Разробротка тарбие диогностика

Білекті бірді, білімді мыңды жығар

Категориясы: Тәрбие сағаты

Тақырыбы: «Білекті бірді, білімді мыңды жығар».
Мақсаты: оқушылардың математика, жаратылыстанудан алған білімдерін жинақтап, қорытынды жасау, ой - өрісін кеңейтіп есте сақтау қабілетін шыңдау, оларды шапшаңдыққа, ізденімпаздыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Қайырлы күн, қадірменді көрермендер. «Білекті бірді, білімді мыңды жығар» сайысына қош келдіңіздер. Бүгінгі сайыс топтық сайыс түрінде өтеді.
Математика сырлары, біздерді қызықтырады.
Ортаға «Алғырлар» мен «Тапқырлар» топтарын шақырамыз.
Шеберлікті, білімді, сараптап сіздер көріңіздер
Әділқазы алқасы, әділ баға беріңіздер – дей отырып білімге баға беретін қазылар алқасымен танысыңыздар.
Көңілді тапқыр, білгіштер, бар өнерін алдарына салады.
Кім білімді көп оқыған болса егер, бүгінгі күн жеңімпазы болады.

«Алғырлар»тобы:
Шақырып жарыстарға сан – салалы,
Алғырлар топ жарғалы жар салады.
Ту етіп достық пенен татулықты
Тапқырлар командасын қарсы алады.

«Тапқырлар» тобы:
Осындай алғыр достар кез – келгенде,
Жетсін – ау, жарыстарда жеңгенге не?
Қарсылас болғанменен құрбысыңдар,
Тілейміз ізгі тілек сендерге де.

I тур Бәйге.
1. Өсімдіктер неше класқа бөлінеді?
2. Қазақстанның неше экономикалық ауданы бар, атаңдар
3. Бір тәулікте неше сағат бар?
4. Сүтқоректілер класының аталу себебі.
5. Дүниежүзілік мұхиттарды атаңдар.
6. Төрт қойдың неше аяғы бар?
7. Алты құрлықты атаңдар.
8. Балықтың жүрегі неше қуысты.
9. Үстелде 3 стақан сүт бар. Алмас бір стақан сүтті ішіп қойды. Үстелде неше стақан бар?
10. 7 май шам жанып тұр, төртеуін сөндірсек, неше май шам қалады?
11. Бұрышты өлшейтін құрал.
12. Адам ағзасында неше литр қан бар?

II тур «Ойымды жалғастыр».
1. Жеті жұрттың тілін біл........... жеті түрлі білім іл.
2. Екі жақсы қас болмас............. екі жаман дос болмас.
3. Досыңды үш күн сынама,....... үш жыл сына.
4. Бір елі ауызға -......... екі елі қақпақ.
5. Жүз сомың болғанша,......... жүз досың болсын.
6. Отыз тістен шыққан сөз,......... отыз елге тарайды.
7. Білгенің бір тоғыз,......... білмегенің тоқсан тоғыз.
8. Бір кісі қазған құдықтан,.......... мың кісі су ішеді.

III тур «Полиглот» /Жұмбақтың шешуін қазақ ж/е орыс тілдерінде айту/.
1. Қалқиып екі құлағы, елеңдеп қорқып тұрады./қоян/
Оңға оқы сол санмын, солға оқы сол санмын,
2. Бес әріптен тұрамын, айтшы, мен қай санмын. /қырық/
3. Кіп – кішкентай екі көзі, қалай көреді өзі?
Қолы екеу, ұзын мұрны, сол мұрнымен тамақ тауып жүреді?/піл/.
4. 2 аяқпен кезек – кезек тебеді, ол тынымсыз домалап, зыр жүгіре береді./доп/.
5. От басында құмған, екі көзін жұмған./мысық/.
6. Бір қораға қамалғандар, жану үшін жаралғандар./сіріңке/.
7. Бар екен үш қанатым ұшып кетпес, егін сап жұрт қатарлы кәсіп етпес.
Өзінің мекенімен шығып кетсе, тіршілік көремін деп үміт етпес./балық/.
8. Жүз мүйізі бар, үстінде кигізі бар.

