Сочинение "Родное село"

Творческая работа

Сочинение

на тему: «Родное село» /Ата юрт/

Выполнила ученица 10 класса

МКОУ «Утамышская СОШ»

Баматханова Кистаман

Руководитель: Исаева Эльмира Халилибрагимовна,

учитель родного языка и литературы

МКОУ «Утамышская СОШ»

Ата юрт.

Тав арада ерлешген

Денгиздей къулач яйып,

Алтындай гёрюнеген

Орамларынг гюн чайып.

Х.Хизриева

Ата юрт! Бу эки де сёз нече де къысгъа, амма маънасы уллу. О сёзлер чинк де аявлу, юрекге ювукъ.

Мени тувгъан ерим, оьсген ерим, оьрленип чыкъгъан ерим – Оьтемиш. Ата юртумну айланасын бийик тавлар, тёбелер, бетлер къуршагъан.

Юртумну сари саз сокъмаларындан юрюп, тёбелерине чыкъсам, сурат йимик ата юртум гёрюне.

Ата юртумну юзюм ва емиш бавларын, ашлыкълар чачылагъан сабанлыкъларын, тар орамларын, салкъын сув булакъларын, ойгъа терен, сёзге аз гьакъыллы къартларын – буланы барысын да мен айрыча кёп сюемен.

«Оьтемиш» - бу эки де сёз не англатма бола? Нечик этилген? Уллулар айтагъангъа гёре, «от» - «трава» ва «емиш» - «фрукты» деген сёзлерден къурулгъан. Гертиден де, юртумну яшыл авлакълары, тюрлю емиш бавлары кёп, олар кимни де тергевюн тарта.

Оьтемиш халкъы да – ишлеме кёп сюеген халкъ, гьар затгъа пагьмусу булангъы адамлар. Ата-бабалардан къалгъан адатланы, байрамланы, тойланы юртлуларыбыз ажайып арив оьтгере.

Дагъыстангъа айтылгъан дарман, эмли булакълары: Пача булакъ, Угав булакъ, Гезсув булакъ – булар бары да адамлагъа гюч бере, къуват бере, яралагъа балгьам бола.

Бизин юртну пагьмулу шаирлери: атолубуз Залимхан Устарханов, ону уланы Абдул-Керим Залимханов, Хамисат Хизриева, Ума Каипова, Зайнарбек Зайнарбеков, Гьажи Гьажиев. Оланы асарларыны кёплери халкъны арасына яйылгъан, бирлери макъамгъа да салынып, йыр гьисапда белгили.

Шиъру къайдада язылгъан А-К.Залимхановну романлары дагъыстан адабиятгъа янгылыкъ гелтирди, русланы белгили шаири А.С.Пушкин булан тенг болду десе де ярай.

Ону ата юртуна багъышлап язылгъан шиърусундан:

Уланларынг сени оьзден къылыкълы,

Танылмагъан ишлер этип илыкълы.

Эл къуллукъгъа чабып чыкъгъан герекде…

Эр намусун сакълап эркин юрекде.

Хамисат Хизриева «Гьашыкъман сагъа» деген шиърусунда ата юртгъа бакъгъан сюювюн булай сатырлар булан суратлай:

Эркелетдинг, эсим жыйдым, сюйдюрдюнг,

Гьар булагъынг ятып ичдим – тоймадым.

Тек атынга тот къондурма къоймадым.

Ата юртум, гьашыкъман сагъа.

Мени ата юртума шаирлер гьашыкъ болгъан сонг, менден насипли адам ёкъдур деп ойлашаман. Ата юртгъа бакъгъан сююв агьлюден, школадан башлана. Ата юрт – бизин гиччи Ватаныбыз.

Гьали мен онунчу класда охуйман. Школаны охуп битдирген сонг, шагьаргъа охума тюшежекмен. Ата юртдан бир нече йыллагъа айрылма тюшежек. Аявлу юртумну сагъынажакъман, шо заман магъа тынч болмажакъ.

Каникулланы вакътисинде мен шагьаргъа къардашларыбызгъа бир-эки гюнге барсам, юртгъа къайтма алгъасайман, къурдашларымны янына гелмеге сюемен, салкъын сув булакъларыны эмли сувларын ичмеге гьасирет къаламан.

Мен къайда барсам да, не ерлеге чыкъсам да, орамлары хав, тыгъырыкълары тар, ярыкълары аз, яшыл хали яйгъан йимик гёрюнеген авлакъларын, нартлар йимик токътагъан бийик тавларын ва тёбелерин унутмажакъман. Юртума бакъгъан сюювюм бир де сёнмежек. Юртлуларыма яшав ёлунда, ишлеринде яхшылыкълар ва уьстюнлюклер ёрайман.

Миллетини мердешлерин ер этмей,

Оьктем халкъым къыйын гёрмей яшасын!