

17.09



13


Ситиьиини бэрэбиэркэлээьин. С.66

1

Таба санарыы уонна суруйуу

Ситимнээх сана




18.09



14

15


Ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох бүтэй дорҕооннор.

с.20-22 Графическай диктант.

2

Хартыынанан тыллары ааттаан 11 хоһулаһар бүтэй дорҕоону билсэр. Хоһуласпыт бүтэй дорҕоон сүһүөххэ икки аҥы арахсарын өйдүүр, араарар. Тыллары тэҥнээн көрөн, ньиргиэрдээх, ньиргиэрэ суох бүтэй дорҕооннору араарар. Паараласпыт бүтэй дорҕооннору саҥаран , истэн араара үөрэнэр. Паараласпат 7 бүтэй дорҕоону билсэр. Ньиргиэрдээх бүтэй дорҕоон фишкатын бэлиэтиир. Фишканан тылы ырытан суруйар.

11 хоһулаһар, 8 хоһуласпат, 12 паараласпыт, 7 паараласпат, бүтэй дорҕооннору билиһиннэрии. Ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох бүтэй дорҕооннору кэтээн көрөн, паараласпыт дорҕооннору таһаартарыы. Тылы дорҕоонунан ырытыы үлэтин салгыы тэрийэн ыытыы. Тыл схематынан тутта үөрэтии. “Дорҕоон“ диэн тиэмэҕэ бэрэбиэркэлиир графическай диктаны суруйтарыы (№2)

Аһаҕас, ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох бүтэй дорҕооннор уонна дифтонг фишкалара, тыллар моделлара, предметнэй хартыыналар,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Бодоруһа үөрэнэбит: мин истэбин, миигин истэллэр.

21.09

22.09



16


Сананы сайыннарыы. Дьыл кэмнэрэ

1

Буукуба дорҕоон бэлиэтэ буоларын өйдүүр. [а],[ы],[о],[у] дорҕооннору буукубанан бэлиэтиир. Тылы саҥаран , истэн бу дорҕооннор миэстэлэрин быһаарар. Кылгас аһаҕас биир буукубанан, уһун аһаҕас икки буукубанан бэлиэтэнэрин арыйар. Тыллары тэҥнээн көрөн уһун аһаҕас, кылгас аһаҕас дорҕооннор уратыларын араарар. Бу дорҕооннору саҥарарга тыл хайдах балаһыанньаҕа баарын кэтээн көрөн кэлин аһаҕас дорҕооннор буолалларын быһаарар. Тыл ортотугар сүһүөх бүтэй дорҕоонтон саҕаланарын өйдүүр, тутуһар.Аһаҕас дорҕоон буукубаларын суруйуу.

Дорҕоон бэлиэтэ буукуба буоларын өйдөтүү. Аһаҕас дорҕоон буукубаларынан көрөн тыллары аахтарыы. Тылы дорҕоонунан ырытар үөрүйэҕи сайыннарыы. „Кэлин аһаҕас дорҕооннор“ диэн термини киллэрии.

Аһаҕас, бүтэй дорҕооннор уонна дифтонг фишкалара, кэлин аһаҕас дорҕоон букубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөрматырыйаал, предметнэй хартыыналар,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Биир сыаллаах-соруктаах тапсан бииргэ үѳрэнэргэ, үлэлииргэ эрчиллэбит.

23.09



Букубаар кэмэ

52 чаас

17

А, ы дор5оон буукубалара.

с.25

1

Буукуба дорҕоон бэлиэтэ буоларын өйдүүр. [а],[ы] дорҕооннору буукубанан бэлиэтиир. Тылы саҥаран, истэн бу дорҕооннор миэстэлэрин быһаарар. Кылгас аһаҕас биир буукубанан, уһун аһаҕас икки буукубанан бэлиэтэнэрин арыйар. Тыллары тэҥнээн көрөн уһун аһаҕас, кылгас аһаҕас дорҕооннор уратыларын араарар. Бу дорҕооннору саҥарарга тыл хайдах балаһыанньаҕа баарын кэтээн көрөн кэлин аһаҕас дорҕооннор буолалларын быһаарар. Тыл ортотугар сүһүөх бүтэй дорҕоонтон саҕаланарын өйдүүр, тутуһар. Аһаҕас дорҕоон буукубаларын суруйуу.

Дорҕоон бэлиэтэ буукуба буоларын өйдөтүү. Аһаҕас дорҕоон буукубаларынан көрөн тыллары аахтарыы. Тылы дорҕоонунан ырытар үөрүйэҕи сайыннарыы. „Кэлин аһаҕас дорҕооннор“ диэн термини киллэрии.

Аһаҕас, бүтэй дорҕооннор уонна дифтонг фишкалара, кэлин аһаҕас дорҕоон букубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал,предметтэр, предметнэй хартыыналар,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Биир сыаллаах-соруктаах тапсан бииргэ үѳрэнэргэ, үлэлииргэ эрчиллэбит.

24.09



18

У, о дор5оон буукубалара

с .26

1

Дор5ооннор буукубаларын билсэр. АЬа5ас дор5оон буукубаларын кытта холбоон аа5ар. Бутэй дор5оон фишкаларын буукубанан солбуйан тылы таЬаарар. Суруллубут этии тутулун билэр. Дор5ооннору санаран керен араар ньыманы туттан ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох бутэй дор5ооннору быЬаарар. Дор5ооннор буукубаларын суруйар.

Дор5ооннору сепке санарда уерэтии. Буукубаларын кердеруу, суруйтарыы. 1 уонна 2 суЬуехтээх тыллары, этиилэри аахтарыы. АЬа5ас дор5оон букубатын точканан бэлиэтээн тылы таба суЬуехтуур ньыманы уерэтии. Дор5ооннору санаран керен ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох бутэй дор5оону араарар ньыманы тутуннарыы. Моделынан туЬанан тыл ситимин таЬаарыы.

Фишкалар, дор5ооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун кердерер матырыйаал, тыл моделлара, тыллаах балаЬалар, предметнэй хартыыналар, ИКТ.


25.09



19

Ыа, уо дор5оон буукубалара

с.27

1

Илин, кэлин аЬа5ас дор5ооннор туЬунан билиилэригэр оло5уран, дифтоннары таЬаарыы, суруйуу. Тылга дифтону истэн уонна керен араарыы. Тыл схематыгар уерэппит буукубаларын суруйар. Тыл ортотугар суЬуех бутэй дор5оонтон са5аланарын ейдуур, тутуЬар. Дифтонг буукубаларын суруйуу.

Илин, кэлин аЬа5ас дор5ооннору санардан керен дифтоннары таЬаартарыы. Тылы суЬуеххэ сепке арааралларын ситиЬии. Дифтоннаах тыллары тэннээн кердеруу. АЬа5ас дор5оон буукубаларын суруйуу алгоритмын тутуЬуннарыы. Буукубалар элеменнэрин таба суруйууларын хонтуруоллааЬын.

АЬа5ас, бутэй дор5ооннор уонна дифтонг фишкалара, дифтоннар буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун кердерерматырыйаал, предметнэй хартыыналар, тэтэрээт, ИКТ.

Дьон тугу этэрин болҕойон, тулуйан истэргэ, дьон саҥарар кэмигэр быһа түспэт буоларга кыһаллабыт.

28.09



20

Ситиьиини бэрэбиэркэлээьин с.67

1

Таба санарыы уонна суруйуу.

Ситимнээх сана




29.09



21

[c] дорҕоон буукубата.