IV тур Үй тапсырмасы: Ән шашу.

V. тур «Тірі сұрақ»
1. 11 түйе, 5 жылқы,
2 сиыр, 5 ешкі,
2 қоян, 3 түлкі,
Таба алмасаң, бол күлкі.

2. Тал басында тізіліп,
10 жапырақ тұр еді,
жел соқты да, үзіліп, ұшып кетті біреуі.
Ізінше оның жұлынып түсті тағы 5 – уі,
тұр әлі де ілініп жапырақтың нешеуі.

3. Ағаш басында 7 шымшық отыр еді, оған тағы да 5 – уі қосылды. Бір кезде ұры мысық бұқпантайлап кеп біреуін ұстап алды. Сонда қанша шымшық қалды?/ағаш басында шымшық қалған жоқ, себебі қалғандары ұшып кетті/.
Су құйып ем астауға, 3 қаз ұшты аспанға. 3 қасқалдақ, бірқазан, 2 үйрек, 1 көксерке, 1 сазан, 1 қарға, қосылады кеп бұларға. Айт неше құс ұшып жүр, неге екенін түсіндір?/10/.
4. Тауықтың біреуі, 5 балапан шығарды. Көптен күтіп жүр еді, інім қатты қуанды. 10 жұмыртқа бастырған, ккүте – күте шаршады, тауықтың астында, жатыр әлі қаншауы./5/.

VI тур Жұмбақ – сурет. Жануарлардың атын табу
Үшін әрбір суреттер мен кішкене дөңгелекшелерді пайдалану керек. Егер суретті дұрыс түсініп, кішкене дөңгелекшелерге әріптерді орынды толтырса, онда жұмбақталған жануарлардың атын білетін боларсыңдар./екі тоқа үлестірмелі қағаз таратылады/. Екі топ тапсырманы орындағанша көрермендер жұмбақ шешеді.
1. Тұмсығымен ояды, ұя салып қояды.
Айтыңдаршы, балалар, бұл қандай құс болады?/тоқылдақ/
2. Көктемде құстар қайтқанда, ең алдымен келетін.
Өзіміз күтіп алатын, ұя жасап беретін.
Бұл қандай құс балалар?/қараторғай/.
3. Ақ сарайын талқандап, шықты біреу талдаңдап./балапан/.
4. Ауылда, қалада мекені, жолаушы жүрсек шығарып салады
Алдыңнан шығады, жаныңды еркелетеді./қарлығаш/.
5. Көңілдің көркі сәні екен, ұшқанда сазды ән екен.
Айқындар оны байқаған, адамдар қорғап сақтаған. Бұл қандай құс?/Аққу/.
6. Маң – маң басқан жүрісі, барлық құстың ірісі.
Қашқанда құстай ұшпайды, қуғанын бірақ ұстайды./түйеқұс/.

VII.»Кім жылдам» ойыны.
Балалар, сендер балық аулауға шықты делік. Қармақтың орнына қысқыш беремін. Сендер белгілі уақытта балықтың суреттерін алып, қысқышпен қысып, шелекке саласыңдар.
Сонымен сайысымыз аяқталды, келесі сөзді әділ қазылар алқасына береміз.

