Разработка урока по теме: Жаңа түрлердің түзілуі

Күні:

Сыныбы: 11 «А,Ә, Б»

№ 22

Сабақтың тақырыбы:

Жаңа түрлердің түзілуі

Сілтеме:

Оқулық 11 сынып биология ,ғаламтор htt//www.Google сайтынын. « Жаңа түрлердің түзілуі »

Жалпы мақсаты:

Жаңа түрлердің түзілуі жолдарын ашық және айқын айтып, еркін түрде ойларын, көркем сөйлей отырып, жеткізе алу Оқушыларға түрдің түзілу түрлерімен , түрдің критерийлері мен олардың ерекшеліктерін  түсінуге жағдай жасау.  

Міндеттері:

• -Ұжымдық жағдайда ақпаратты жоғары жылдамдықпен меңгеруді ұйымдастыру;

• -есте сақтау және зейінді жаттықтыратын тапсырмалар орындау;

• пәннің құндылықтарын сезінуге ықпал ету;

• - өз бетінше білім алуға үйрету, ең негізгіні бөліп алу, салыстыра білуге дағдыландыру;

• - өзін-өзі бақылау және бағалауға үйрету; өзін-өзі түзету біліктілігін дамыту

Оқу нәтижесі:

Жаңа түрлердің түзілуі жолдары анықталады, түрлі мәліметтермен пікірлерін ашық айтып еркін жеткізеді, жаңа тақырыпты өз бетімен меңгереді

Түйінді идеялар:

Түр критерийлері Морфологиялық, генетикалық, физиологиялық, биохимиялық т.б түрлері айқындалады.

Қосымша ескертпе

Жаттығулар:

Оқулықтағы 64-67 бет

26 – сурет салу

3. Жеке жұмыс орындау.

Оқуға арналған тапсырмалар:

Қосымша оқу үшін оқулықтағы 64-67 беттегі. Тақырыпқа сай ғаломтардан іздеу htt//www.Google сайтынан.

САБАҚ ЖҮРІСІ

1. кезең

1. кезең

Үй тапсырмасын сұрау

3 кезең. Мұғалімнің жаңа тақырыпқа кіріспе жасауы

4 кезең.

Стандарттық және өзгермелі жағдайларда

білімді қолдану үлгісін құру

5 кезең

Білімді өз бетінше қолдану

6 кезең

Түзету және рефлексия  

7 кезең

Қорытындылау

8 кезең

Үй тапсырмасы

Оқушылардың зейінін жинақтау: Көшбасшыға сөз беріледі Сабағымызды бастамас бұрын бірнеше смайликтерге қарап, көңіл-күйімізді көтеріп аламыз. (2 минут)

ООМ- орынға отырғызу матрицасы

1-тапсырма (10 минут)

1.Бейімделушіліктер қалай пайда болады?

2.Бүркеніш реңнің түрлерін ата?

3.Сақтандырғыш реңді мысалмен дәлелде

4.Қызықтырушы реңге мысал келтір

5.Өсімдіктердегі еліктеуші реңге мысал келтір?

6.Еліктеуші рең дегеніміз не?

7.Қауіп төндіруші дгеніміз не?

8.Бүркеніш рең дегеніміз не?

9.Жәндікқоректі өсімдіктердің белгілері?

10.Қырғауылдың қоразы қай реңге атады?

11. Атбас балық қай реңге жатады?

12.Дәуіт қай реңге жатады?

13.Орденді көбелек қай реңге жатады?

14.Ханқыз қоңызы?

15. Қарақоңыз қай реңге жатады?

2-тапсырма (5 минут) Эволюция нәтижесінде  жаңа түрлердің түзілуі мен  түрдің морфологиялық,физиологиялық, генетикалық, экологиялық  (критерийлері) өлшемдері  мен ерекшеліктері

Мәтінді оқу жылдамдығы: 1 бетке 3 мин. Мәтінді оқуға

(8 минут) беріледі.

Мәтінмен және тірек сөздермен жұмыс

Оқушылар мәтінмен өз бетінше жұмыс жасап, тірек сөздерді табады.  Мұғалімнің тірек сөздерімен сәйкес келген сөздердің маңыздылығы анықталып, тақтаға жазылады: Тірек сөздерді дәптерге жазуға 21 сөзге (2 минут 30 с) уақыт беріледі. (4 минут)

1.Түр.

