Спасибо за внимание

Ондук бөлчөктөр

Бул презентация ондук бөлчөктөрдүн дүйнөсүнө тереңирээк кирип, анын аныктамасы, түрлөрү, артыкчылыктары, колдонуу чөйрөсү жана математикалык операциялары менен тааныштырат.

by Тынара Камалова

Ондук бөлчөктөрдүн аныктамасы

Бөлүктөр

Ондук бөлчөк

Ондук бөлчөктөр - бул бүтүн сандын бөлүктөрүн билдирүүчү сандар. Алардын аныктамасы бүтүн санды 10, 100, 1000 ж.б. менен бөлүүдөн турат.

Ондук бөлчөк бүтүн сандын сол жагында жана бөлүктүн оң жагында болуп, бөлүктү бүтүндөн ажыратуучу "үтүр" менен берилет.

Ондук бөлчөктөрдүн түрлөрү

Кыска Ондук

Узун Ондук

Кыска ондуктар бөлүктүн оң жагында чектүү сандагы сандар менен берилет.

Узун ондуктар бөлүктүн оң жагында чексиз сандагы сандар менен берилет.

Кадимки Ондук

Кадимки ондуктар - бүтүн сандар жана ондук бөлүктөр бириктирилген сандар.

Ондук бөлчөктөрдү колдонуунун артыкчылыктары

Оңой окуу

Тактык

Ондук бөлчөктөрдү оңой окуу жана түшүнүүгө болот.

Алар бөлчөктөргө караганда так натыйжаларды берет.

Жөнөкөй Эсептөө

Математикалык операцияларды ондук бөлчөктөр менен аткаруу оңой.

Ондук бөлчөктөрдү колдонуу чөйрөсү

Финансы

Илимий Эсептөө

Акчаны эсептөө, пайыздык чендерди аныктоо жана инвестицияларды башкаруу.

Өлчөө натыйжаларын, маалыматты иштеп чыгуу жана формулаларды колдонуу.

Технология

Күндөлүк Жашоо

Программалоо, электроника жана робототехника боюнча так эсептөө.

Азык-түлүк сатып алуу, убакытты эсептөө жана рецепттерди колдонуу.

Ондук бөлчөктөрдүү сан менен көбөйтүү

Көбөйтүү

1

Ондук бөлчөктөрдү бүтүн сандар менен көбөйтүү үчүн, сандарды көбөйтүп, андан кийин кошумча нулдарды ондук бөлүктүн оң жагына кошобуз.

Ондук бөлчөктөрдү көбөйтүү

2

Ондук бөлчөктөрдү бир-бири менен көбөйтүү үчүн, алгач аларды бүтүн сандар катары көбөйтөбүз. Андан кийин, натыйжадагы сандын ондук чекитин эки ондук бөлчөктөрдөгү ондук чекиттердин жалпы санына тең санга жылдырабыз.

Ондук бөлчөктөрдү бүтүн сандарга айландыруу

Ондукту 10, 100, 1000 ж.б. менен көбөйтүү

Ондуктун оң жагындагы сандардын санына жараша 10, 100, 1000 ж.б. менен көбөйтөбүз. Мындай кылуу менен ондук бүтүн санга айланат.

1

Бөлүү

Ондукту 10, 100, 1000 ж.б. менен көбөйткөндөн кийин, аны 10, 100, 1000 ж.б. менен бөлөбүз. Натыйжада бүтүн сан чыгат.

2

Ондук бөлчөктөрдүн математикалык операциялары

Кошуу

Ондуктарды кошуу үчүн, ондук чекиттерди бирдей катарда тууралап, андан кийин көбөйтүү операциясын аткарабыз.

Азайтуу

Ондуктарды азайтуу үчүн, ондук чекиттерди бирдей катарда тууралап, андан кийин азайтуу операциясын аткарабыз.

Көбөйтүү

Ондуктарды көбөйтүү жогоруда талкуланган процесс аркылуу жүргүзүлөт.

Бөлүү

Ондуктарды бөлүү бөлүнүүчү ондуктун ондук чекитин бөлүүчү ондуктун ондук чекитине тең санга жылдыруу менен жүргүзүлөт.

Ондук бөлчөктөрдү колдонуу мисалдары

1.5

2.75

Азык-түлүк

Убакыт

1.5 кг картошка сатып алуу.

2.75 саат бою иштөө.

3.14

0.5

Математика

Спорт

Пи сандын ондук мааниси.

0.5 километр чогуу чугуу.

Жыйынтык жана негизги түшүнүктөр

Ондук бөлчөктөр күндөлүк жашоодо жана ар кандай илимий жана технологиялык чөйрөлөрдө кеңири колдонулат. Алардын артыкчылыктарына оңой окуу, тактык жана математикалык операцияларды аткаруунун жөнөкөйлүгү кирет. Ондук бөлчөктөрдү түшүнүү математикалык билимди тереңдетүүгө жана аны турмушта колдонууга мүмкүнчүлүк берет.