Габдулла Тукай- татар шиг ъ рияте гөмбәзебездә балкучы якты кояш. М.Ш.Шәймиев
Сөй гомерне, сөй халыкны, сөй халыкның дөн ь ясын.
Ул бер үксез бала, чираттагы ятим
Юк, диделәр аның ата-анасыда
Бу ятимлек түгел, сабый чагыннан ук
Әверелүгә иде халык баласына .
Кечкенә Тукай дүрт айда әтисез, дүрт яш ь тә әнисез кала. Ятимлек ачысын бик иртә татый .
Тотмыш аны, тәпи басу белән.
Җитәкләде ике кулыннан
Җитәкләде, язмыш кай җирләргә
Алып чыгар авыр юлыннан .
Базар күрсә, безнең Габдулланың Йөрәгендә әрнү кузгала : Колагында чыңлый ямщик тавышы; “Асрамага бала кем ала?”
Дөм ятим Габдулланы 1890 елда Өчиле авылына бабасы Зиннәтулла йортына кайтарып куялар. Булачак шагыйр ь нең шактый караңгы көннәре шунда үтә.
- !
Г.Тукайны ң Өчиледән Сәг ъ ди абзый белән Кырлайга китүе
Кырлайда Сәгъ ди абзый йорты
Кечкенә Апуш Сәг ъ ди абзый белән
Нәк ъ Казан артында бардыр бер авыл - Кырлай диләр;
Җырлаганда көй өчен “тавыклары җырлай” диләр.
Гәрчә анда тумасам да, мин бераз торган идем;
Җирне әз-мәз тырмалап, чәчкән идем, урган идем.
Ул авылның,-һич онытмыйм,-һәр ягы урман иде;
Ул болын, яшел үләннәр хәтфәдән юрган иде.
Зурмы? – дисәң, зур түгелдер, бу авыл бик кечкенә;
Халкының эчкән суы бик кечкенә инеш кенә.
ТУКАЙ ҖАЕКТА
Камил Мотыйгый белән яшь Тукай, 1905 ел.
- Җаекта Г.Тукайның җизнәсе Галиәсгар Госмановның йорты
Г.Тукай апасы Газизә белән Җаекта
И Казан! дәртле Казан! моңлы Казан! нурлы Казан!
1912 елда Г.Тукай Ф.Әмирхан белән “Аң” ж урналын чыгаралар
Үлем түшәгендә ятканда да ,Тукай чын шагыйр ь булып кала .
Клячкин хастаханәсендә 1913 елның 2 апрелендә Г.Тукайның гомере өзелә
Язганың булса бәкале, ул бәкалага тартыла, Мин дә булдым һич тә онтылмас кеше шул аркада .
Габдулла Тукай кабере
Иҗаты
Тукай премиясе лауреатларына бирелә торган медал ь
Кырлайла Габдулла Тукайның мемориал ь музееның яңа бинасы
Казанда Габдулла Тукай музее
Казанда Г.Тукайның һәйкәле
Тукай һәм бүгенге заман