Պատիժ և խրախուսանք
Ծնող լինելը ոչ միայն ուրախություն է , այլև քրտնաջան աշխատանք : Եվ իրականացնելով այդ ծանր աշխատանքը ` շատ ծնողներ մեկ անգամ չէ , որ հայտնվում են փակուղու առջև ` կասկածելով , թե արդյոք ճիշտ են վարվում .
փորձում են գտնել դաստիարակության ամենահամապատասխան տարբերակն իրենց և
իրենց երեխաների հարաբերություններում :
Ինչպես դեղորայքը չի ծառայում նպատակին, եթե չափաբաժինը չափից շատ է, այնպես էլ խրախուսումն ու քննադատումը` երբ անցնում են արդարության չափը: Ա.Շոպենհաուեր
Երեխան ամենից շատ ձեր սիրո կարիքն ունի այն
ժամանակ , երբ ամենից
քիչն է դրան արժանի : Է . Բոմբեկ
Մանկական արարքները պայմանականորեն կարելի է բաժանել 4 խմբի
1
Արարքներ, որոնք կատարվում են չիմացության պատճառով
2 .
Չարաճճի արարքներ, որոնք կրկնօրինակում են որեւէ խաղ
3.
Արարքներ, որոնք առաջանում են երեխայի գերհոգնած եւ գերլարված վիճակից
4.
Կանխամտածված արարքներ
Պատիժը տեղին է, եթե
- անմիջապես հետևում է արարքին;
- բացատրվում է երեխային;
- խիստ է, բայց ոչ դաժան;
- գնահատում է երեխայի գործողությունը,
այլ ոչ թե նրա անձը
Պատժի տեսակներ
- Ֆիզիկական պատիժ,
- Ֆիզիկական պատիժ,
- Գոռոց, բղավոց,
- Արքելքներ,
- Ծնողական սիրո չդրսևորում,
- Բառերով նախատում,
- Հաճելիից զրկում
Պատժի հիմնարար կանոնները
Պատիժը չպետք է վնասի երեխայի հոգեբանական և ֆիզիկական առողջությանը,
Եթե կասկածում եք՝ պատժել թե ոչ, ապա միանշանակ ` մի´ պատժեք,
Ամեն մի զանցանքի համար ` մեկ պատիժ,
Երեխան չպետք է խուճապի ենթարկվի, եթե հասկանում է, որ պատժվելու է, քանի որ դա վկայում է, որ երեխայի հանդեպ հաճախակի դաժան վերաբերմունք է ցուցաբերվում,
Մի´ վիրավորեք և ցածրացրեք երեխային, ձեր կարգավիճակը և ուժը մի օգտագործեք նրան նսեմացնելու համար. եթե երեխան չի ընդունում իր արարքի վատ լինելը, ապա նա պատիժը կհամարի անարդարացի:
Երբեք մի´ պատժեք
- ուտելիքից զրկելով
- խփելով
- անթույլատրելի բառերով վիրավորելով
- անկյուն կանգնեցնելով
- ստորացնելով
- գոռալով .