с.28

1

[c] дор5оону санарар уонна истэр. Фишканы керен септеех дор5оону туруорар, аа5ар. 2-3 дор5оонноох тыллар аЬа5ас дор5ооннорун бэлиэтиир. Тыллары сепке аа5ар.

Тыл буукубанан суруллуутун уонна дор5оонунан бэриллиитин тэннэтэн кердеруу. Билбэт тылларын суолтатын быЬаарыы.

Фишкалар, дор5ооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун кердерер матырыйаал, тыл моделлара, манитнай буукубалар, бутэй дор5ооннору наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, тэтэрээт, ИКТ.

Кэрэни кэрэхсиибит.

30.09



22

[л],[р] дорҕооннор буукубалара.

с.29

1

[л],[р] дорҕооннор буукубаларын билсэр. Аһаҕас дорҕоон буукубаларын кытта холбоон ааҕар. Бүтэй дорҕоон фишкаларын буукубанан солбуйан тылы таһаарар. Суруллубут этии тутулун билэр. [л],[р] дорҕооннору саҥаран көрөн араар ньыманы туттан ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох бүтэй дорҕооннору быһаарар. [л],[р] дорҕооннор буукубаларын суруйар. [р] дорҕоон хоһуласпатын билии.

[л],[р] дорҕооннору сөпкө саҥарда үөрэтии. [л],[р] буукубаларын көрдөрүү, суруйтарыы. 1 уонна 2 сүһүөхтээх тыллары, этиилэри аахтарыы.

Аһаҕас дорҕоон буукубатын точканан бэлиэтээн тылы таба сүһүөхтүүр ньыманы үөрэтии. [л],[р] дорҕооннору саҥаран көрөн ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох бүтэй дорҕооннору араарар ньыманы тутуннарыы. Моделынан туһанан тыл ситимин таһаарыы.

Фишкалар, [л],[р] дорҕооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, тыллаах балаһалар, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ, “Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ


1.10



23

[м], [н]дорҕооннор буукубалара.

с.30

1

Тылга хоһуласпыт бүтэй дорҕоон баарын сүһүөхтээн билэр ньыманы туттуу. Хоһуласпыт бүтэй дорҕоону сурукка икки буукубанан бэлиэтиир. [м],[н] дорҕооннор хоһулаһалларын, Ааҕыы алгоритмын тутуһар: 1. Тылга аһаҕас дорҕоон буукубатын точканан бэлиэтиир. 2. Дуганан сүһүөҕү бэлиэтиир. 3. Дуганан сирдэтэн тылы ааҕар. Анал аат өйдөбүлүн ылар, улахан буукубаттан сурулларын билэр.

Хоһуласпыт бүтэй дорҕоонноох тыллары сөпкө сүһүөхтэтэн фишканан, онтон буукубанан бэлиэтииргэ үөрэтии. Ааҕыы алгоритмын тутуһуннарыы. Тылы истэн суруйуу алгоритмын киллэрии: 1. Тылы саҥардан сүһүөх моделын оҥорторуу. 2.Сүһүөҕүнэн саҥаран тылы суруйтарыы. 3. Суруйбут тылга аһаҕас дорҕоон буукубатын туочуканан бэлиэтээн тылы бэрэбиэркэлэтии. 4. Суруйбут тылы дуганан сүһүөҕүн бэлиэтээн аахтарыы, буукубаларын бэрэбиэркэлэтии.

Анал аат туһунан өйдөбүлү биэрии.


Фишкалар, [м], [н], дорҕооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, , тыллаах балаһалар, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Өлүөнэ Сахабыт сирин улуу өрүһэ.

2.10



24

Хоһулаһар уонна хоһуласпат бүтэй дорҕооннор.

с.31

1

Тылга хоhулаhар уонна хоһуласпат бүтэй дорҕооннор баалларын сүһүөхтээн билэр ньыманы туттуу. Хоһуласпыт бүтэй дорҕоону сурукка икки буукубанан бэлиэтиир. [c],[м],[н],[л] дорҕооннор хоһулаһалларын, [р] дорҕоон хоһуласпатын билии. Ааҕыы алгоритмын тутуһар: 1. Тылга аһаҕас дорҕоон буукубатын точканан бэлиэтиир. 2. Дуганан сүһүөҕү бэлиэтиир. 3. Дуганан сирдэтэн тылы ааҕар.

Хоһуласпыт бүтэй дорҕоонноох тыллары сөпукө сүһүөхтэтэн фишканан, онтон буукубанан бэлиэтииргэ үөрэтии. Ааҕыы алгоритмын тутуһуннарыы. Тылы истэн суруйуу алгоритмын киллэрии: 1. Тылы саҥардан сүһүөх моделын оҥорторуу. 2.Сүһүөҕүнэн саҥаран тылы суруйтарыы. 3. Суруйбут тылга аһаҕас дорҕоон буукубатын туочуканан бэлиэтээн тылы бэрэбиэркэлэтии. 4. Суруйбут тылы дуганан сүһүөҕүн бэлиэтээн аахтарыы, буукубаларын бэрэбиэркэлэтии. 5. [р] дор5оон хоhуласпатын ейдетуу.

Фишкалар, [c],[м], [н],[л],[р] дорҕооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, , тыллаах балаһалар, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ


5.10



25

[б] дорҕооннор буукубата.

с.32

Бу алаас.

с.33

1

[б] дорҕоону саҥаран уонна истэн тэҥнээн көрүү. [б] дорҕоону аһаҕас дорҕооннору кытта холбоон сүһүөхтэри ааҕыы. Бу дорҕооннору ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох диэн араарыы. [б] дорҕоон хоһулаһаспатын билии. Тыллары, этиилэри сөпкө сөһүөхтээн ааҕыы. [б] дорҕоон буукубатын, 1-2 сүһүөхтээх тыллары суруйуу.

Паараласпыт бүтэй дорҕоон диэн өйдөбүлү киллэрии. [б] дорҕооннооох тыллары аахтарыы, суруйтарыы.[б] дорҕоону ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох диэн саҥаран көрөн араартарыы.

Фишкалар, [б] дорҕоон буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак , тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, “Букубаарга көмө матырыйаал“

тэтэрээт, ИКТ

Бодоруһа үөрэнэбит: мин истэбин, миигин истэллэр.

6.10


26

И, э,иэ

с.34

Ини-биилэр.

с.35

1

Буукуба дор5оон бэлиэтэ буоларын ейдуур, дор5ооннору буукубанан бэлиэтиир. Тылы санаран, истэн бу буукубалар миэстэлэрин быЬарар. Илин, кэлин аЬа5ас дор5ооннор туЬунан билиилэригэр оло5уран, дифтоннары таЬаарыы, суруйуу. Тылга дифтону истэн уонна керен араарыы. Тыл схематыгар уерэппит буукубаларын суруйар. Тыл ортотугар суЬуех бутэй дор5оонтон са5аланарын ейдуур, тутуЬар. Дифтонг буукубаларын суруйуу.

Идин, кэлин аЬа5ас дор5ооннору санардан керен дифтоннары таЬаартарыы. Тылы суЬуеххэ сепке арааралларын ситиЬии. Дифтоннаах тыллары тэннээн кердеруу. АЬа5ас дор5оон буукубаларын суруйуу алгоритмын тутЬуннарыы. Буукубалар элеменнэрин таба суруйууларын хонтуруоллааЬын.