Тақырыбы:«Білгірлер сайысы»
Мақсаты: алған білімдерін саралай отырып, оқушылардың қазақ тілін оқуға деген қызығушылықтарын арттыру;
- Туған тілдің қадірін білу, сол жолда аз еңбек, ерлік істемейтінін ұғындыру;
- Оқушыларды өз халқын, тілін, туған жерін сүюге, бағалап мақтан етуге тәрбиелеу;
- Көрнекілігі: Тіл туралы қанатты сөздер, мақал – мәтелдер
- «Сөзі жоғалған жұрттың өзі де жоғалады» (А. Байтұрсынов)
- «Ақыл көркі - көңіл, тілдің көркі - сөз» (Мақал)
- «Анамыздың ақ сүтімен бойымызға дарыған тілімізді ұмытпау - бүкіл ата - бабамызды, тарихымызды ұмытпау» (Б. Момышұлы)
Қайырлы күн құрметті көрермендер, ұстаздар! Бүгінгі өткелі тұрған « Білгірлер» атты сайысқа қош келдіңіздер! Сіздердің алдарыңызда екі топтан құралған командалар олар: «Жас қыран», «Жас талап»
Мұғалім: Ана тілі қазағымның қаймағы,
Тілің сенің өміріңнің айғағы.
Бүгін міне, сайысқа тіл туралы,
Білгірлері 6 кластың шығады.
Біздің топ: «Жас Қыран» тобы
Біздің ұранымыз: «Тіл - ұлттың жаны»
Біздің өлеңіміз:
Ана тілің арың бұл
Ұятың боп тұр бетте
Өзге тілдің бәрін біл,
Өз тіліңді құрметте.
Біздің топ: «Жас талап»
Біздің ұранымыз: «Сүйемін туған тілді – қазақ тілін»
Біздің өлеңіміз:
Тіліміздің бұлағы,
Тірліктің ел жүрегі,
Ана тілін сүйемін,
Отан үшін күйемін.
Тақтада «ҚАЗАҚ ТІЛІ» деген жазу бар. Әр топ кезектесіп, бір - бірден әріп таңдайды. Әр әріптің ар жағында тақырыптар белгіленген. Әр тақырыпқа бес сұрақ немесе тапсырма беріледі.
(Әр дұрыс жауапқа 10 ұпай беріледі. Жауап нақты, толық болу керек және ойланып топпен ақылдасуға болады.)
Қ. Қазақ тілі
1. көп тілді білетін адам кім? (полиглот)
2. «ҚР мемлекеттік тілі - қазақ тілі» - деп Ата Заңның нешінші бабында жазылған. (4 бап)
3. Дауысты дыбыстар қалай бөлінеді? (жуан, жіңішке, ашық, қысаң, еріндік, езулік)
4. сөз таптарын атап бер (зат есім, сын есім, сан есім, есімдік, етістік, үстеу, шылау, одағай, еліктеу сөздер)
5. қазақ тілінде неше жалғау бар екенін атап бер (4 - көптік, септік, тәулік, жіктік)
А. Қазақ әдебиеті
1. Ыбырай Алтынсарин туралы не білесіңдер (монолог)
2. А. Құнанбаев туралы не білесіңдер? (хр. Таблица бойынша)
3. А. Құнанбаевтың «Ғылым таппай мақтанба» өлеңін жатқа айт.
4. 5 дос пен 5 дұшпанды ата.
5. Шоқан Уалихановтың шын атын кім (Мұхамедханафия)
З. Қазақстан тарихы.
1. Ата Заң қашан қабылданды? (1995 жылы 30 тамызда)
2. Тәуелсіздік күні қашан тойланады? (16 желтоқсанда)
3. Қазақстанның бұрынғы 2 астанасы туралы айтып бер (Орынбор, Қызылорда)
4. Қазақстанда қандай ұлттар мекендейді? (қазақ, орыс, ұйғыр, неміс....)
5. «Алтын адам» Қайдан табылды (Есік обасынан (қорған))
А. География.
1. Қазақстанның ең биік тауы (Хантәңірі 6646 метр)
2. Қазақстан қанша мемлекетпен шеттеседі (5 - Ресей, Қытай, Өзбек, Қырғызстан, Түркменстан)
3. Ең үлкен көл (Каспий)
4. Қазақстанда қанша облыс бар (14)
5. Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларын ата(көмір, тұз, алтын, хром)
Қ. Халық ауыз әдебиеті.
1. Мақал мен мәтелдің айырмашылығы неде?(мақал2 - 3сөйлемнен тұрады, мәтел қысқа болады)
2. Еңбек туралы мақал - мәтел айт.
3. Достық туралы мақал - мәтел айт.
4. Жаңылтпаш айт.
5. Ертегілер қалай бөлінеді(қиял ғажайып, жан - жануарлар туралы, тұрмыс - салт)
Т. Қасиетті сан
1. Қазақ халқының қасиетті сандарын ата(3, 7, 9, 40)
2. Үш Бәйтеректі ата. (Ілияс Жансүгіров, Бейімбет Майлин, Сәкен Сайфуллин)
3. Үш арсызды ата
4. Бес арысты ата
(Ахмет Байтұрсынов, Міржақып Дулатып, Мағжан Жұмабаев, Шәкәрім Құдайбердіұлы, Жүсіпбеп Аймауытов)
5. «Жеті атаңды» білесің бе?
І. Сен білесің бе?
1. Қазақтың атақты палуаны кім?(Қажымұқан)
2. Сөз тіркесі, сөйлемді зерттейтін ғылым?(синтаксис)
3. Шыңғыстауда(Семейде) қандай атақты адамдар туған?
4. Айша бибі кесенесі қайда орналасқан?(Таразда)(Абай, Шәкәрім, Мұхтар )
5. Абайдың мұражайы қайда орналасқан?(Жидебайда)
Л. Полиглот
(Жұмбақтың шешуін сайыскерлер шешіп, оны қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде айтады)
1. Асқар тауда, қара орман. (шаш - волосы -)
2. Қимылдаса қос шебер, қыруар - қыруар іс өнер. (қол - рука -)
3. Судан шығады, судан қорқады. (Тұз - соль -)
4. Жүзіне салсаң көзіңді көрсетеді өзіңді. (айна - зеркало -)
5. бетін адам ашады - білім нұрын шашады. (кітап - книга -)
І. Мақалдарды жалғастыру.
1. Туған жердің қадірін (шетте жүрсең білесің)
2. Жердің сәні егін (ердің сәні білім)
3. Білімдінің сөзі жібектей (білімсіздің сөзі білектей)
4. Білім ауысады (ырыс жұғысады)
5. Басқа тілдің бәрін біл (өз тіліңді құрметте)
Жекпе жек (капитандар сайысы)
І топтың капитанына 10 сұрақ
1. Атақты қазақ суретшісі кім? (Әбілхан Қастеев)
2. Теңге қашан айналымға енді? (1993 ж.)
3. «Ау, қызғыш құс» кімнің өлеңі? (Махамбеттің)
4. Орхон - Енисей жазбаларын алғаш оқыған кім? (Радлов)
5. Қазақтың музыкалық аспаптарын ата (домбыра, қобыз,...)
6. Қазақстанның бұрынғы астаналарын атап бер. (Орынбор, Қызылорда, Алматы, Астана)
7. Абайдың неше қара сөзі бар? (45+1)
8. Әнұранның авторларын тап бер. (Ж. Нәжмединов, Н. Назарбаев)
9. Қазақтың актерлерін атап бер. (Шәкен Айманов, Кәукен Кенжетаев, Асанәлі Ашимов)
10. Сен неше жастасың?
11. ІІ топтың капитанына 10 сұрақ
1. Тұңғыш қазақ ғарышкері кім? (Тоқтар Әубәкіров)
2. Қазақстан Тәуелсіздігін қай уақытта алды? (1991 ж.)
3. «Ескендір кімнің поэмасы? (А. Қ.)»
4. Орхон - Енисей жазбаларын қайдан тапты? (Моңғолиядан)
5. Асан Қайғы қай ғасырда өмір сүрген? (ХҮ)
6. «Бәйтеректің биіктігі неше метр?» (97)
7. Абайдың неше баласы болған? (7 ұл3 қыз)
8. Елтаңбаның авторлары кім? (Шота Аман Уалихан, Мәлібек Жандарбекұлы)
9. Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы қайда туған? (Баянауыл ауданында)
10. Мектеп директордың аты жөні кім? (К. А. М.)
Қорытындылау
(Жеңімпаз топ анықталып марапатталады.)
«Тіл – ата - баба аманаты. Ғасырдан ғасырға, ұрпақтан ұрпаққа ұласқан, бабадан балаға жалғасқан ұлы мұралардың ұлысы алдымен әр ұлттың тілі ғой. Ендеше ата - баба мұрасын жалғастыру, оның мәртебесін көтеру - мына баршамыздың міндетіміз, парызымыз.
О, адамдар, қадіріне жетіңдер!
Ана тілің - анаң. Сыйлап өтіңдер!
Туған тілін танымаған көрсоққыр,
Болып өтер ертең мәңгі өкінер.
«Анамыздың ақ сүтімен бойымызға дарыған тілімізді ұмыту - бүкіл ата - бабамыздың тарихын ұмыту»,- деген Бауыржан Момышұлы атамыз.
Ана тілін құрметтеп, сүйе білейік. Бүгінгі ұрпақ ана тіліне жетік, білімді, мәдениетті болуы шарт. Осымен бүгінгі кластан тыс шарамыз осымен аяқталды. Көріскенше күн жақсы.