2. Микроэволюция.

3. Популяция

4. Дарақтар.

5. Критерий (өлшем)

6. Морфологиялық өлшем

7. Ежелгі өлшем

8. Сыртқы құрылысы.

9. Егіз- түрлер

10. Физиологиялық өлшем

11. Биохимиялық

12. Генетикалық өлшем

13.Дербес түр

14. Хромосома саны

15. Жыныстық оқшаулану

16. Толық жүйеленген бірлік

17. Түраралық  будандастыру

18.Экологиялық өлшем

19.Түрлердің біркелкі таралу аймағы

20.Түрлердің аумаққа бытыраңқы  таралуы

21. .Өлшемдер жиынтығы .

Кілтті сөздер жабылады. Оқушылар тақтадағы барлық сөздерді естерінде сақтауы тиіс. Берілген уақыт аяқталысымен сөздерді жасырып қояды және оқушылар сол кеткен уақыт аралығындағыдай уақыт ішінде естеріне сөздерді түсіруі тиіс.

Осы аталған тірек сөздердің мағынасын ашу мақсатында оқушыларға сұрақтар қойылады.

Қарама-қарсы  сұрақтар: (8 минут)

1.Түр дегеніміз не? (түр-тірі ағзалар жүйесіндегі негізгі құрылымдық өлшем бірлігі)

2.Түр ұғымының негізін қалаған ғалым(К.Линней)    

3.Қазіргі заманғы түсінік бойынша түр дегеніміз

(Бұл сыртқы белгілері мен тіршілік әрекеттерінің үдерістері бойынша ұқсас ,біркелкі жағдайларға мұқтаж, белгілі аумақта топтасып-популяция түрінде мекендейтін және өзге түрлермен  будан түзбейтін дарақтардың тобы)

4.Түрге тағы да қалай анықтама беруге болады

(Бұл төрт өлшем бойынша  ұқсас дарақтар тобы) 

5.Түрдің  өлшемдерін атап айтыңдар

(морфологиялық, физиологиялық,генетикалық,экологиялық )

6.Морфологиялық өлшем дегеніміз не

(Бұл  тірі ағзалардың сыртқы және ішкі құрылыстарының ұқсастығы) 

7.Егіз – түрлер дегеніміз не

(Бұл сыртқы айырмашылықтары айқын білінбейтін жануарлар немесе өсімдіктердің мүлде дербес түрлері) 

8.Егіз түрлер қалай айқындалып, ажыратылады?

(Оған биохимиялық талдау мен физиологиялық шамаластығын салыстыруды қолдану арқылы ажыратады) 

9.Бүгінгі күні негізгі болып есептелетін түр өлшемі? (генетикалық) 

10.Адам түраралық будандастыруда қандай кедергілерді жеңді

( биологиялық кедергіні) 

11.Жануарлардың түр аралық будандарының ең басты ерекшелігінеде, мысал келтіріңіз

( ұрпақ бере алмауы) 

12.Түрдің таралу аймағына табиғи жағдайлар жиынтығы қамтылатын өлшем (экологиялықі)     

13.Түрлердің барлығы  өзінің таралу сапасы бойынша неше топқа бөлінеді

(2)

14.Кез келген түр табиғатта қалай өмір сүреді? (оқшауланған дарақтар түрінде)

15.Таралу аймағының  белгілі бөлігінде тіршілік ететін ,үнемі еркін шағылысатын бір түр дарақтарының тобы қалай аталады? (Популяция)

16.Түр иеленушілікті сенімді түрде  анықтау үшін қандай өлшемді алу керек? (өлшемдер жиынтығының  барлығын қолдану қажет)

Оқытылған тақырып бойынша тақырыптық сөздік қорды (ТСҚ) тексеру жүргізіледі.Сөз қысқартылмаған түрде, түсінікті етіп жазылады. шығарма түрінде жазуға рұхсат беріледі. Жазылған сөз 63 сөзден жоғары болу керек

(5 минут)

Тез және сапалы жұмыс жасаған, толық жауап берген оқушыларды мадақтау. Сабаққа қатысып отырған әр оқушыны назардан тыс қалдырмау. Барлық оқушыларды еңбегіне қарай бағалау. (2 минут)   

§17.Жаңа түрлердің түзілуі.  Оқу, мазмұндау. Қосымша материалдар жинақтау, ізденіс жұмыстары (1 минут)