АЬа5ас, бутэй дор5ооннор уонна дифтонг фишкалара, дифтоннар буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун кердерерматырыйаал, предметнэй хартыыналар, тэтэрээт, ИКТ.


7.10



27

Ситиьиини бэрэбиэркэлээьин с.68

1

Таба санарыы уонна суруйуу.

Ситимнээх сана




8.10



28

[т] дорҕоон буукубата.

с.36


1

[т] дорҕоону саҥаран уонна истэн тэҥнээн көрүү. [т],[тт] дорҕооннору аһаҕас дорҕооннору кытта холбоон сүһүөхтэри ааҕыы. [т] хоһулаһар диэн билэр. 2-3 дорҕоонноох тыллар аһаҕас дорҕооннорун бэлиэтээн, сүһүөххэ арааран ааҕар. Этиини сөпкө ааҕар. Туочуканы көрөн куолаһын намтатар. Сурукка тылы көһөрүү быраабылатын билэр. Анал аат туһунан билиилэрин кэҥэтэр. Олорор сирдэригэр баар анал ааттары дьонноруттан ыйыталаһан билэр. [т] дорҕоон буукубатын суруйар.

Тыл буукубанан суруллуутун уонна дорҕоонунан бэриллиитин тэҥнэтэн көрдөрүү. Билбэт тылларын суолтатын быһаарыы. Этии интонациятын тутуһарга үөрэтии. Сурукка тылы көһөрүү быраабылатын быһаарыы.

Фишкалар, [т],[тт] дорҕооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак , тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“

тэтэрээт, ИКТ

Кырдьаҕастан сүбэтин, эдэртэн эйэтин ыл.

9.10.



29

Эбэм таабырына. с.37

1

[т] дорҕоону саҥаран уонна истэн тэҥнээн көрүү. [т],[тт] дорҕооннору аһаҕас дорҕооннору кытта холбоон сүһүөхтэри ааҕыы. [т] хоһулаһар диэн билэр. 2-3 дорҕоонноох тыллар аһаҕас дорҕооннорун бэлиэтээн, сүһүөххэ арааран ааҕар. Этиини сөпкө ааҕар. Туочуканы көрөн куолаһын намтатар. Сурукка тылы көһөрүү быраабылатын билэр. Анал аат туһунан билиилэрин кэҥэтэр. Олорор сирдэригэр баар анал ааттары дьонноруттан ыйыталаһан билэр. [т] дорҕоон буукубатын суруйар.

Тыл буукубанан суруллуутун уонна дорҕоонунан бэриллиитин тэҥнэтэн көрдөрүү. Билбэт тылларын суолтатын быһаарыы. Этии интонациятын тутуһарга үөрэтии. Сурукка тылы көһөрүү быраабылатын быһаарыы.

Фишкалар, [т],[тт] дорҕооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак , тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“

тэтэрээт, ИКТ

Кырдьаҕастан сүбэтин, эдэртэн эйэтин ыл.

12.10



30


Ү, ɵ, үɵ

с.38


1

Буукуба дор5оон бэлиэтэ буоларын ейдуур, дор5ооннору буукубанан бэлиэтиир. Тылы санаран, истэн бу буукубалар миэстэлэрин быЬарар. Илин, кэлин аЬа5ас дор5ооннор туЬунан билиилэригэр оло5уран, дифтоннары таЬаарыы, суруйуу. Тылга дифтону истэн уонна керен араарыы. Тыл схематыгар уерэппит буукубаларын суруйар. Тыл ортотугар суЬуех бутэй дор5оонтон са5аланарын ейдуур, тутуЬар. Дифтонг буукубаларын суруйуу.

Илин, кэлин аЬа5ас дор5ооннору санардан керен дифтоннары таЬаартарыы. Тылы суЬуеххэ сепке арааралларын ситиЬии. Дифтоннаах тыллары тэннээн кердеруу. АЬа5ас дор5оон буукубаларын суруйуу алгоритмын тутЬуннарыы. Буукубалар элеменнэрин таба суруйууларын хонтуруоллааЬын.

АЬа5ас, бутэй дор5ооннор уонна дифтонг фишкалара, дифтоннар буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун кердерерматырыйаал, предметнэй хартыыналар, тэтэрээт, ИКТ.


13.10



31


Yɵрүү.

с.39

1

Буукуба дор5оон бэлиэтэ буоларын ейдуур, дор5ооннору буукубанан бэлиэтиир. Тылы санаран, истэн бу буукубалар миэстэлэрин быЬарар. Илин, кэлин аЬа5ас дор5ооннор туЬунан билиилэригэр оло5уран, дифтоннары таЬаарыы, суруйуу. Тылга дифтону истэн уонна керен араарыы. Тыл схематыгар уерэппит буукубаларын суруйар. Тыл ортотугар суЬуех бутэй дор5оонтон са5аланарын ейдуур, тутуЬар. Дифтонг буукубаларын суруйуу.

Илин, кэлин аЬа5ас дор5ооннору санардан керен дифтоннары таЬаартарыы. Тылы суЬуеххэ сепке арааралларын ситиЬии. Дифтоннаах тыллары тэннээн кердеруу. АЬа5ас дор5оон буукубаларын суруйуу алгоритмын тутЬуннарыы. Буукубалар элеменнэрин таба суруйууларын хонтуруоллааЬын.

АЬа5ас, бутэй дор5ооннор уонна дифтонг фишкалара, дифтоннар буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун кердерерматырыйаал, предметнэй хартыыналар, тэтэрээт, ИКТ.


14.10



32

33


[к] дорҕооннор буукубалара.

с.40-41

2

[к] дорҕоону саҥаран уонна истэн тэҥнээн көрүү. 2-3 дорҕоонноох тыллар аһаҕас дорҕооннорун бэлиэтээн, сүһүөххэ арааран ааҕар.Этиини сөпкө ааҕар. Тиэкиһи соппутуойу, туочуканы тутуһан ааҕар.[к] хоһулаһар диэн билэр. Учуутал ааҕарын өйдөөн истэр уонна ыйытыыларга хоруйдуур. Сахалыы ааттары билэр. Иккилии сүһүөхтээх тыллары таба суруйуу.

[к] дорҕоон ньиргиэрдээ5ин, ньиргиэрэ суо5ун моонньуларын туттан араарар ньыманы үөрэтии. Хоһуласпыт бүтэй дорҕоонноох тыллары сөпкө сүһүөххэ араартаран ааҕалларын, суруйалларын ситиһии. Күүһүрдүү этиигэ интонацияны тутуһуннарыы.

Фишкалар, [к], [кк] дорҕооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, , тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Сахам сирин улуустара

15.10

16.10



34

35

[х] дорҕооннор буукубалара.

с. 42-43

2

[х] дорҕоону саҥаран уонна истэн тэҥнээн көрүү. 2-3 дорҕоонноох тыллар аһаҕас дорҕооннорун бэлиэтээн, сүһүөххэ арааран ааҕар. [х] дорҕоону аһаҕас дорҕооннору кытта холбоон сүһүөхтэри ааҕыы. Бу дорҕоону ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох диэн араарар. [х] дорҕоон хоһулаһарын билэр. Этиини уста үөрэнэр.

[х] дорҕоону аһаҕас дорҕооннору кытта холбуу тутан сүһүөҕү

чуолкайдык аахтарыы. Тиэкис ис хоһоонун ырытыыга үлэлээһин. Оҕо бэйэтин санаатын этэрин көҕүлээһин. [х] дорҕоонунан бүтэр тылларга -ха диэн сыһыарыыны эптэххэ хоһулаһыы үөскүүрүн көрдөрүү, аахтарыы. Этиини суруйарга тыллары сүһүөҕүнэн суруйалларын ситиһии.