1-билет.
1.Қазақстанның зкономикалық географиялық жағдайы,тереторясы,шекарасы.
2.Қазақстанның өнеркәсіп құрлымы.
3.Қазақстанның ұлттық құрамы туралы диограмма салу.
2-билет.
1.Қазақстан халық шаруашылығының құрамы мен құрлымы.
2.Табиғат байлықтары және оны тиімді пайдалану.
3.кескін картаға бір отынды аймаққа сипаттама беру.
3-билет.
1.Қара метталлургия.
2.Қазақстанның халқы,еңбек қоры.
3.кескін картаға толық және орташа циклді кәсіпорынды салу.
4-билет.
1.Отын энергетика кешені.
2.Орталық Қазақстан өнеркәсібі және ішкі айырмашылығы.
3.қара метал-я кешенінің орыналасу факторын анықта.
5-билет.
1.Қазақстанның табиғат жағдайлары мен қорлары.
2.АӨК құрамы мен маңызы.
3.картадан ірі кен орындарын көрсет.
6-билет.
1.Қазақстанның экономикалық географиялық жағдайы.
2.Солтүстік Қазақстанның ауыл шаруашылығы.
3.аса ірі электр станциясын көрсет.
7-билет.
1.Отын энергетика кешені.
2.Экономикалық аудандастыру, экономикалық аудандардың маңызы.
3.кескін картаға ірі темір жол магистрльін түсір.
8-билет.
1.Қазақстанның геосаясаты.
2.Машина жасау кешені.
3.кескін картаға ірі машина жасау орталықтарын түсір.
9-билет.
1.Қазақстан территориясынының әкімшілік-аймақтық құрлысы.
2.түсті металлургия кешені.
3.Б Қ экон ауданының бір өнеркәсіп торабына сипатамма.
10-билет.
1.Түсті металлургия.
2.Құбыр көлігі географиясы.
3.экономикалық терминдер.
11-билет.
1.Әлеуметтік инфрақұрлым салалары.
2.Көлік кешенінің дамуы.
3.О Қ экон ауданынң бір өнеркәсіп торабына сипаттамма.
12-билет.
1.Химия кешені.
2.Шығыс Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылық географиясы.
3.химия өнеркәсібінің басқа өнеркәсіп саласы мен байланысы.
13-билет
1.Құрлыс материалдар өнеркәсібі.
2.С Қ экон ауданының шаруашылық географиясы.
3.өнеркәсіп экологиясы.

