План урока по сказке "Лиса, лось и ворона" в 5 классе

Урок калмыцкой литературы в 5 классе

Кичəлин төр: «Арат, буһ, керə һурвн» - гидг хальмг тууль

Кичəлин кʏцл: аӊ-адусна туск туульмудар дамҗулад, олн əмтнд ямаран уха-сурһмҗ зааҗахинь медʏлəд, туулин хурц ʏгин байн көрӊтə таньлдулад, му-сəəһинь тууль яһҗ йилһдгинь сурһульчнрт цəəлһҗ өгх.

Кичəлин йовуд:

1).Герин даалһвр сергəҗ сурлһн: а).текстиг дʏрмʏдəр умшлһн («Чон, арат, туула һурвн» - гидг тууль);

б).сурврмудар - кʏʏндвр;

в).туулиг амн ʏгəр келҗ өглһн;

г).туулин презентац дəкəд давтҗ хəлəлһн.

2).Шин төр: «Арат, буһ, керə һурвн» - гидг хальмг тууль

Аң-адусна туск туульмуд əмтə-киитə юмсар дамҗулад, күүнə му авъяс,
дуту-дунд шалһна, сəн тоотинь магтна. Аңгуд күн кевтə күүнднə, нег-негндəн
сүв-селвг өгнə, ухан-санаһарн хувалцна.

а).Тууль умшлһн ( багш);

б).туулин презентац хəлəлһн;

в).ʏгин көдлмш: а).дегтрт бəəсн толин ʏгмʏд цəəлһлһн;

б).доскд бичəтə ʏгмʏд девтртəн буулһҗ бичлһн (өлн – голодный, ʏлʏ ʏзнə - завидует, хар һуйр – рожь, цааҗлгдна – наказывается);

в)текстəр - кʏʏндвр;

г).зура тогталһн: һурвн аӊ; хот хəəлһн; аратын шиидвр; буһ – хавхд; керəн йовдл; арат – хавхд.

3).Товчлвр: а).туулиг сурһульчнрар умшуллһн;

б).туулиг орс келнд орчуллһн;

в).туулиг сурһульчнрар амн ʏгəр келʏллһн;

г).аратын туск ʏлгʏрмʏд: аӊ-аӊгас арат мекч;

арат - мөрдəн, əрк – ханьдан.

д).аратын туск тəəлвртə туульмуд: ʏксн моһан хальсн, урһсн темəнə чикн (арат); шарлҗн дотр шар алтн (арат).

е) аратын туск тууль орс əмтнə фольклорт: меддг туулян ахрар келəд, хальмг келнд орчулх.

4.Кичəлин ашлвр: шүүвр сурврмуд:

Аратын тускар ю келҗ болх? (Эн мектə, ухата аӊ, зуг эн тоотан арат чикəр олзлхш, талдан аӊгудт хальшан кʏргнə)
Ямаран мек арат һарһна?
Керə яһҗ буһд нөкд болв?
«Иигəд му ухан цааҗлгдв,
сəн ухан диилв», - гиҗ тууль чилнə, эн зəңгин учр-утхнь?

Эн туулин сурһмҗ:
Арат керəд үлү үзəд, бийнь əмəрн шордна.
Керəһəс үлгүр автн, - гиҗ тууль маднд зааҗана.

5.Герин даалһвр: 32 – 33 халх, тууль умшад, амн ʏгəр келх.