Фишкалар, [х],[хх] дорҕооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, , тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Кыыллар тустарынан кинигэтэ көрүөххэ, кыыллар ааттарын ааҕыахха.

19.10

20.10



36

Ситиьиини бэрэбиэркэлээьин с.69

1

Таба санарыы уонна суруйуу.

Ситимнээх сана




21.10



37

38

[д] дорҕооннор буукубалара. Хоһулаһар уонна хоһуласпат бүтэй дорҕооннор.

с.44-45

2

[д] дор5оону санарар уонна истэр. Фишканы керен септеех дор5оону туруорар, аа5ар. [д] хоЬуласпат диэн билэр. 2-3 дор5оонноох тыллар аЬа5ас дор5ооннорун бэлиэтээн, суЬуеххэ арааран аа5ар. Этиини сепке аа5ар. Туочуканы керен куолаЬын намтатар. Сурукка тылы кеЬеруу быраабылатын билэр. Анал аат туЬунан билиилэрин кэнэтэр. Олорор сирдэригэр баар анал ааттары дьонноруттан ыйыталаЬан билэр. [д] дор5оон буукубатын суруйар.

Тыл буукубанан суруллуутун уонна дорҕоонунан бэриллиитин тэҥнэтэн көрдөрүү. Билбэт тылларын суолтатын быһаарыы. Этии интонациятын тутуһарга үөрэтии. Сурукка тылы көһөрүү быраабылатын быһаарыы.

Фишкалар, дор5ооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун кердерер матырыйаал, тыл моделлара, манитнай буукубалар, бутэй дор5ооннору наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, тэтэрээт, ИКТ.


22.10

23.10



39

40

[й] дорҕоон буукубата.

с.46-47

2

[й] дорҕоон буукубатын билсэр. [й] дорҕоон ньиргиэрдээх, паараласпат дорҕоон буоларын саҥаран, истэн арыйар. [й] дорҕоонноох тыллары ааҕан баран, кини тыл иннигэр турбатын бэлиэтиир. Саппыйа диэн тыл улахан буукубаттан суруллубутуттан сиэттэрэн анал аат буоларын сабаҕалыыр. Тиэкиһи таба сүһүөхтээн ааҕар. Моделы көрөн тыл ситимин оҥорор. Этиини көрөн уста үөрэнэр.

[й] дорҕоон буукубатын биллэрии. [й] дорҕоон ньиргиэрдээҕин быһаартарыы. Сүһүөҕү аһаҕас дорҕоонунан бэрэбиэркэлиир ньыманы тутуннарыы. Тиэкистэн анал ааттары булларыы, дакаастатыы. Атын киһи ааҕарын болҕойон истэр буолууга үөрэтии. Тылы суруйууга сүһүөҕүнэн саҥаран суруйтарыы.

Фишкалар, [й] дорҕоон буукубатын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Бодоруһа үөрэнэбит: эйэҕэс майгылаах буолуохха.

26.10

27.10



41

42

[г] дорҕооннор буукубалара. Хоһулаһар уонна хоһуласпат бүтэй дорҕооннор

с. 48-49

2

[г] дор5оону санарар уонна истэр. 2-3 дор5оонноох тыллар аЬа5ас дор5ооннорун бэлиэтээн, суЬуеххэ арааран аа5ар. Этиини сепке аа5ар. ТиэкиЬи сопутуойу, туочуканы тутуЬан аа5ар. „г“ хоЬуласпат диэн билэр. Учуутал аа5арын ейдеен истэр уонна ыйытыыларга хорйдуур. Сахалыы ааттары билэр. Иккилии суЬуехтээх тыллары таба суруйуу.

[г] дор5оон ньиргиэрдээ5ин моонньуларын туттан араарар ньыманы уерэтии. Билбэт тылларын суолтатын быһаарыы. Этии интонациятын тутуһарга үөрэтии. Сурукка тылы көһөрүү быраабылатын быһаарыы.

Фишкалар, дор5ооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун кердерер матырыйаал, тыл моделлара, манитнай буукубалар, бутэй дор5ооннору наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, тэтэрээт, ИКТ.

Амма минньигэс дьэдьэнэ.

28.10

29.10



43

[п] дорҕоон буукубата.

с.50

1

[п], [пп] дор5ооннор буукубаларын билэр. хоЬулаЬар уонна хоЬуласпат бутэй дор5ооннору араарар. Ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох дор5ооннору араарар ньыманы туттар. Тыл хас суЬуехтэн турарын дакаастыыр. Тыллары сепке суЬуехтээн аа5ар. Уерэппит буукубаларын тылга холбоон суруйар.

[п], [пп] дор5ооннор буукубаларын тэннээн хоЬуласпытын, ньиргиэрдээ5ин араартарыы. Буукубалары суруйуу уонна холбооЬун алгоритмын быЬаарыы. ХоЬуласпыт бутэй дор5оонноох тыллары сепке суЬуеххэ арааран аа5алларын ситиЬии. О5о бэйэтин улэтин сыаналанарыгар уерэтии.

Фишкалар, тыл моделлара, манитнай буукубалар, бутэй дор5ооннору наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, тэтэрээт, ИКТ.

Бодоруһа үөрэнэбит: мин истэбин, миигин истэллэр.

30.10


Былаан туолуута:

Былаанынан: 43ч

Туолла:

2 чиэппэр (32 чаас)

44

[п] дорҕоон буукубата.

с.51

1

[п], [пп] дор5ооннор буукубаларын билэр. хоЬулаЬар уонна хоЬуласпат бутэй дор5ооннору араарар. Ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох дор5ооннору араарар ньыманы туттар. Тыл хас суЬуехтэн турарын дакаастыыр. Тыллары сепке суЬуехтээн аа5ар. Уерэппит буукубаларын тылга холбоон суруйар.

[п], [пп] дор5ооннор буукубаларын тэннээн хоЬуласпытын, ньиргиэрдээ5ин араартарыы. Буукубалары суруйуу уонна холбооЬун алгоритмын быЬаарыы. ХоЬуласпыт бутэй дор5оонноох тыллары сепке суЬуеххэ арааран аа5алларын ситиЬии. О5о бэйэтин улэтин сыаналанарыгар уерэтии.

Фишкалар, тыл моделлара, манитнай буукубалар, бутэй дор5ооннору наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, тэтэрээт, ИКТ.

Бодоруһа үөрэнэбит: мин истэбин, миигин истэллэр.

9.11



45

46

[5] дорҕоон буукубата.

с.53

2

[5] дорҕоону саҥаран уонна истэн тэҥнээн көрүү. 2-3 дорҕоонноох тыллар аһаҕас дорҕооннорун бэлиэтээн, сүһүөххэ арааран ааҕар. [5] дорҕоону аһаҕас дорҕооннору кытта холбоон сүһүөхтэри ааҕыы. Бу дорҕооннору ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох диэн араарар. [5] буукуба тыл ортотугар эрэ турарын билэр. Этиини уста үөрэнэр.

[5] дорҕоону аһаҕас дорҕооннору кытта холбуу тутан сүһүөҕү

чуолкайдык аахтарыы. Тиэкис ис хоһоонун ырытыыга үлэлээһин. Оҕо бэйэтин санаатын этэрин көҕүлээһин. Этиини суруйарга тыллары сүһүөҕүнэн суруйалларын ситиһии.

