Сандарды бiр санау жүйесiнен басқа санау жүйесiне ауыстыру Ондық санау жүйесiндегi сандарды басқа санау жүйелерiне ауыстыру
Ондық санау жүйесiндегi санды екiлiк санау жүйесiне ауыстыру үшiн санды 2-ге бөлу керек. Алынған бөлiндi екiден кiшi болғанша бөлiнедi де, қалған қалдықты керi бағытта жазады.
129:2=64 (1) 129 10 =10000001 2 64:2=32 (0) 32:2=16 (0) 16:2=8 (0) 8:2=4 (0) 4:2=2 (0) 2:2=1 (0) 1:2=0 (1)
Ондық санау жүйесiндегi санды оналтылық санау жүйесiне ауыстыру үшiн тек санды сегiздiң орнына он алтыға бөлу керек.
129:16=8 (1) 129 10 =81 16
8:16=0 (8)
Екiлiк санау жүйесiндегi санды ондық санау жүйесiне аудару: 10000001 2 =1*2 7 +0*2 6 +0*2 5 +0*2 4 +0*2 3 +0*2 2 +0*2 1 +1*2 0 =128+1=129 10 Сегiздiк санау жүйесiндегi санды ондық санау жүйесiне аудару: 201 8 =2*8 2 +0*8 1 +1*8 0 =128+1=129 10 Оналтылық санау жүйесiндегi санды ондық санау жүйесiне аудару: 81 16 =8*16 1 +1*16 0 =128+1=129 10
Екiлiк жүйедегi санды сегiздiк жүйеге аудару үшiн екiлiк санды оңнан солға қарай цифрларды үштен жеке-жеке топқа бөледi. Содан кейiн цифрлардың әрбiр тобын кестеде көрсетiлген цифр түрiнде жазады.
Екiлiк жүйе
Сегiздiк жүйе
000
0
001
1
010
2
011
3
100
4
101
5
110
6
111
7
100101101 2 =455 8
Екiлiк жүйедегi санды оналтылық жүйесiне аудару сегiздiкке ұқсас жүредi, тек айырмашылықы әрбiр түрленетiн екiлiк сан оңнан солға қарай цифрларды төрттен жеке-жеке топқа бөлiп, цифрлардың әрбiр тобын кестеде көрсетiлген цифр түрiнде жазады.
Ондық жүйе
Екiлiк жүйе
0
0000
1
Оналтылық жүйе
0001
2
0
3
0010
1
0011
4
2
3
0100
5
0101
4
6
7
5
0110
0111
6
8
1000
9
7
1001
8
10
9
1010
11
1011
A
12
13
B
1100
1101
C
14
D
1110
15
1111
E
F
000100101101 2 =12D 16