Райкан Шүкүрбеков өмүр баяны

Тема:Райкан Шүкүрбеков.

Аткарган :Өсөрбек кызы Айгерим

Группа:Ми18

Өмүр баяны.

Райкан Шүкүрбеков 1913-жылы Кара-Буура районуна караштуу Ак-Чий айылында туулган.Ал 9-10 жашында ата-энесине айтпай,айылынан Олуя атага (азыркы Жамбыл шаарына )чейин жөө келип,ал жердеги мектеп-интернатына кирип,анда 1923-26-жылдары казак тилинде билим алган.Окуунун казак тилинде болушу Абайдын котормосундагы Пушкиндин,Куловдун чыгармалары менен эртерээк таанышууга мүмкүндүк түзгөн жана алар кийин анын чыгармачылык шыгынын ойгонушуна белгилүү даражада өбөлгө түзбөй койгон эмес.

1929- Фрунзе шаарындагы,ал учурдагы бирден бир маданий-агартуу иштерине кадрлар даярдоочу педагогикалык техникумга келип кирип,аны 1933-жылы ийгиликтүү бүтүрүп чыккан.Бул техникум К .Жантөшев,К.Маликов, М.Элебаев , Ж.Бөкөнбаев сыяктуу кыргыз профессионал жазма адабиятыбыздын улуу муундары сыяктуу эле Райкан Шүкүрбековдун да көркөм шыгын ойготкон адабий бешиги болгон .

Райкан Шүкүрбеков согуш жылдарында.

Улуу Атамекендик согуш жылдарында өз элинин патриот уулу катарында колуна курал кармап Мекенин баскынчылардан коргоду.Фронттон жарадар болуп элине кайткандан кийин театрда жана филармонияда иштеп,ошол жылдары “Кек”,”Менин айылым”, “Жашыл токой”, “Эки дос”, “Бир эшектин тарыхы”, “Каныкей” аттуу пьесаларды жазып,А.Грибоевдин “Акылдан азап” атактуу комедиясын кыргыз тилине которду.

Райкандын сатираларында жашоо тиричилик маселелери басымдуу оорунду ээлейт.Коомго,элге ак дили,ниети менен кызмат кылууну унуткан,коомдукменчикти өз кызыкчылыгы үчүн алдым-жуттумдук менен пайдаланган,дүйнөкор,бюрократ ,паракор жетекчилер,өткөн замандын терс жактарын али өз пайдасы үчүн пайдаланган эскичилдерди уйкум сөздүн өртүнө чалдыгышып,ар тараптуу мыскылга алынган.

“ Жинди суу “терме ыры.

• Райкандын бул термеси элдик терме ырлардан айырмаланып,конкреттүү мазмуунга,конкреттүү катышуучу каарманга ээ.Ал каарман жалпы,карыбы,аялбы же эркекпи “жинди суунун” туткунунда калган адам.Мындайынан алып караганда,ошол ички адамдын арактын айынан улам төмөндөп чөгүп отуруп,акыры “ит каппайт сени киши деп” психологиялык абалын,эл-журт,ага-туугандарынын ага жасаган мамилесин сүрөттө менен терме кадимкидей сюжетке ээ болуп турат.

• Көңүл бурганыңыздар үчүн чоң рахмат.