Фишкалар, [5] дорҕоон буукубатын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар,буукубалаах абак, , тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Авва

кумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Улуустар ааттара.

10.11

11.11



47

48

[ч] дорҕоон буукубата. Хоһулаһар уонна хоһуласпат бүтэй дорҕоон.

с.54-55

2

[ч], [чч] дор5ооннор буукубаларын билэр. ХоЬулаЬар уонна хоЬуласпат бутэй дор5ооннору араарар. Ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох дор5ооннору араарар ньыманы туттар. Тыл хас суЬуехтэн турарын дакаастыыр. Тыллары сепке суЬуехтээн аа5ар. Уерэппит буукубаларын тылга холбоон суруйар.

[ч], [чч] дор5ооннор буукубаларын тэннээн хоЬуласпытын, ньиргиэрдээ5ин араартарыы. Буукубалары суруйуу уонна холбооЬун алгоритмын быЬаарыы. ХоЬуласпыт бутэй дор5оонноох тыллары сепке суЬуеххэ арааран аа5алларын ситиЬии. О5о бэйэтин улэтин сыаналанарыгар уерэтии.

Фишкалар, тыл моделлара, манитнай буукубалар, бутэй дор5ооннору наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, тэтэрээт, ИКТ.

Уһун тымныы кыһыннаах Сахам сирэ.

12.11

13.11



49

50


[һ] дорҕоон буукубата. Хоһулаһар уонна хоһуласпат бүтэй дорҕоон.

с.56-57

2

[һ] дорҕоон ньиргиэрдээх, паарата суох, хоһуласпат бүтэй дорҕоон буоларын истэн. Кэтээн арыйар. Тыллары ааҕан [һ] дорҕоон тыл ортотугар эрэ турарын быһаарар. Үөрэппит моделларын көрөн тыл ситимин оҥорор. Элбэх сүһүөхтээх тыллары аһаҕас дорҕоонун булан, бэлиэтээн ааҕар ньыманы туттар. [һ] дорҕоонноох тыллары устар.

[һ] дорҕоон ньиогиэрдээх, паарата суох, хоһуласпат бүтэй дорҕоон буоларын арыйарыгар көмөлөһүү. Уратытыгар болҕомтону туһаайыы. Тылы таба сүһүөхтээн ааҕыыларын ситиһии. Тыллары сүһүөххэ араарар ньыманы туттан уһултарыы.

Фишкалар, [һ] дорҕоон буукубатын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ


Сахалар булчуттар.

16.11

17.11



51

Ситиьиини бэрэбиэркэлээьин с.70

1

Таба санарыы уонна суруйуу.

Ситимнээх сана




18.11



52

53

[дь] дорҕоон буукубата. Хоһулаһар уонна хоһуласпат бүтэй дорҕоон.

с. 58-59

2

[дь] дор5оон буукубатын билэр. ХоЬулаЬар уонна хоЬуласпат бутэй дор5ооннору араарар. Ньиргиэрдээх уонна ньиргиэрэ суох дор5ооннору араарар ньыманы туттар. Тыллары аа5ан [дь] дор5оон тыл кэннигэр турбат диэн тумуккэ кэлэр. Тыл хас суЬуехтэн турарын дакаастыыр. Тыллары сепке суЬуехтээн аа5ар. Уерэппит буукубаларын тылга холбоон суруйар.


[ҥ] дор5оон ньиргиэрдээх, хоЬулаЬар, паарата суох бутэй дор5оон буоларын быЬаарар. [ҥ] дор5оону [нь] дор5оону кытта тэннээн кинилэр уратыларыгар бол5омтотун уурар. [ҥ] дор5оон тыл ортотугар уонна кэннигэр турарын билэр. [ҥ] дор5оону сепке санарарга уерэнэр. Саха тылын бутэй дор5ооннорун наардыыр таблицанан бутэй дор5ооннор тустарынан билиитин чинэтэр. Сурукка [ҥ] дор5оон буукубатын тылга холбоон суруйар.

[дь] дор5оон буукубатын тэннээн хоЬуласпытын, ньиргиэрдээ5ин араартарыы. Буукубалары суруйуу уонна холбооЬун алгоритмын быЬаарыы. ХоЬуласпыт бутэй дор5оонноох тыллары сепке суЬуеххэ арааран аа5алларын ситиЬии. О5о бэйэтин улэтин сыаналанарыгар уерэтии.


[ҥ] дор5оон ньиргиэрдээх, хоЬулаьар, паарата суох буоларын быЬаартарыы. [ҥ] дор5оону [нь] дор5оону кытта тэннээн кинилэр уратыларын арыйтарыы. Этиини тылларга арааран, таба суЬуехтээн суруйарга эрчийии. Тылга [ҥ] дор5оон буукубата тыл ортотугар уонна кэннигэр турар тылларын суЬуехтээн, чуолкайдык санардан суруйтарыы. [ҥ] дор5оон хоЬулаЬыытыгар бол5омтону туЬаайыы.

Фишкалар, тыл моделлара, манитнай буукубалар, бутэй дор5ооннору наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, тэтэрээт, ИКТ.

Фишкалар, [ҥ] дорҕоон буукубатын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, тэтэрээт, ИКТ

Күн тахсыытын кэрэтин кэрэхсиэҕиҥ.

19.11

20.11



54

55

[ҥ] дорҕоон буукубата. Хоһулаһар уонна хоһуласпат бүтэй дорҕоон.

с.60-61

Тылынан диктант.

2





23.11

24.11



56

57

[нь] дорҕоон буукубата.

с.62-63

2

[нь] дорҕоон буукубатын билсэр. [нь] дорҕоон ньиргиэрдээх, паараласпат дорҕоон буоларын саҥаран, истэн арыйар. Тылга [нь] дорҕоон тыл иннигэр уонна ортотугар турарын бэлиэтиир. Тыллары ааҕан, суруллууларын көрөн, [нь] дорҕоон тыл иннигэр соҕотох, тыл ортотугар хоһулаһарын өйдүүр. Хоһуласпыт [нь] дорҕоону буукубанан бэлиэтии үөрэнэр. Атын хоһуласпыт бүтэй дорҕооннор суруллууларыттан уратылааҕын арыйар. [нь] дорҕоонноох тыллары ааҕыы уонна суруйуу.

[нь] дорҕоон буукубатын билиһиннэрии. Уратытыгар болҕомтону туһаайыы. Тылы таба сүһүөхтээн ааҕыыларын ситиһии. Тиэкиһи этиинэн аахтарыы. Кыһыҥҥы ыйдар ааттарын кытта билиһиннэрии. Буукубалары сөпкө холбооһуну көрдөрөн тыллары суруйтарыы.

Фишкалар, [нь] дорҕоон буукубатын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Ааҕар олус үчүгэй

25.11

26.11



58

Буукубаны дорҕоон арааһынан наардааһын. Саха алпаабыта. С64-65

1

Таблицанан сирдэтэн дорҕоон арааһын наардыыр. Аһаҕас дорҕоон үс арааһын, пааралаһар 6, паарата суох 7, хоһулаһар 11, хоһуласпат 8 бүтэй дорҕоон баарын, 4 киирии аһаҕас уонна 7 бүтэй дорҕоон, 2 дорҕоону биэрбэт буукубалар баалларын чуолкайдыыр. Ханнык буукубанан бэлиэтэнэллэрин чиҥэтэр.Саха алпаабытын билсэр. Хас биирдии буукуба туспа ааттааҕын, алпаабыкка чопчу миэстэлээҕин билэр. Алпаабыты өйгө үөрэтэр. Сэһэргэһэ үөрэнэр. Аахпытын бэйэтин тылынан кэпсиир, тугу ыарырҕаппытын ырытар, түмүк оҥостор. Учуутал этэр буукубатын улаханын уонна кыратын суруйар.