14-билет.
1.Тамақ өнеркәсібі.
2.Б Қ экон ауданының негізгі өнеркәсіп тораптары.
3.кескін картаға қара және түсті металл кен орындарын түсіру.
15-билет.
1.Жеңіл өнеркәсіп.
2.Батыс Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылық географиясы.
3.кескін картаға маңызды автомобиль жолын түсір.
16-билет.
1.Астана-Қазақстан Республикасының астанасы.
2.Батыс Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылық географиясы.
3.кескін картаға су көлігін түсір.
17-билет.
1.Солтүстік Қазақстан өнеркәсібінің негізгі саласы,ауыл шаруа-қ гео-сы.
2.Инфрақұрлымдық кешен.
3.кескін картаға құбыр көлігін түсір.
18-билет.
1.Қазіргі Қазақстанның экономикалық әулеттілігі.
2.Ағаш өнеркәсібі.
3.кекін картаға ірі ЖЭС түсір.
19-билет.
1.Темір жол көлігі.
2.Орталық Қазақстан экономикалық ауданының шаруашылық географиясы.
3.Қазақстанның ірі қалалары
20-билет.
1.Қазақстанның әлеуметтік және экономикалық дамуы.
2.Әуе және су,құбыр көлігі.
3.кескін картаға бір көлік магистралын түсіру.
21-билет.
1.Сыртқы экономикалық байланыстар.
2.Ауыл шаруашылығы және айналадағы орта.
3.ауыл шаруа-на пайдаланатын жерлердің диограммасын салу.
22-билет.
1.О Қ экон ауданының Республика экономикасында алатын орны.
2.Қазақстан экономикасындағы шетел инвестицияның ролі.
3.кескін картаға жеңіл өнеркәсіп орталығын түсір.
23-билет.
1.Экономикалық өрлеудің өзекті мәселесі./президент жолдауы/
2.Қала халқы және қала типі.
3.кескін картаға мұнай кен орнын түсір.
24-билет.
1.Қарағанды халқы және мәдениеті.
2.Өнеркәсіп және айналадағы орта.
3.бір өнеркәсіп торабына сипаттама.
25-билет.
1.Қазақстан дүние жүзілік экономикада.
2.Халықтың ұлттық құрамы.
3.Ауыл шаруашылығының өнеркәсіп салаларымен өндірістік байланыстар сызбасын салу.

