Соз туркумдорун кайталоо

Соз туркумдорун кайталоо

Сабактын билим беруучулук максаты: Окуучулар схема менен так, кыска эн негиздуу соз туркумдорун тема боюнча ылайыктап, издеп колдонуп аны турмушта колдоно алуу ыктарына уйронушот.(Б-билим,билгичтик)

Сабактын онуктуруучулук максаты: Соз туркумдорунун оз ара айырмалап колдонуу аркылуу окуу материалынын негизин тушунуу кондумдоруно ээ болушат.(К-кондум)

Сабактын тарбия беруучулук максаты: Соз туркумдорун коммуникативдик иш аракеттер аркылуу биргелешип анализдоого уйронушот. Берилген создордун маанисин чечмелоо аркылуу гумандуулукка, укук, мыйзам, экология, кызматташтык деген создорду пайдаланып, алардын маанисин оз ара жарамдашуу, биргелешип иштоо менен бекемдешет, жоопкерчиликтери артат.(М-мамиле)

• ГББ нын компоненттери: ички, мейкиндиктик, убакыттык, проблемалык.
• Убактысы: 35 мин
• Каражаттар (ресурстар) 6 топко 1 ден тапшырма (синквэйн тузуу учун тема) жазылган карточка (№1-тиркеме); 1ден синквэйн тузуунун схемасы (№2-тиркеме); 1ден болжолдуу мисалы (№3-тиркеме); 1 ден флипчарт; жалпы класс учун 1 актай флипчарт досканын ортосуна илинет (бардыгы 7 флипчарт); 1 ден 3 тустуу 1 комплект маркер (1 топко 1ден) (6); скотч

Иш кадамдары (процедура): (Окуучулардын аткаруучу иш-аракеттеринин кадамдарынын ирети)

• Гумандуулук, эгемендуулук, кызматташтык, тынчтык, экология, укук деп айтуу менен окуучулар 6 топту тузушот.Ресурстарды алышат.Досканын орто жеринде жалпы класс тузо турган синквэйн учун актай флипчарт илинет.
• Ар бир окуучу оз алдынча карточкадагы тема боюнча (1ди откон чакка,1ди учур чакка, 1ди келер чакка) 1 ден 3 синквэйн тузушот.
• Ар бир топтун мучолору оз ара бири-биринин тузгон синквэйндери менен таанышышат, 3 чакка 1 ден (откон чакка 1, учур чакка 1, келер чакка 1) синквэйнди биргелешип тузуп, учоону 3 башка тустогу маркер менен 1 флипчартка жазып, досканын орто жеринде жалпы класс тузо турган синквэйн учун илинген актай флипчарттын айланасына илишет.
• Ар бир топ тузгон синквэйндерин жалпы класска (чыгармачылык мумкунчулугуно, таланттарына жараша кээде обонго салып ырдап же ун кубултуп корком окуп да беришет) презентациялашат.
• Класс тузулгон синквэйндерди жалпылап,1 тема коюп, ага биргелешип 1 синквэйнди тузуп, ортодогу актай флипчартка жазышат.Соз туркумдорунун маанисине карата туура ылайыкталышын. Тузулушун, маанисин талкуулашат. Тузулгон синквэйндерди дептерлерине кочуруп алышса да болот.

Коюлган максаттын натыйжасына жетуу учун талкулоо суроолору- дебрифинг :

(Бул иш аракетте окуучулардын алган билимин, кондумун жана маанайын, конулун, сезимдерин билуу жана теманы талкулоо учун берилуучу жогорку денгээлдеги концептуалдык «ачык» суроолорду беруу аркылуу максатка жетуу учун берилуучу суроолор);

• Жаратылышка, гумандуу мамиле дегенди кандай тушуносунор? (болжолдуу жооптор: достукта, кызматташтыкта болуп, айлананы таза сактоо, жаныбарларды коргоо..).
• Тынчтык, укук, мыйзам, калыстык, эгемендуулук, кызматташтык деген создордун мааниси жонундогу силердин оюнар кандай?
• Дуйнонун жана Кыргызстандын балдарынын сезиминде силер тузгон синквэйндеги тушунуктор сакталбаса эмне болот деп ойлойсунар?
• Балдардын укугу бар.Ал эми жоопкерчилиги, милдети жонундо эмне айта аласынар?
• Жаратылышты жана адам укугун коргоо боюнча Кыргызстанда кандай уюмдарды жана иш-аракеттерди билесинер?
• Бул иш-аракеттен силерди тан калтырган, кызыктырган кандай жаны маалыматтар кездешти?

Улантуу: Окуучулар жаратылышты коргоо жана адам укугу боюнча Кыргызстандагы иш-чаралар жонундо ата-энелеринен сурашса да болот. Газета –журналдардан, телевидениеден адам укугу боюнча маалыматтарды пайдаланып, кыска эссе жазып, (мисалы: телеберуудогу «Тагдыр программасы боюнча…») андагы создорду соз туркумдоруно ажыратып, жалпы класска айтып бергиле деп сунуш кылса болот.

Варианты: 1.Синквейндин ордуна ангеме тузуп, андагы создорду соз туркумуно ажыратуу тапшырмасын берсе болот. Мында убакыт уномдолот, ресурстар аз чыгымдалат. 2. Ресурстар жок болсо 3-кадамда дептерлерине синквэйн тузуп, 5-кадамда оозеки жалпы класска тартууласа (презентацияласа) да болот.

№ 1-тиркеме : тапшырма (синквэйн тузуу учун тема) жазылган карточка

№ 1

№ 2

1.Гумандуулук

1.Эгемендуулук

№ 3

№ 4

2.

№ 5

2.

3.

1.Кызматташтык

1.Тынчтык

1.Экология

4.

2.

№ 6

2.

3.

2.

4.

1.Укук

5.

3.

3.

4.

3.

4.

5.

2.

4.

5.

5.

3.

5.

4.

5.

№ 2 тиркеме: «Синквэйн - беш сап ыр» тузуунун схемасы:

• Зат атооч (1 соз) (суроолору: ким? эмне?)
• Сын атооч (2 соз) (кандай?)
• Этиш (3 соз) (эмне кылат?)
• Биринчи сапка тиешелуу фраза же суйлом (4 же 5 соз)
• Биринчи саптын синоними

№ 3 тиркеме: «Синквэйн» тузуунун болжолдуу мисалы:

1. Жаратылыш

2. Кооз, пайдалуу

3. Корголот, озгорот, бузулат

4. Айлананын тазалыгын сактай билели!

5. Табият