Оҕолор билиилэрин, сатабылларын кэтээн көрүү, бэрэбиэркэлээһин, туохха ыарырҕаталларын быһаарыы, инники үлэни торумнааһын.

Суруйуу, ааҕыы, сэһэргэһии суолталарын оҕолорго тириэрдии.

Буукубаны дорҕоон арааһынан наардыыр таблицата, саха алпаабыта, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Сэһэргэһэ үөрэнэбит.

27.11



59


Ситиьиини бэрэбиэркэлээьин с.70

Сананы сайыннарыы. Тѳрѳѳбүт дойдум – Саха сирэ

1

Таба санарыы уонна суруйуу.

Ситимнээх сана




30.11



60

61

[я],[ю],[е],[ё] буукубалар.

с.74-77

2

Киирии [я], [ю], [е],[ё] буукубалары билсэр, суруйар. [я], [ю], [е],[ё] буукубалар бүтэй дорҕоону сымнаталларын уонна тыл иннигэр, аһаҕас дорҕоон кэнниттэн икки дорҕоону бэлиэтииллэрин билэр. Ла-ля, ну-ню, мэ-ме, со-сё сүһүөхтэри дорҕоонунан ырытан фишканан сөпкө бэлиэтиир. Сымнаҕас бүтэй дорҕоону уонна кини бэлиэтин билэр. Икки дорҕоон биир буукубанан суруллар түбэлтэлэрин графическай суруллуулары көрөн арыйар. Бу буукубалар нууччалыы суруллар тылга эрэ баалларын өйдүүр уонна сахалыы суруллар тыллары кытта тэҥниир. [я], [ю], [е],[ё] буукубалары суруйар. Кинилэри тылга холбоон суруйар.

[я], [ю], [е],[ё] буукубалар бүтэй дорҕоону сымнаталларын уонна тыл иннигэр, аһаҕас дорҕоон кэнниттэн икки дорҕоону бэлиэтииллэрин быһаарыы. Ла-ля, ну-ню, мэ-ме, со-сё сүһүөхтэри дорҕоонунан ырыттаран , тэҥнэтэн фишканан суруйтарыы. Сымнаҕас бүтэй дорҕоону саҥардан арыйтарыы уонна кини бэлиэтин киллэрии. Икки дорҕоон биир буукубанан бэлиэтэнэрин графическай суруллуулары киллэрэн арыйтарыы. Нууччалыы суруллар тыллары суруйтарыы.

Фишкалар, сымнаҕас бүтэй дорҕоону бэлиэтиир фишка, [я],[ю],[е],[ё] буукубалар бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, тыллаах балаһалар, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Дьиэ кэргэн үтүө үгэстэрэ.

1.12

2.12



62

Паараласпыт [в],[ф] дорҕооннор буукубалара.

с.78

1

[в],[ф] дорҕооннору саҥаран, истэн тэҥнээн көрөр уонна уратыларын бэлиэтиир, араара үөрэнэр. Үөрэппит ньыматын туһанан [в] ньиргиэрдээх,[ф] ньиргиэрэ суох диэн быһаарар. Бу дорҕооннор ханнык аһаҕас дорҕооннор иннилэригэр туралларыттан көрөн сөпкө кытаанахтык уонна сымнаҕастык саҥаран ааҕар. Дорҕоон схематын көрөн буукубанан бэлиэтиир. [в], [ф] дорҕооннор улахан уонна кыра буукубаларын тэҥнээн көрөр, суруйар. Киирии тыллары сөпкө суруйар.

Паараласпыт [в],[ф] дорҕооннору билиһиннэрии. [в] ньиргиэрдээх, [ф] ньиргиэрэ суох диэн үөрэппит ньымаларын туттан араартарыы. [в],[ф] дорҕооннор ханнык аһаҕас дорҕооннор иннилэригэр туралларыгар болҕомтолорун туһаайыы уонна онтон сиэттэрэн сөпкө аахтарыы. Фишканан үлэни тэрийии. Киирии тыллары аһаҕас дор ҕооннорун булан сүһүөххэ араартаран аахтарыы. Тиэкиһи учуутал ааҕыытын тэҥҥэ сирдэтэн иһиилэрин ситиһии.

Атын киһи ааҕыытын болҕойон, тулуйан истэллэригэр үөрэтии. Оҕолор тиэкис ис хоһоонун өйдүүллэрин ыйытыы көмөтүнэн быһаарыы. Оҕо бэйэтин тылынан тиэкис ис хоһоонун кэпсиирин сэҥээрии. [в],[ф] дорҕооннор улахан уонна кыра буукубаларын киллэрии, тылга ситимнээн суруйтарыы.

Фишкалар, [в],[ф] дорҕооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Айылҕа дьиктитэ.

7.12



63

Паараласпыт [ж],[ш] дорҕооннор буукубалара.

с.79

1

[ж],[ш] дорҕооннору саҥаран, истэн тэҥнээн көрөр уонна уратыларын бэлиэтиир, араара үөрэнэр. Үөрэппит ньыматын туһанан [ж] ньиргиэрдээх,[ш] ньиргиэрэ суох диэн быһаарар. Аһаҕас дорҕооннору кытта холбоон сүһүөҕү ааҕар. Бу дорҕооннор куруутун кытаанахтар эбит диэн арыйар. [ж],[ш] дорҕооннору чуолкайдык саҥарар. Дорҕоон схематын көрөн буукубанан бэлиэтиир. [в], [ф] дорҕооннор улахан уонна кыра буукубаларын тэҥнээн көрөр, суруйар. Киирии тыллары сөпкө суруйар.

Паараласпыт [ж],[ш] дорҕооннору билиһиннэрии. [ж] ньиргиэрдээх, [ш] ньиргиэрэ суох диэн үөрэппит ньымаларын туттан араартарыы. [ж],[ш] дорҕооннор хаһан да сымнаҕастык этиллибэттэрин бэлиэтиир. [ж],[ш] дорҕооннору чуолкайдык саҥардыы. Фишканан үлэни тэрийии. Киирии тыллары аһаҕас дорҕооннорун булан сүһүөххэ араартаран аахтарыы. Тиэкиһи учуутал ааҕыытын тэҥҥэ сирдэтэн иһиилэрин ситиһии.

Атын киһи ааҕыытын болҕойон, тулуйан истэллэригэр үөрэтии. Оҕолор тиэкис ис хоһоонун өйдүүллэрин ыйытыы көмөтүнэн быһаарыы. Оҕо бэйэтин тылынан тиэкис ис хоһоонун кэпсиирин сэҥээрии. [в],[ф] дорҕооннор улахан уонна кыра буукубаларын киллэрии, тылга ситимнээн суруйтарыы.

Фишкалар, [ж],[ш] дорҕооннор буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Уоттан сэрэхтээх буолуохха.

9.12


64

[щ] дорҕоон уонна буукуба.