Жарияланды 23-01-2012, 20:57 Категориясы: Тәрбие сағаты 

"Заң және заман" (тәрбие сағаты)

Заң және заман
Қылмыс жасағаны үшін жазаға тартқаннан гөрі оның алдын алған әлдеқайда жақсы. Алдын алу жұмысының нәтижелі болуы алғаш жасалған теріс қадамның дер кезінде анықталуынан ғана емес, сонымен бірге кәмелетке толмағандардың жеке тұлғалық ерекшеліктерін ескеруге де байланысты.
Мектеп жасындағы балалардың құқықтық санасының төмендігі олардың қылмысты көп жасауына, заң талаптарына өз талаптарын
қарсы қоюына әкеліп соғады. Сондықтан оқушвлар қылмысының алдын алып, құқықтық тәрбие беру бүгінгі күннің өзекті мәселесі. Құқықтық тәрбие – кәмелетке толмағандар арасында заң ұғымдарын насихаттай отырып,жасөспітімдерді қажетті заңдылық біліммен қамтамасыз етуді мақсат етеді. Жастарды заңның негізгі прициптерін біліп қана қоймай оны меңгере білуге де үйрету қажет. Осы мақсатта ата- анамен мен оқушылар арасында өтілген «Заң және мен» дөңгелек үстел.

Дөңгелек үстелге заң қызметкерлері шақырылады.Қанатты сөздер қолданылады.
«Құқығыңды сақтап үйрен,бірақ басқалардың құқығы бар екенін ұмытпа», «Досы көпті жау алмайды,ақылы көпті дау алмайды», Заң біткен жерде зұлымдық басталады».
Дөңгелек үстел 5 бөлімнен тұрады:
1. Күнделікті көрініс.
2. Мен заңды қаншалықты білемін?
3. Ешқандай заңы жоқ арал.
4. «Қызыл, сары, көк ауыл».
5. Қылмыскер бала қайдан шығады?
Мұғалім: Халқымызда «Досы көпті жау алмайды, ақылы көпті дау алмайды» деген тамаша мақал бар. Ақылды болу айналаңдағы адамдарды сыйлай, қадірлей білу деген сөз.Құқықтық тілмен айытқанда бұл- заңды білу, яғни заңды білген адам өзгелерге құрметпен қарайды. Заңды білмегендіктен заңсыз істер істеп, зардап шегіп, өзін қорғай алмай жүргендерді көптеп кездестіреміз.
1. Күнделікті көрініс: Ауыл іші, түн, топ бала өлең айтып, шулап отыр. Жандарынан өтіп бара жатқан балаға отырғандардың біреуі атып тұрып:-«Әй, бері кел» деп айқай салды. Қайырылмаған оған пышақ көрсетті.