, որտեղ երեխան կնստի, այլ ոչ թե կկանգնի և կմտորի իր արաքի մասին: " width="640"
- Զրկեք երեխային իր սիրելի խաղալիքից կամ զբաղմունքից
- Երեկոյան, բայց ոչ քնելուց առաջ, զրուցեք, քննարկեք երեխայի այդ օրվա արարքը
- Տանը ստեղծեք , որտեղ երեխան կնստի, այլ ոչ թե կկանգնի և կմտորի իր արաքի մասին:
Այսպիսով՝ ցանկացած պատժից առաջ բացատրեք երեխային, թե ինչու է նա պատժվում, ապա գրկեք և ցույց տվեք, որ անկախ ամեն ինչից նա սիրված է:
Պատիժը կարող է փոխարինվել այլ միջոցներով `
- Զինվեք համբերությամբ , սա ամենամեծ օգնականն է ծնողի համար
- Բացատրություն . պետք է հակիրճ բացատրել, թե ինչու է իր արաքը սխալ
- Սովորեցրեք երեխային գնահատել իր վարքը. սա ինքնավերահսկողության , ինքնորոշման եւ
ինքնաքննադատման հասնելու ճիշտ ճանապարհն է
Պատիժը չպետք է վնասի առողջությանը
- Եթե կասկածում եք պատժել, թե ոչ, ապա մի պատժեք
- Մի արարքի համար մեկ պատիժ
- Վաղեմության ժամկետ
- Եթե պատժված է, ապա ներված է
- Առանց ստորացնելու
Խրախուսանք
- Գնահատական տվեք երեխայի արարքին, այլ ոչ թե նրա անձին
- Գովեք երեխային չափի մեջ, այլապես այն կկորցնի իր կարևոր նշանակությունը
- Բնականոն վարքի և գործողությունների համար մի գերագնահատեք
- Մի օգտագործեք գումարային խրախուսանք
- Խրախուսանքը միշտ դրեւորեք այնպես , որ այն արդարացի համարվի ընտանիքի բոլոր երեխաների կողմից
- Սովորեցրեք ձեր երեխային շնորհակալ լինել իր հանդեպ ցուցաբերած ուշադրության համար
Գովեստ. օգտագործվում է դաստիարակության մեջ որպես խրախուսանքի միջոց: Բայց այդ միջոցն ունի սահմանափակումներ.
- Մի գովեք երեխային մի բանի համար, ինչին նա չի հասել սեփական տանջանքով (գեղեցկություն, ուժ,,,,,,,,);
- Նույն բանի համար մի քանի անգամ չգովել;
- Չգովել խղճահարությունից դրդված.
Աջակցություն -աջակցել երեխային, նշանակում է գտնել ժամանակ նրան լսելու համար, ժպտալ, խաղալ, գրկել և ուրախանալ նրա փոքրիկ հաջողություններով
Չինական առակ.
“ Խաղաղ ընտանիք”
Լինում է չի լինում մի ընտանիք է լինում: Դա հասարակ ընտանիք չէր: Այդ ընտանիքում կար մոտ 100 մարդ: Եվ այն զբաղեցնում էր մի ողջ գյուղ: Ոչ վեճ, ոչ անպատիվ վերաբերմունք, ոչ էլ կռիվ կամ անհաշտություն այնտեղ չկար: Այս ընտանիքի մասին լուրը հասավ երկրի ղեկավարին: Եվ նա որոշեց ստուգել` արդյոք ճշմարիտ են ասում մարդիկ: Նա եկավ այդ գյուղը և նրա հոգին հանգստություն ապրեց` ամենուրեք մաքրություն, գեղեցկություն, հանգստություն և խաղաղություն:
Եվ՛ երեխաները, և՛ ծերունիներն իրենց լավ են զգում: Ղեկավարը շատ զարմացավ: Ցանկացավ իմանալ, թե ինչպես են գյուղի բնակիչները հասել սրան՝ եկավ ընտանիքի գլխավորի մոտ և խնդրեց. “Պատմիր, թե ինչպես ես կարողանում հասնել այն բանին, որ քո ընտանիքում խաղաղություն ու համերաշխություն է տիրում”:
Ընտանիքի ղեկավարը վերցրեց թուղթը և սկսեց ինչ-որ բան գրել: Վերջացնելով գրելը՝ ընտանիքի գլխավորը փոխանցեց թուղթը երկրի ղեկավարին: Նա վերցրեց թերթիկը և փորձեց ընթերցել ծերունու գրածը: Շատ զարմացավ: Թղթի վրա ընդամենը երեք բառ էր գրված.
“ ՍԵՐ, ՆԵՐՈՂԱՄՏՈՒԹՅՈՒՆ, ՀԱՄԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆ”:
Կարդաց, մտածեց և հարցրեց. “Եվ վե՞րջ”:
“ Այո” - պատասխանեց ծերունին,- սա է
յուրաքանչյուր երջանիկ ընտանիքի հիմքը,- և ավելացրեց,- և աշխարհինը` նույնպես:
||ՇՆՈՐՀԱԿԱԼՈՒԹՅՈՒՆ |