с. 80

1

[щ] дорҕоон киирии ньиргиэрэ суох бүтэй дорҕоон буоларын билсэр.Сүһүөхтэри ааҕан, [щ] дорҕоон сымнаҕас дорҕоон буолар диэн түимүккэ кэлэр. [щ] дорҕоону чуолкайдык саҥаран тыллары ааҕар. Тиэкиһи ааҕарыгар киирии тылларга охсууну тутуһар. Тиэкиһи ааҕан баран бэйэтин санаатын этэр. [щ] дорҕоон улахан уонна кыра буукубатын тэҥнээн көрөр, суруйар. Киирии тыллары сөпкө суруйар.

Киирии ньиргиэрэ суох сымнаҕас [щ] дорҕоону билиһиннэрии. [щ] дорҕоону чуолкайдык саҥаран тыллары сөпкө ааҕалларын ситиһии. Тыл схематыгар буукубаны туруортарыы. [щ] дорҕоону [ш] дорҕоону кытта тэҥнэтии, нууччалыы суруллар тылларга эрэ баарын өйдөтүү. Ааҕыы араас көрүҥүн туттуу. Этии саҕаланыытын уонна бүтүүтүн сөпкө интонациялаан, этиилэр икки ардыларыгар тохтобул оҥорон аахтарыы. Буукубалары, тыллары суруйуу алгоритмын быһаарыы уонна тутуһуннарыы

Фишкалар, [ш] дорҕоон буукубатын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Идэ барыта үчүгэй.

10.12


65

[ц] дорҕоон уонна буукуба.

с.81

1

[ц] дорҕоон киирии ньиргиэрэ суох бүтэй дорҕоон буоларын билсэр.Сүһүөхтэри ааҕан, [ц] дорҕоон кытаанах дорҕоон буолар диэн түимүккэ кэлэр. [ц] дорҕоону чуолкайдык саҥаран тыллары ааҕар. Тиэкиһи ааҕарыгар киирии тылларга охсууну тутуһар. [ц] дорҕоон улахан уонна кыра буукубатын тэҥнээн көрөр, суруйар. Киирии тыллары сөпкө суруйар..

Киирии ньиргиэрэ суох кытаанах [ц] дорҕоону билиһиннэрии. [ц] дорҕоону чуолкайдык саҥаран тыллары сөпкө ааҕалларын ситиһии. Тыл схематыгар буукубаны туруортарыы. [ц] дорҕоону [с] дорҕоону кытта тэҥнэтии, нууччалыы суруллар тылларга эрэ баарын өйдөтүү. Ааҕыы араас көрүҥүн туттуу. Этии саҕаланыытын уонна бүтүүтүн сөпкө интонациялаан, этиилэр икки ардыларыгар тохтобул оҥорон аахтарыы. Буукубалары, тыллары суруйуу алгоритмын быһаарыы уонна тутуһуннарыы

Фишкалар, [ц] дорҕоон буукубатын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Саха сиригэр циркэ баар.

11.12


66

[з] дорҕоон уонна буукуба.

с.82

1

[з] буукубаны билсэр уонна суруйар. [з] буукубаны дорбуукубаны дороон схематыгар бэлиэтээһин. [з] дорҕоон ньиргиэрдээх киирии дорҕоон буоларын билэр. Аһаҕас дорҕооннору кытта холбоон ааҕар. [з] дорҕоон кытаанахтык уонна сымнаҕастык этиллэрин сөпкө ааҕар. Охсуулаах сүһүөҕү билэр. Тылы, этиини, тиэкиһи ааҕар. [з] дорҕоон улахан уонна кыра буукубатын тэҥнээн көрөр, суруйар.

Киирии ньиргиэрдээх [з] дорҕоон буукубатын билиһиннэрии. [з] дорҕоон кытаанахтык уонна сымнаҕастык этиллэрин сөпкө саҥаран ааҕалларын ситиһии. Киирии тыллары суолталарын быһаарыы. Охсууну сөпкө туруоран ааҕалларын кэтээн көрөр, көннөттөрөр. Текиһи абзаһынан аахтарыы. Буукубалары, тыллары суруйуу алгоритмын быһаарыы уонна тутуһуннарыы.

Фишкалар, [з] дорҕоон буукубатын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Иллэҥ кэммин туһалаахтык атаарабын

14.12


67

Ь,Ъ буукубалар.

с. 83

Тест.

1

Тыллары истэн сымнаҕас бүтэй дорҕооннору булар уонна сымнатар бэлиэ наада диэн түмүккэ кэлэр. Ь буукуба дорҕоон буолбатын, бүтэй дорҕоону сымнатарын өйдүүр. Дорҕоонунан ырытыыга фишкатын ахсаана буукубатын ааҕар аҕыйаҕын быһаарар.

Ъ буукубатын съезд, подъезд диэн тылларга көрөр. Ь,ъ буукубалаах тыллары сөпкө саҥаран ааҕар. Ь,ъ буукубалары суруйар. Бүтэй дорҕоон сымнаҕаһын уонна кытаанаҕын ь,ъ буукубаларынан бэлиэтиир.

Сымнатар бэлиэлээх тыллары саҥардан сымнаҕас бүтэй дорҕооннору булларыы уонна сымнатар бэлиэ туттулларын арыйтарыы. Тыллары дорҕоонунан ырыттарыы. Дорҕоон уонна буукуба ахсааннарын тэҥнэтэн көрдөрүү, быһаартарыы. Ъ буукубатын съезд, подъезд диэн тылларынан билиһиннэрии. Ь,Ъ буукубалаах тыллары сөпкө саҥардан аахтарыы. Ь,ъ буукубалары суруйтарыы. Тылга бүтэй дорҕоон сымнаҕаһын уонна кытаанаҕын ь,ъ буукубаларынан бэлиэтэттэрии. „Киирии дорҕоон буукубалара“ диэн тиэмэҕэ бэрэбиэркэлиир тест ыытыы (№5).

Фишкалар, [ь],[ъ] буукубаларын бэчээтинэйин уонна суруллуутун көрдөрөр матырыйаал, тыл моделлара, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, тыллаах балаһалар, бүтэй дорҕоону наардыыр таблица, предметнэй хартыыналар, М.С.Авва

кумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Бодоруһа үөрэнэбит.

15.12


68

Ситиьиибин бэрэбиэркэлиибин с.84

1

Таблицанан сирдэтэн дорҕоон арааһын наардыыр. Аһаҕас дорҕоон үс арааһын, пааралаһар 6, паарата суох 7, хоһулаһар 11, хоһуласпат 8 бүтэй дорҕоон баарын, 4 киирии аһаҕас уонна 7 бүтэй дорҕоон, 2 дорҕоону биэрбэт буукубалар баалларын чуолкайдыыр. Ханнык буукубанан бэлиэтэнэллэрин чиҥэтэр.Саха алпаабытын билсэр. Хас биирдии буукуба туспа ааттааҕын, алпаабыкка чопчу миэстэлээҕин билэр. Алпаабыты өйгө үөрэтэр. Сэһэргэһэ үөрэнэр. Аахпытын бэйэтин тылынан кэпсиир, тугу ыарырҕаппытын ырытар, түмүк оҥостор. Учуутал этэр буукубатын улаханын уонна кыратын суруйар.

Буукубаары барар кэми түмүктээһин. Оҕолор билиилэрин, сатабылларын кэтээн көрүү, бэрэбиэркэлээһин, туохха ыарырҕаталларын быһаарыы, инники үлэни торумнааһын.

Суруйуу, ааҕыы, сэһэргэһии суолталарын оҕолорго тириэрдии.

Буукубаны дорҕоон арааһынан наардыыр таблицата, саха алпаабыта, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ

Сэһэргэһэ үөрэнэбит.