Көріністен кейін қойылған сұрақтар: -Қалай ойлайсыңдар, демалып отырған жастар заңды бұзды ма?
--Кім қалай бұзды? ( Кім қалай бұзды).
--Ата- ана, сіздің тарапыңыздан қандай жауапсыздық кетті? (Ата-ана жауабы тыңдалады.)
Бұлардан соң заң қызметкеркерлерінің пікірі тыңдалады. Ол демалып отырған жастардың заңның қандай бабымен танысуына тура келгендігін айтуы керек.
Мұғалім: 2-бөлім. «Мен заңды қаншалықты жақсы білемін»? деп аталады. Қазір мен бірнеше жағдайларды оқимын. Бұның ішінен оқылған жағдайды қылмыс деп тапсаңыздар оң қолды көтересіздерде, себебін алдарыңыздағы параққа жазасыңыздар, егер қлмыс емес десеңіздер сол қолдарыңызды көтересіздер, себебін тағы параққа жазасыздар. Әр жағдайға жеке тоқталып, түсініктеме бересіздер.
1. Дүкенде спиртік ішімдікпен бірге есірткі де сатылады.
2. Түнгі көшеде жастар айқайлап өлең айтып келе жатыр.
3. Сатушы сатып алушыға байқамай артық ақша беріп жіберді, ал сатып алушы өзіне тиесілі ақшадан артық екенін біле тұра қайтіп бермеді.
4. Бір оқушы сыныптасына: « ертең 20 теңге әкеліп бересің, әкелмесең басқаша сөйлесеміз» деп күш көрсетті.
5. Химиялық завод өзінің зиянды өнімін өзенге тастады, сол өңірдің ауасы бұзылды.
6. Мектеп оқушылары жүзім ұрлады.
7. Сыныптағы бір бала екінші баланың сумкасын сызып тастады. (Оқушылар түсініктеме берген соң заң қызметкері заңға сүйене отырып, өз ойын айтады.)
Мұғалім: Ендігі бөлім «Заңсыз арал» деп аталады.


Біз ешқандай заңы жоқ аралда өмір сүрсек,не болар еді? ( Оқушылар пікірі тыңдалады.)
Оқушылар пікірі тыңдалады.
Осы бөлімді қорытындылау. Заңсыз елде әркім өз білгенін істейді, тәртіп сақталмайды. Сондықтан адамдар қалыпты жағдайда өмір сүре алмайды, ал тіртіп пен заң біздің қалыпты тіршілігіміз үшін қажет.»Тәртіпсіз ел болмайды, тәртіпке бас иген құл болмайды» деген Б. Момышұлының сөзін естен шығармайық.
Мұғалім: «Қызыл, сары, көк ауыл» деп аталатын 4-бөлімді айтып, әр топтың ортасына әр түрлі лента қояды.
Мұғалім:Жер енді ғана жаратылғанда адамдар бір-бірімен дос, бауыр болыпты, бір- бірінен ешнәрсе аямапты. Бір күні аспаннан әр түрлі ленталар түсіпті де адамдар үлгергенінше бірі көгін, бірі қызылын, бірі сарысын алыпты.
Күндердің күнінде қатты жел тұрыпты да қызыл лента алғандар қызыл, көк лента алғандар көк болып бөлініпті. Әр ауыл бөлек-бөлек қорған тұрғызыпты (Осы кезде мұғалім: ленталарыңызбен өздеріңізді қоршап алыңыздар дейді.) Біраз уақыттан соң адамдар достықты ұмытады. Көк ауылда су бар азық жоқ, қызыл ауылда азық бар су жоқ, сары ауылда азық та, су да бар, от жоқ. Енді қалай өмір сүруге болады, не істейсіздер? ( Оқушылар жауабы тыңдалады.)

Әр түрлі ой айытқан олар қорғанның келегі жоқ, біз дос болуымыз керек деген ойға тоқталады. Бұл әңгіменің астарында бір жұмбақ жатыр, сол жұмбақты кім шешеді деген сұрақ тасталады.
Жауап: Адамдардың ауыл- ауыл көше- көше болып бөлінетіндігін, сол бөліну кезінде құқықтары бұзылатындары айтылады.
Мұғалім: 5-бөлім. (Қылмыскер бала қайдан шығады»?
Бүгінгі күні қоғамды алаңдатып отырған жағдайлардың бірі ол-мектеп жасындағы балалардың қылмыс жасауы.. Келесі бөлім балалардың жасаған қылмысы туралы болмақ.
-Құқық бұзушылықтың себебі неде деп ойлайсыздар? ( Ата- ана мен оқушылардың жауаптары тыңдалады. )
Құқық бұзушылық істейтін жұмыстың жоқтығынан , Абай атамызша айытқанда «көйлегі көктік, тамағы тоқтық , аздырар адам баласын». Ата- аналарға екі сурет көрсетіледі: Біріншісі тіп- тік әдемі салынған үйдің суреті.

