Разработка непрерывно-непосредственной образовательной деятельности на тему: Арганын хуулгаазын ыяжы

Кичээл: «Арганын хуулгаазын ыяжы»

Сорулгазы: Уругларны долгандыр турар амыдыралды медереп билиринге, оларнын чугаа домаан угаан медерелин сайзырадыр. Бойдуста болуп турар болуушкунарны эскерип билиринге, анаа ынак хумагалыг болурунга кижизидер

Херек чуулдер: Чуруктар (ыяштын ,чараа-чеченнин, адыгнын, каттарнын, аныяк ыяштын, ийи ангы оннуг карандаш хурен, кызыл).Презентацияны ажыглаар .

1.Ритуал приветствия:

Уругларнын эмоционалдыг напряжениезин оожургадып чидирер.Уруглар-биле башкынын аразында харылзааны тургузары.

Психолог: Уруглар долгандыр туруптаалынар.Кичээливистин эгезинде сос-биле эвес мага-бодувус- биле мендилежиилинер .Богун биске солун аалчы келген, ынчангаш силер тывызыкты тып корунерем.

Чазын хогледир

Чайын серидедир

Кузун чемгерер

Кыжын чылыдар (ыяш)

Шын-дыр, уруглар. Бо дээрге хуулгаазын ыяш .(теректин чуруун уругларга коргузер).Бо ыяш кайгамчык,хой чыл иштинде чурттаан, арганын хой ангы-ангы тоогузун билир. Корунер даан, ол саргарып куурарып калган ,чуге дизе, ону шагда-ла кым-д аа ажаавайн барган.Бо хуулгаазын ыяш бистин-биле кады ойнаар, оорениир,тывызыктажыыр, хуулгаазын ыяшты бистер каттап куштуг, шыырак апаар кылдыр дузалажыр бис. Силер бир даалганы шын кылырынарга-ла ыяжывыс ногаарарып дыка чараш аныяк ногаан ыяш апаар.

1-ги даалга: долгандыр тура делегейни бодунга чоок ап билиринге ооредиир.

Психолог: Карактарынар шыйыптынар уруглар. Аргада келген бис деп бодап алынар. Ишкээр хандыр киир тынгаш,оожум ундур тынаалынар. Ам карактарынарны ажыдыптынар.(арганын чуруун болгаш кушкаштарнын мыжырашкан уннун кыпсыр)

Психолог: -Арыга агаарлап чорааш чуну эскерип кордунер уруглар?

Дириг амыттаннар: дилги,бору,чараа-чечен ,пар,адыг.

Курт- кымыскаяк: ховаган,ээремчик,доос-кара.

Унуштер: чечектер,каттар,ыяштар,хадыннар.

Психолог: Ийе, арыывыста кандыг-даа унуштер, дириг амыттаннар бар, бистин арыывыс дыка бай байлак. Эр-хейлер,уруглар.

2-ги даалга: даап бодаарын болгаш кичээнгейин сайзырадыр.

Психолог: Бистин ыяжывыс адаанда кым чаштына бергенил ? тывызык салыптайн тып корунерем.( Чараа - чечен дугайында тывызыкты уругларга тыптырар, ыяш адаанда чаштынып чыдар чараа чеченин чуруун коргузер)

Азарганчыг хирезинде

Аргыыр даараар инелерлиг.
(Чараа-чечен)

Психолог: Чараа-чечен арыга чурттар, бичии-даа болза ажылчын, кыжын бичии кылдыр дурушкеш удуур, чимистер чииринег ынак.(чурукту оннедир)

Эр-хейлер,бистин ыяжывыс куш кирип турар уруглар.

3-ку даалга-иштики сагыш сеткилин сайзырадыр.

Психолог: Адыгларнын база бир оннуктери ыяштар болур. Адыгларнын чуруунче корээлинер, олар дыка хой болгаш ангы- ангы. Кайы адыг мунгаргайыл? Кайы адыг хоглугул? Уругларга (хоглуг, мунгаргай, хоонерни арын шырайын коргузер) .

4-ку даалга-Сула шимчээшкин.

«Шел медведь по лесу»

Шел медведь по лесу

Шел медведь по лесу

Нашел медведь принцессу

Давай с тобой попрыгаем, попрыгаем, попрыгаем,

Ножками потопаем ,потопаем, потопаем.

Ручками похлопаем, похлопаем, похлопаем.

Хвостиками помашем, помашем, помашем.

Опять попляшем,попляшем,попляшем.

5-ки даалга-дыннап билирин болгаш чугаа домаан сайзырадыр.

Психолог: Кандыг каттар билир силер? (кок-кат, кызыл-кат, малина, киш-кулаа).Каттар биске ажыктыг бе уруглар ,каттардан чуну кылырыл?( Варенье, сок-хандылар кылыр, аарый бээривиске биске кончуг дузалыг, чуруктарны коргузер).

6-гы даалга- Кичээнгейлиин сайзыраадыыр.

Психолог: Ам долгандыр туруптаалынар, мен силерге арыгда чуу болуп турарын адаар мен, силер мээн –биле чопшээрежиир болзунарза «ийе» деп соске холдарынар часкаар силер, «чок» деп соске буттарынар тепсээр силер уруглар.

Психолог: -Аргада хой ыяштар озуп турар бе?

(Уругларнын харыылары.)

Психолог: -Борулер долгандыр халчып,мяу,мяу деп алгырар бе ?

(Уругларнын харыылары)

Психолог: Бору улуур, диис мяу, мяу деп алгырар.

Психолог:-Ыяштан, ыяшче чааннар шурап турар бе?

(Уругларнын харыылары)

Психолог:-Койгуннар ангы хептерин кедип турар бе? (Куу, ак?)

( Уругларнын харыылары)

Психолог: Чер кара турда койгун куу оннуг турар ,кыжын ак хептиг боор.

Психолог: -Аргада каттар ,чечектер хой бе?

( уругларнын харыылары)

Психолог: -Чараа-чеченнер арыг иштинге идиктерлиг халыыр бе?

(уругларнын харыылары)

Психолог: -Арга бай байлак бе?

Эр-хейлер, ам бистин ыяжывяс куш кирип ногаарарып, чараш ,аныяк апарган.(чурукту уругларга коргузер).

Рефлексия:

_Уруглар, кичээливиске кым аалдап келгенил?

-Кичээливис солун болду бе?

Эр хейлер! Дыка-ла угааныг уруглар-дыр. Кичээлге ыглаан, могаттынган, мунгараан кижилер чок. Уруглар,бистин ыяжывыс куш кирип каттап база чараш,аныяк аппарган ,чуге дизе бистер ыяшка даалгаларны шын кууседип чараш кичээлдеп берген бис.Кичээлдээнинер дээш четтирдим уруглар.