16.12


Букубаар кэннинээҕи кэм

7 чаас.

69

Алпаабыт. Сайа. Ыам ыйа. Куннук Уурастыырап. Кэ5э.

1

Тылын өһүн салгыы сайыннарар, элбэх саҥа тыллары билэр, этиини таба оҥорор, этиилэри ситимнээн чопчу санаатын этэр, толкуйдуу үөрэнэр. Сэһэргэһиигэ бэйэ бэйэҕэ убаастабыллаахтык сыһыаннаһар, болҕойон тулуйан истэр, ыйытыы биэрэр, этиллибити чопчулуур. Аһаҕас уонна бүтэй дорҕооннору араарар; буукубанан бэлиэтиир; тыллары, тыллар ситимнэрин уонна этиилэри суруйарыгар үөрэппит орфограммалары тутуһар; алҕаһа суох суруйар үөрүйэхтэрин сайыннарар. Түргэнник сүһүөхтээн уонна бүтүн тылларынан ааҕар. Улахан тиэкистэри уонна хоһооннору бэйэлэрэ ааҕа, аахпыттарын ис хоһоонунан ыйытыыларга эппиэттии, учуутал көмөтүнэн ситимнээн кэпсии үөрэнэр. Сүһүөхтээн ааҕыытын сыыйа бүтүн тылынан ааҕыыга көһөрөр. (20-25 тыл мүнүүтэҕэ)

Саҥарар саҥаҕа тыл культуратын тутуһуннарыы, бэйэ бэйэни кытта кэпсэтии үтүө сыһыанаах буолуутугар үөрэтии. Сурукка үөрэтиини уруок аайы 13-17 мүнүүтэ устата ыытыы. Үөрэппит орфограммалары хатылатыы, сурукка тутуһуннарыы. Диктант араас көрүҥүн киллэрии. Сөпкө кичэйэн

табатык ааҕалларын ситиһии. Ааҕыы араас көрүҥнэрин туттан, ааҕыыга интэриэһи үөскэтии. Тыл саппааһын байытыы. Этиини табатык оҥорорго, этиилэри ситимнээн чопчу санааны этэргэ, толкуйдатарга үөрэтии. Айымньы ис хоһоонун өйдөтүүгэ үлэ араас көрүҥүн тэрийии.

Фишкалар, магнитнай буукубалар, буукубалаах абак, тыллаах балаһалар, Буукубаны дорҕоон арааһынан наардыыр таблицата, саха алпаабыта, М.С.Аввакумов „Сурук-бичик“ кинигэтэ,“Букубаарга көмө матырыйаал“ тэтэрээт, ИКТ


Ыйытыыны сѳпкѳ биэрэбит, санаабытын үллэстэбит, истибиппитин уонна аахпыппытын сиһилии кэпсииргэ эрчиллэбит.

17.12


70

П. Тобуруокап. Хатын. М.Тимофеев. Куьун

1

18.12


71

С.Дадаскинов Кыстык хаар, кыыдамнаа, кылбаннаа! А.Бродников. Тонсо5ой.Эллэй. Таба. Дапсы. Хоту дойду туллуга. Алампа. Туллук-туллук до5оттор.

1

21.12


72

Е.Елексей. Оттоку олук алгыьа. С.Омоллоон. Билсибэтэх до5ордуулар.

1

22.12


73

Н.Якутскай. Кыьын кэлбит. Кырынаас

1

23.12


74

А.Дегтярев. Ыт о5ото уонна кырынаас. Истэн суруйуу

1

24.12


75

Ааҕыыны бэрэбиэркэлээһин

1

25.12


Былаан туолуута:

Былаанынан: 32ч

Туолла:

Былаан барыта туолуута:

Былаанынан: 75ч

Туолла:

Материально-техническое обеспечение учебного предмета

п/п

Материально-технические средства

Библиотечный фонд

1.

Учебно-методический комплект для начального звена в 1—4 классах якутской школы «Саха тыла» (Якутский язык (родной)):

  • Примерная образовательная программа начального общего образования по якутскому языку 1—4 классы;

  • Кронникова М.Ф. «Букубаар». / Кронникова М.Ф. «Букубаар» 1 кылааска үөрэнэр кинигэ; – Дьокуускай: Бичик, 2015.- 96 с.;

Саха тыла. / Колесова А.П. (Эльконин Д.Б. – Давыдов В.В. систиэмэтэ) – 2-с эбэн, уларытан таьаарыы. – Дьокуускай : Бичик, 2009. – 80с.

  • Рабочая тетерадь для 1 класса «Букубаарга суруллуулар»

Словари (толковый, орфографический, синонимов, антонимов, омонимов, фразеологизмов и т.д.)

Грамматические памятки.

Детские энциклопедии.

Художественные книги.

Материалы для расширения кругозора:

«Домашние животные»;

«О животном мире Якутии»;

«О природе Якутии»;

«Мы живем вместе (о народах Якутии)»;

«Сакральные места»;

«Чудеса природы»;

«Уважаемые люди»;

«Районы Республики Саха (Якутия)»;

«Якутск — столица Республики Саха (Якутия)».

Цифровые ресурсы обучения

2.

«Төрөөбүт тыл» биридимиэт УМК-н сыhыаннаах мультимедийнай, электроннай сыhыарыылара (үөрэх босуобуйалара)


Печатные пособия

3.

Алфавит якутского языка (настенная таблица).

Фишки букв, звуков, слогов.

Грамматические таблицы по основным разделам языка.

Наборы сюжетных (предметных) картинок в соответствии с тематикой, видов деятельности определенной в программе по якутскому языку (в том числе и в цифровой форме).


Экранно-звуковые пособия

4.

Аудиозаписи в соответствии с программой обучения по УМК предмета «Саха тыла» (Якутский язык (родной)) для 1—4 классов.

Видеофильмы, соответствующие тематике программы по якутскому языку.

Слайды (диапозитивы), соответствующие тематике программ по якутскому языку.

Игры и игрушки

5.

Настольные игры для развития речи.

Игровые комплекты для обучения сотрудничеству (якутские куклы, и т.д.).


Проверочные работы

Графическай диктант ( 09.10)

Тыллары дор5оон схематынан суруйуң

Чуораан, оонньуу, мутукча, хапкаан, аһыңа, килиэп, тоңсо5ой, балык, хоһоон, кырыа.



Тылынан диктант (04.12)

Уңа, хаңас, аан, ааңңа, сон, соңңо, Бу тииң. Хатың турар.Сон саңа.


Диктант «Киирии дор5оон»

Коля летчик буолуо. Юра а5ата командир. Яна учуутал буолуо. Москва герой куорат. Элбэх завод баар.


Диктант «Туун» (26.01)

Туун буолбут. Ый тыгар. Сулустар умайаллар. Арай кутуйах утуйбат. Кыраьа хаар тустэ. Ыраас хаарга куобах суурдэ.


Туттуллар литература:

- Кронникова М.Ф. « Букубаар». / Кронникова М.Ф. «Букубаар» 1 кылааска үөрэнэр кинигэ;– Дьокуускай: Бичик, 2017с.;


- Кронникова М.Ф. « Букубаарга суруллуулар». / Кронникова М.Ф. «Букубаарга суруллуулар“ 1 кылааска үлэ тэтэрээтэ;– Дьокуускай: Бичик, 2020с.



Скачать

Рекомендуем курсы ПК и ППК для учителей

Вебинар для учителей

Свидетельство об участии БЕСПЛАТНО!