Екіншісі- фундаментінен бастап кірпіші дұрыс қаланбаған, төбесі жарылып кеткен үйдің суреті.
Мұғалім: Бұл тек үйдің суреті ғана емес, көріп отырып бала тәрбиесі туралы не айтуға болады?
( Сурет жайлы ата-ана ойы тыңдалады.) Бұдан соң бірінші сурет тәрбиесі дұрыс бала екендігін, екінші сурет тәрбиесі дұрыс болмаған бала жайында екендігі айтылады. Бала тәрбиесі үйдің фундаменті сияқты жас күнінен басталатынына ата-ананың назарын аудару керек.
«Отбасы – барлығының басы, жан-жақты негізі болатын тәрбие институты. Ата- анамен баланың қарым- қатынасы нәтижесінде адамгершілік, эстетикалық, дене тәрбиесінің алғашқы үлгісі қалыптасады. Ал әке мен шеше, ата мен әже, апа мен ағалар баланың алғашқы тәрбиешілері»- деп В.А. Сухомолинский айытқандай , алғашқы тәрбиешілердің алғашқы тәрбиесі ерте бастан яғни бесіктен басталуы тиіс. Яғни, екінші сурет бала тәрбиесінің о бастан дұрыс басталмағанын көрсеіп тұр.

Тақтаға тау бейнесі жәнетаудың ортасынан жарып шығып келе жатқан жанартау бейнеленген сурет ілінеді. Жанартаудың төбесіне «Қылмыскер бала» деп жазылып, беті қағазбен жасырылып қойылады. Жүргізуші мына суреттегі тау ортасынан көтерілгелі тұрған жанартауға қараңыз, тау сіздең балаңыз болса, ал тауды жарып шыққалы тұрған жанартау балаңыздың қылмыскер болуы деп жасырулы тұрған сөзді ашады.
Мұғалім: Бала бір күнде қылмыскер болмайды. Жанартаудың атқылауына дейін қаншама процестер жүретіні сияқты бала қылмыскер болуы үшін де бірнеше жағдайлар әсер етеді. Оған ата- ананың баланы бақылауысыз жіберуі, баланың топқа кіруі, жақсы жолдастарының болмауы, 1- кестеде көрсетілген шарттар бірден-бір себеп. ( Осы шарттардың әрқайсысына түсініктеме берілу керек.) Мұның барлығын дер кезінде байқап, балаға көмекке ұмтылсақ, оны сақтап қалуға болады. ( Бұл бөлімде ата-анаға көп сөз берілу керек, сөйлету керек.)
Бұдан соң заң қызметкерлері сөйлейді.

Мұғалім: Ж. Аймауытов: «Тәрбиеге әсер ететін нәрсе өскен орта, ата-ананың тәрбиесі. Соңғысы күшті болмаса, бара-бара адамды замандас, жолдастың азғырып, адам неше түрлі жаман мінезді жұқтыратыны белгілі»,- деген. Сол сияқты балаңыздың қылмыс жолына түспеуіне бірден- бір жауапты ата-ана , өздеріңізсіздер.
Дөңгелек үстел бала тәрбиесінде басты ролді ата-ана атқаратындығын, сондықтан олар әр уақытта мектеппен, ұстаздармен байланыс жасауы және достарының кім екенін біліп отыру керектігі айтылып, қорытындылынады.

Қарасу жалпы орта білім беретін мектебі

10 класс оқушыларының

2013-2014 оқу жылғы І жарты жылдық

тәрбие диагностикасының нәтижесі

Сынып жетекші: Ибраев Д.Е.

Сынып оқушыларының тәрбиелік зерттеу картасы

2017-2018 оқу жылы І жарты жылдық

Сынып жетекші: Хадам Б.